Yardım:Şiir
Bu sayfanın veya bölümün Türkçeye çevrilmesi gerekmektedir. İlgili sayfayı/bölümü Türkçe'ye çevirerek Vikikaynak'a katkıda bulunabilirsiniz. |
← İçindekiler | Şiir içeriğini düzenlemek | → |
Bu sayfada şiir içerikli bir sayfayı nasıl düzenleyeceğiniz anlatılmaktadır. |
Biçem
[değiştir]Satır girintileri ve satır sonları
[değiştir]Şiir biçimlendirilmesinde izlenecek iki yol vardır: Vikikaynak'ta basit biçimler için kullanılacak bir şiir eklentisi mevcuttur ve ikinci olarak gerekli satır başlarıyla satır sonlarının biçimlendirilmesi elle yapılabilir. İki yöntemin de kendi içinde artıları ve eksileri vardır. İlk yöntem sıklıkla yeni kullanıcılar tarafından tercih edilir ve daha basit bir yapısı vardır. İkinci yöntem daha iyi sonuçlar verir ve sıklıkla deneyimli kullanıcılar tarafından tercih edilir.
Şiir eklentisi
[değiştir]Vikikaynak içerisindeki bir Mediawiki eklentisi satır başlarının ve satır sonlarının biçimlendirilmelerini basitleştirir. Şiir, <poem> etiketi arasına yazıldığında satır başlarıyla satır sonları bu eklenti tarafından ayarlanır. Bu kullanımda satır başına konulan iki nokta (:) bir girinti yaratır. Örneğin şu kod girildiğinde,
<poem> Kedimin her gece böbrekle dolardı sepeti Yok idi nimetinin rahatının hiç adedi Çeşm-i şehlâ nigehi fârik iken nîk ü bedi Sardı etrâfını bin türlü adûlar türedi :Kedimi gaflet ile fare-i idbâr yedi :Buna yandı yüreğim ah kedi vah kedi </poem>
Şöyle görünecektir:
Kedimin her gece böbrekle dolardı sepeti
Yok idi nimetinin rahatının hiç adedi
Çeşm-i şehlâ nigehi fârik iken nîk ü bedi
Sardı etrâfını bin türlü adûlar türedi
Kedimi gaflet ile fare-i idbâr yedi
Buna yandı yüreğim ah kedi vah kedi
<poem>
<poem> etiketinin içerisinde, aynı kıtada bir sonraki mısraya geçmek için yeni bir <poem> etiketi açmak yerine ilgili boşluktan hemen önce(<br /><br />) kodu kullanılmalıdır. Böylece son iki etiket arasına yazılmış metin, bir alt satırda görüntülenecektir. Eğer bu kaydırmalar sayfanın mevcut genişliğini geçecek biçimde ayarlanırsa gerekli girintiler görüntülenmeyebilir. Bundan kaçınmak için aşağıdaki biçem takip edilebilir.
<poem> etiketi, sayfa sonunda açık bırakılmamalıdır. Kullanılması gereken durumlarda sayfa sonunda etiket kapatılmalı ve sonraki sayfada yeniden açılmalıdır. Ayrıca başlıklarda ve dipnotlarda da kullanılmamalıdır. İstinsah sırasında böyle bir durumda aşağıdaki biçimi takip ettiğinize emin olun:
Birinci Sayfa
<poem> ... Birinci dörtlük <br /> </poem> {{nop}}
İkinci Sayfa
<poem> İkinci dörtlük ... </poem>
Doğrudan biçimlendirme
[değiştir]Ayrıca şu biçimi de kullanabilirsiniz: {{boşluk bırak}} veya {{em}} ile <br />. {{boşluk bırak}} şablonu, varsayılan olarak 2em boşluk bırakacaktır. Bu ölçü arttırılabilir ya da çoğaltılabilir. Değiştirme işleminde kullanılacak ölçünün "em" birimiyle kullanılması tavsiye edilir.
Ağlasam sesimi duyar mısınız,<br /> {{boşluk bırak}}Mısralarımda;<br /> Dokunabilir misiniz,<br /> {{boşluk bırak|4em}}Göz yaşlarıma, ellerinizle? <br />
şöyle görüntülenecektir:
Ağlasam sesimi duyar mısınız,
Mısralarımda;
Dokunabilir misiniz,
Göz yaşlarıma, ellerinizle?
