Vikikaynak:Kullanıcılar
Vikikaynak'ta bir kullanıcının belirli eylemleri gerçekleştirebilmesi, bazıları sistem tarafından otomatik olarak atanan, bazıları da elle atanması gereken çeşitli etiketlerin o kullanıcı hesabıyla ilişkilendirilmesini gerektirir. Herhangi bir etikete sahip olan kullanıcı, o etikete sahip olan 'kullanıcı grubunun' belirli izinlerine ve MediaWiki yazılımının o kullanıcı grubu tarafından kullanılmasına izin verilen belirli özelliklerini kullanma yetkisine sahip olur.
Bilgi
[değiştir]Kullanıcılar, üyesi oldukları yetki grubunun mümkün olan en üst izinlerine sahip olurlar. Örneğin bir kullanıcı, hem hizmetli, hem de bürokrat ise; hem hizmetli kullanıcı grubundaki kullanıcılar tarafından girilebilen Özel:İzlenmeyenSayfalar sayfasını hem bürokrat kullanıcı grubundaki kullanıcılar tarafından girilebilen Özel:KullanıcıİsminiDeğiştir sayfasını kullanabilir.
Özet
[değiştir]Anonim katkıcılar da dahil olmak üzere siteye giren tüm ziyaretçiler '*' grubuna dahil olurlar. Kullanıcı girişi yapmış kullanıcılar '*' grubunun yanı sıra, 'kullanıcı' grubuna dahil olurlar. Yeni kayıt olmuş bir kullanıcı, hesabı açmasının üzerinden dört gün geçmesi ve 10 katkıya sahip olması hâlinde sistem tarafından otomatik olarak 'otomatik onaylanmış kullanıcı' grubuna dâhil edilir. Diğer kullanıcı grubu etiketleri yalnızca istek üzerine verilir: örneğin 'bot' yetkisi almak isteyen bir kullanıcı bu ihtiyacını gereklendirirse bu yetkiyi alabilir (bakınız: Vikikaynak:Botlar). 'Hizmetli', 'bürokrat','gözetmen' ve 'denetçi' gibi diğer yetki grubu etiketleri, Vikikaynak:Hizmetlilik başvurusu sayfasında topluluk tarafından tartışılıp fikir birliğine varılması hâlinde verilir. Denetçi ve gözetmenlik hakları, kişinin Wikimedia Vakfı'na kimliğini doğrulatması sonrasında verilir.
Kullanıcı grupları
[değiştir]Temel kullanıcı grupları
[değiştir]Anonim kullanıcılar
[değiştir]Bir hesap oluşturmamış ya da kullanıcı girişi yapmamış tüm katkıcılar, tüm Vikikaynak sayfalarını (bazı girişi kısıtlanmış Özel sayfalar hariç) okuyabilir ve yarı koruma hâlinde olmayan tüm sayfaları düzenleyebilirler. Herhangi bir isim alanındaki sayfaların tartışma sayfalarını oluşturabilirler fakat Vikikaynak'ın bazı yerlerinde sayfa oluşturmak için yardım istemeleri gerekebilir. Anonim kullanıcılar dosya yükleyemezler. Bir maddeye bir ya da daha çok dış bağlantı eklemek istediklerinde bir CAPTCHA sorusunu cevaplamak ve sayfa önbelleğini boşaltmak için bir onay linkine tıklamak zorundadırlar. İnternete her girildiğinde çoğunlukla farklı bir ip numarası alındığı için, farklı zamanlarda farklı anonim kullanıcılar tesadüfen aynı ip numarasına sahip olabilirler. Ayrıca tüm kullanıcılar, site API'sini 500 kayıtlık betikler hâlinde sorgulayabilir.
Yeni kullanıcılar
[değiştir]Bir hesap oluşturan kullanıcı, derhal maddeler oluşturmaya (MediaWiki isim alanı dışında ve dakikada en fazla 8 tane olmak üzere) başlayabilir ve ayrıca eğer tercihlerinde bir elektronik posta adresi belirlemişse diğer kullanıcılara elektronik posta gönderebilir. Giriş yapmış tüm kullanıcılar yaptıkları değişiklikleri küçük değişiklik olarak işaretleyebilir. Sayfa önbelleğini bir onay adımına gerek kalmaksızın boşaltabilir fakat dış bağlantı eklerken CAPTCHA sorularını cevaplamak zorundadır. Ayrıca kayıtlı bir kullanıcı, Özel:Tercihler aracılığıyla veya kendi monobook.css ya da monobook.js dosyalarına w:CSS ya da w:JavaScript kuralları ekleyerek, kendi kullanıcısı için Wikimedia arayüzünü ve seçeneklerini özelleştirebilir.
Otomatik onaylanmış kullanıcılar
[değiştir]Vikikaynak'taki bir dizi yetki yalnızca belirli gereksinimleri sağlayan kullanıcı hesaplarına verilir: 'autoconfirmed' grubuna dahil olma şartlarına sahip olan kullanıcılara. Bir kullanıcı ne zaman kısıtlanmış bir eylemi gerçekleştirmek isterse yazılım tarafından otomatik onaylanmış olma durumu kontrol edilir. Bir kullanıcının otomatik onaylanması çeşitli durumlarda farklılık gösterebilir: Vikikaynak'taki pek çok kullanıcı için hesabın dört günden önce açılmış olması ve en az 10 değişiklik yapmış bulunması yeterlidir. Ne var ki Tor ağı üzerinden bağlanan kullanıcılar için bu şartlar, 90 gün ve 100 değişiklik olarak değiştirilmiştir.
