Kütahya’da Derlenen Memorat Örnekleri Üzerine İnceleme/Nazar İnancını İçeren Anlatı
1.1.7. Nazar İnancını İçeren Anlatı
İnsanların bakışlarındaki zararlı güce nazar bu güç ile canlı ve cansız varlıklar üzerinde meydana gelen olumsuz etkiye de nazar değmesi denilmektedir (Boratav, 2013: 119). Nazar değmesiyle ilgili bir örnek incelenmiştir. Nazara uğramaya en uygun olan kişiler çocuklarla mutlu ve becerikli insanlardır (Çobanoğlu, 2003: 197). Nazarın kıskançlık duygusuyla atılan bakışla ya da aynı duyguyla söylenen sözle oluşabildiği bilinmektedir. Kıskançlık duygusunun yanı sıra kalben iyi niyetle sevmek, beğenmek de karşı tarafın nazara uğramasına sebebiyet vermektedir. Yoğun bir muhabbetle sevilen çocuğun kolunun ağır bir şekilde incinmesi, beğenilen çaydanlığın hiçbir etki olmadan hareketlenip düşmesi (KK-28) nazarın gücünün hangi duyguyla gerçekleşirse gerçekleşsin, ciddi anlamda canlı ya da cansız varlıklara zarar verebileceğini göstermektedir. Çocuklara ve eşyalara nazar boncuğu takmanın ve Felâk, Nas surelerini okumanın nazara mani olduğuna inanılır. Nazar değdikten sonra bu tesirden kurtulmak için nazar ocaklarına gidilir ve dua ettirilir. Nazar inancını içeren benzer memorat örneği çok fazladır. Bu konuyla ilgili şu örnek seçilmiştir:
Bir gün arkadaşımla birlikte çoluk çocuk bir kafeteryada oturuyoruz. Benim gözüm arkadaşımın kızının koluna takıldı. Kolları pamuk gibi çok tatlıydı. Bunu da maşallah diyerek söyledim. Benim bunu söylememden hemen sonra çocuk, olmayacak bir şekilde kolunu otomatik açılan kapının sürgü kısmına sıkıştırdı. Hep birlikte acile gittik. Hatırladığım bir diğer olayda şöyledir, arkadaşlarla hep birlikte başka bir arkadaşımızın evinde kahvaltı ediyorduk. Her şey gayet güzeldi. Gözüm birden arkadaşımın çaydanlığına takıldı. Gayet sağlam bir şekilde duran ve düşme ihtimali hiç olmayan çaydanlık birden devrildi. Bu ve benzeri olayları zaman zaman yaşamak ve yaşatmaktayım (KK-28).