Bununla birlikte biçimlendirme için şablonlardan da yararlanabilirsiniz:
{{ortalı ve hizalı|{{küçük|Belimizde kılıncımız kirmanı <br />}}}} {{boşluk bırak}}Taşı deler mızrağımın termanı <br /> Hakkımızda devlet etmiş fermanı <br /> {{boşluk bırak|8em}}Ferman padişahın dağlar bizimdir <br />
şöyle görüntülenecektir:
Belimizde kılıncımız kirmanı
Taşı deler mızrağımın termanı
Hakkımızda devlet etmiş fermanı
Ferman padişahın dağlar bizimdir
{{ortalı ve hizalı}} şablonunun style parametresini kabul ettiğini unutmayın, böylece başka şablonlarla aynı etkiyi yaratmak mümkün olmaktadır. Örneğin önceki örnekte {{küçük}} şablonunun kullanımı stili aşağıdaki gibi ayarlayarak sağlanabilir:
{{ortalı ve hizalı|style=font-size:83%|Aşağıdan iskân evi gelince<br /> {{bb}}Sararıp ta gül benzimiz solunca<br /> Malım mülküm seyfi gözlüm alınca<br /> {{bb}}Kaypak Osmanlılar size aman mı<br />
şöyle görüntülenecektir:
Aşağıdan iskân evi gelince
Sararıp da gül benzimiz solunca
Malım mülküm seyfi gözlüm alınca
Kaypak Osmanlılar size aman mı
Daha fazla bilgiyi {{ortalı ve hizalı}} şablonunun belgeleme sayfasında bulabilirsiniz.
Ortalama
[değiştir]Dizgili şiirler genelde sayfada ortalanır fakat sola hizalanma alışkanlığını korur. Bunu "normal" formatlama ile sağlamak zordur ({{center}} her satırı ayrı ayrı ortalar). Bir blok halinde şiiri ortalamak için {{Ortala blok}} (CSS formatlama) ya da {{ortalı ve hizalı}} (tablo formatlaması) şablonlarını kullanın:
{{Ortala blok|And oft by yon blue gushing stream<br /> {{boşluk bırak}}Shall Sorrow lean her drooping head,<br /> And feed deep thought with many a dream,<br /> {{boşluk bırak}}And lingering pause, and lightly tread,–<br /> {{boşluk bırak}}Fond wretch! as if her step disturb'd the dead!}}
şu şekilde görüntülenecektir:
And oft by yon blue gushing stream
Shall Sorrow lean her drooping head,
And feed deep thought with many a dream,
And lingering pause, and lightly tread,–
Fond wretch! as if her step disturb'd the dead!
<poem> etiketleriyle blok formatlamayı tercih ederseniz, <poem> etiketlerinin blok formatlama şablonunun içerisine yerleştirilmesi tavsiye olunur. Örneğin:
{{Ortala blok| <poem> And oft by yon blue gushing stream :Shall Sorrow lean her drooping head, And feed deep thought with many a dream, :And lingering pause, and lightly tread,– :Fond wretch! as if her step disturb'd the dead! </poem> }}
şu şekilde görüntülenecektir:
And oft by yon blue gushing stream
Shall Sorrow lean her drooping head,
And feed deep thought with many a dream,
And lingering pause, and lightly tread,–
Fond wretch! as if her step disturb'd the dead!
Not: Bu formatlama stili blokun genişliğinin en uzun satırın genişliğine (ya da satır kayıyorsa sayfa) dayandığı çoklu sayfaları kapsayan şiirlerde düzgün çalışmaz. Çoklu sayfalar arasında hizalamayı sağlamak için başlangıç ve son {{ortala blok/s}} ve {{div end}} şablonlarıyla ile kontrol edilir. Talimatlar için belgelemelerine bakınız.
Yüzen tırnak işareti
[değiştir]Some poems use a "floating" quotation mark (or any other character) which is at the beginning of the poem, but does not necessarily belong in the block of text. For example:
"My boast is not that I deduce my birth
From loins enthroned, and nobles of the earth;
Far higher, far, my proud pretensions rise,
The son of parents passed into the skies."
To achieve this, use the {{Yüzen tırnak işareti}} (short version: {{yti}}) template:
{{ortalı ve hizalı|<poem> {{Yüzen tırnak işareti}}My boast is not that I deduce my birth From loins enthroned, and nobles of the earth; Far higher, far, my proud pretensions rise, The son of parents passed into the skies."</poem>}}
Note: This template can be used to float other characters with various sized gaps. Please see {{yti}} for usage instructions.
Line numbering
[değiştir]For long works without numbered stanzas, it may be useful to add line numbers to the text for the convenience of those readers who wish to cite particular lines or passages. No single standard for this kind of markup has emerged on Wikisource yet. One method (used in Hellas for example) is to mark each fifth line in a small green font, to the right of the end of the line (so as not to interfere with the indentation). Each line number also includes an HTML anchor to facilitate direct linking — e.g. [[Hellas#line300]]. For example:
<poem> ... If night is mute, yet the returning sun{{şsatır|295}} Kindles the voices of the morning birds; Nor at thy bidding less exultingly Than birds rejoicing in the golden day, The Anarchies of Africa unleash Their tempest-winged cities of the sea,{{şsatır|300}} To speak in thunder to the rebel world. ... </poem>
will render as:
...
