Kütahya’da Derlenen Memorat Örnekleri Üzerine İnceleme/Hızır İle Kurulan İletişimi İçeren Anlatılar
1.1.4. Hızır İle Kurulan İletişimi İçeren Anlatılar
Hızır, ab-ı hayat içip ölümsüzlüğe kavuştuğuna inanılan peygamber veya veli olduğu ileri sürülen ve halk inanışında darda kalmış insanlara yardım ederek onları selamete çıkaran kişidir (Artun, 214: 253). Hızır inancı bütün Türk dünyasında yaşatılmaktadır (Aydın, 1986: 51).
Çalışmada, Hızır Peygamber ile iletişimi içeren bir memorat örneği aktarıcıdan derlenmiştir Çoğunlukla yaşlı, aksakallı, nur yüzlü ihtiyar şeklinde insanlara yardım eden Hızır, bazen bu yardımı onları sınayarak yapar (Çobanoğlu, 2003: 79-80). İncelenen örnekte de bu şekildedir. Hızır’ın görünme şekli zamanı ve amacı Anadolu’nun pek çok yerinde anlatılan memorat örnekleriyle benzerdir. İhtiyar bir kişi suretinde, darda kalan ve o yılki hasat az olduğu için üzülen insanlara, onları bir bardak suyla sınayarak yardımda bulunmuştur. Hızır’ın bereketi, O gittikten sonra, boş olan ambarların dolup taşmasıyla anlaşılmıştır. Halk arasında yaygın olan inanışlardan birisi de Hızır’ı gören ve yardıma uğrayan kişilerin bunu kimseye anlatmamalarıdır. Kaynak kişiler bu kurala uymadıkları için kendilerine bahşedilen bereketten faydalanamamışlardır (KK-18). Hızır ile kurulan iletişimi içeren anlatı örneği şu şekildedir:
Buğdayların hasat zamanı tarlada çalışıyorduk. Ambarlarımız dolmamış, buğdayımız o yıl az olmuştu. Biz çalışırken yaşlı ve bitkin bir adam yanımıza gelerek su istedi. Eşim suyu getirip yaşlı adama içirdi. Suyu içtikten sonra gitti. Biz çalışmaya devam ediyorduk, tekrar ambara gittiğimizde her yerden buğday fışkırıyordu. Gelen kişi Hızır’dı. Hızır gören kişinin anlatmaması lazım ama biz birkaç kişiye anlattık. Böyle olunca da tüm buğdaylar böceklendi ve hayrını göremedik (KK-18).