Dostlar Tiyatrosu'nun Yeniden Üretimi Abdülcanbaz'da Yabancılaştırma/Projeksiyon Yöntemi
3.3. Projeksiyon Yöntemi
Epik tiyatroda sıklıkla başvurulan yabancılaştırma efektlerinden biri de, Brecht'in oyunun açıklayıcı malzemesi olarak nitelendirdiği (2011: 44) projeksiyon yöntemidir. Bu yöntemle sunulan filmler, görseller, yazılar, başlıklar vb., dramatik akışı kesintiye uğratan, merak-heyecan-gerilim unsurlarını devre dışı bırakan yanlarıyla yabancılaştırma etkisinin sağlanmasına ve seyircinin dikkatli bir gözlemci hâline getirilmesine yardımcı olur. Abdülcanbaz oyununda projeksiyon yönteminden yalnızca Abdülcanbaz'ı Abdülcanbaz yapan çizginin anlatım gücünü (Erkal, 1973: 51) oyuna taşımak ve Selçuk'un çizgilerini yansıtabilmek amacıyla yararlanıldığı görülür. Genco Erkal, bunu şöyle açıklar:
Bu düşünce, Karanfil'in anlatımı ile projeksiyonlu anlatımın birlikte ilerlediği futbol maçı sahnesinin yanı sıra Çığırtkan'ın oyun kişilerini tanıttığı takdim kısmında canlı oyuncuların canlandıracakları tipi yansılayan resimlerin içinden çıkması ya da Manzara-i Umumiye adını taşıyan giriş kısmında Selçuk'un çizgileri ile genel bir İstanbul manzarasının verilmesi sırasında da karşılık bulur. Oyunda yalnızca çizgiyi konuşturmak gibi bir işlev ile sınırlı tutulan projeksiyon kullanımının âdeta oyuna dâhil olan yeni bir oyuncu gibi (Brecht, 2011b: 110) seyircinin ilgisini dağıtan, bu yönüyle de seyirciyi yadırgatan bir unsur olduğunu söylemek mümkündür. Epik tiyatroda genellikle projeksiyona yüklenen başlıkların, ara sözlerin, açıklamaların seyirciye iletilmesi işi ise Abdülcanbaz'da anlatımı üstlenen kişilere yüklenir.