If night is mute, yet the returning sun295
Kindles the voices of the morning birds;
Nor at thy bidding less exultingly
Than birds rejoicing in the golden day,
The Anarchies of Africa unleash
Their tempest-winged cities of the sea,300
To speak in thunder to the rebel world.
...
Note that the line numbers are a few spaces after the end of the line. The numbers can also be aligned to the left or right of the page (or block, if it is within one) by adding the r
or l
parameter to the {{şsatır}} template.
{{block left|<poem> ... If night is mute, yet the returning sun{{şsatır|295|r}} Kindles the voices of the morning birds; Nor at thy bidding less exultingly Than birds rejoicing in the golden day, The Anarchies of Africa unleash Their tempest-winged cities of the sea,{{şsatır|300|r}} To speak in thunder to the rebel world. ... </poem>}}
will render as:
CSS biçimleri
[değiştir]This is often very useful when the poem is among text within a book, or when there is a centered title. Note that in this situation it can be useful to add CSS styling to the poem tag. For example smaller text would be coded:
<poem style="font-size:smaller">text text text</poem>
{{ortalı ve hizalı|<poem style="font-size:smaller"> And oft by yon blue gushing stream :Shall Sorrow lean her drooping head, And feed deep thought with many a dream, :And lingering pause, and lightly tread,– :Fond wretch! as if her step disturb'd the dead! </poem>}}
will render as:
And oft by yon blue gushing stream
Shall Sorrow lean her drooping head,
And feed deep thought with many a dream,
And lingering pause, and lightly tread,–
Fond wretch! as if her step disturb'd the dead!
Or code the style directly into the {{ortalı ve hizalı}} template using the style= parameter. See that template's documentation for examples.
Note: usage of <span> templates with <poem>, e.g. {{smaller}}, will cause a so-called Lint error (flagged in Special:LintErrors as a misc-tidy-replacement-issues div-span-flip, see [1]).
Although not recommended vs. the alternatives above, if this kind of formatting is applied, a <div> template shall be used, e.g. {{smaller block}}.
Prefer:
{{ortalı ve hizalı|{{smaller block|<poem> And oft by yon blue gushing stream :Shall Sorrow lean her drooping head, And feed deep thought with many a dream, :And lingering pause, and lightly tread,– :Fond wretch! as if her step disturb'd the dead! </poem>}}}}
And oft by yon blue gushing stream
Shall Sorrow lean her drooping head,
And feed deep thought with many a dream,
And lingering pause, and lightly tread,–
Fond wretch! as if her step disturb'd the dead!
over:
{{ortalı ve hizalı|{{smaller|<poem> And oft by yon blue gushing stream :Shall Sorrow lean her drooping head, And feed deep thought with many a dream, :And lingering pause, and lightly tread,– :Fond wretch! as if her step disturb'd the dead! </poem>}}}}
And oft by yon blue gushing stream
Shall Sorrow lean her drooping head,
And feed deep thought with many a dream,
And lingering pause, and lightly tread,–
Fond wretch! as if her step disturb'd the dead!
Naming Different Versions
[değiştir]See Naming conventions for more information on naming.
Poems often have ambiguous titles, different versions also require disambiguation.
- Versions. If multiple editions of a text are hosted here, link those to and from the {{versions}} page.
- Disambiguation. The titles of poems are frequently ambiguous, different works with the same title should be linked from a {{anlam ayrımı}} page. This is usually a poem by a different author.
- Titles. Poems can be created using the 'plain title' for the page's name, or distinguished from similar titles by year or author in parentheses. Adding a poem as a subpage of the work is preferable, the advantages of which increase with the degree of complexity and ambiguity.
- Redirects. Create redirects of title variations to the poems title or a versions page.
Any combination of these should assist a reader to find a page
- The Raven and Other Poems/The Raven (1845 ed.)
perhaps one of several versions
- The Raven (Poe) (versions page)
amongst the works with similar titles
- The Raven. (disambiguation page)
Use the header and its notes section to show the authority of a version, detailing the primary source, and the talk for expanded discussion of the text.
Creating a table of contents linking poems with plain titles should be avoided. The situation arises where the same poem is presented as appearing in two or more versions, perhaps a revised edition, and a misleading reference.
Poems often appear in a number of variations, perhaps significant, inclusion of these variants is left to the discretion of the contributor. Later contributions to poetry hosted by Wikisource may be derived from different sources, however, all documents at the site should identify their source precisely.
Text integrity is best maintained by using original scans, as described in help page, most poems are easily available in a number of variants. A complete book scan, even if only partly transcribed, is verifiable, easily corrected, and provides direct access to the source. The remaining contents of the scans can be easily finished by other contributors.
Assistance in uploading and preparing scan indexes, and with subpages, is available.
Summary:
- Find a scan or other authoritative source for the poem. Create a version of the work as a subpage of a volume. Link it to similar titles. Ask for help and examples, if needed.