Otomatik onaylanmış olma durumu, maddelerin adlarının değiştirilmesi, yarı koruma altındaki sayfaların düzenlenmesi ve dosya yükleme ya da hâlihazırda bulunan bir dosyanın üzerine yenisini yükleme işlemleri için gereklidir. Bir kullanıcı otomatik onaylanmış olduğunda, pek çok eylem için w:CAPTCHA girmesi gerekliliği ortadan kalkar.
Onaylanmış kullanıcılar
[değiştir]Bazı durumlarda, bazı hesapların alışıldık otomatik onay sürecinden muaf tutulması gerekmektedir. 'confirmed' grubu 'autoconfirmed' grubuyla aynı yetkilere sahiptir, fakat bu etiket gerekli görüldüğünde kâhyalar tarafından sağlanabilir. Bu gruptaki kullanıcıları görmek için Special:Listusers/confirmed sayfasına bakabilirsiniz.
Hizmetliler, bürokratlar ve kâhyalar
[değiştir]Hizmetliler
[değiştir]Vikikaynak'ta hizmetlilik güç değil sorumluluk anlamına gelir. Hizmetlilerin topluluğu yönetme durumları yoktur. Tüm diğer Vikikatipler gibi eşit söz hakkına sahiptirler; kuralları koymazlar. Farkları sadece Vikikaynak yazılımının sunduğu birkaç özel fonksiyonu kullanabilmeleridir. Hizmetli hakları, yalnızca isteyen kullanıcılara topluluk tarafından verilir. 'sysop' kullanıcı grubunun üyesi olan kullanıcılar, viki'nin belirli fonksiyonlarını kullanabilmelerini sağlayan bir takım araçlara ulaşım yetkisine sahiptir. Bu araçlar şöyle listelenebilir: madde silme, maddeleri koruma altına alma, kullanıcı engelleme, koruma altındaki sayfaları düzenleyebilme, isteyen kullanıcılara 'ipblock-exempt' yetkilerini verme. Bunlar haricinde, diğer kullanıcılardan hiçbir farkları yoktur.
Hizmetliler listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/sysop sayfasına bakabilirsiniz.
Bürokratlar
[değiştir]Bazı hizmetliler ek olarak bürokrat sıfatına sahiptirler. Bürokratlar hizmetlilik görevlerinin yanı sıra 3 ek fonksiyona daha sahiptirler.
- Normal bir kullanıcıyı hizmetli veya bürokrat atayabilirler. (Azledemezler. Azletme meta tarafından yapılabilir.)
- Bir kullanıcıya bot statüsü verebilirler ya da bot statüsünü iptal edebilirler.
- İki aşamalı doğrulamayı etkinleştirebilirler.
Bürokratlar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/bureaucrat sayfasına bakabilirsiniz.
Kâhyalar
[değiştir]Kâhyalar, seçilerek görev alırlar ve tüm Wikimedia Vakfı'na ait tüm vikilerde görev yaparlar.
Kahyalar grubundaki kullanıcılar, Wikimedia Vakfı'na ait tüm vikilerde herhangi bir kullanıcıya herhangi bir izni atayabilir ve/veya bu izni o kullanıcıdan geri alabilirler.
Kâhyalar genellikle bir vikide gerekli değişiklikleri yapabilecek bir kullanıcı olmadığı durumlarda devreye girerler ve yerel olarak bir bürokratı bulunmayan vikilerde, hizmetli veya bürokrat yetkileri verebilir ya da istifa veya kötüye kullanım gibi nedenlere bağlı olarak bu yetkileri geri alabilirler.
Kâhyalar ayrıca gözetmenlik ve denetçilik yetkileri de verebilirler veya geri alabilirler. Bu yetkilere sahip kullanıcısı olmayan vikilerde gözetmen veya denetçi olarak da görev yapabilirler.
Kâhyaların tüm hareketleri meta:Special:Log/rights sayfasında kayıt altında olup bu gruptaki kullanıcıların bir listesi meta:Special:Listusers/steward sayfasından görülebilir. Bu hak, en az 18 yaşında olan ve Wikimedia Vakfı'na kimliğini doğrulatan, son derece az sayıdaki kişiye verilmiştir.
Özel fonksiyonlara erişim veren diğer etiketler
[değiştir]IP engelleme muafı
[değiştir]IP engelleme muafı etiketine sahip olan kullanıcılar ('ipblock-exempt' kullanıcı grubu), bazı durumlarda yapılan geniş çaplı IP engellemelerinden etkilenmiş, bu sebeple hizmetliler tarafından bu durumdan kurtarılmak üzere bu gruba dahil edilmişlerdir. Bazı durumlarda, belirli IP'lerin ya da IP aralıklarının engellenmesi gerekmekte, ancak bunun da yeterli olmadığı durumlarda "yalnızca anonim kullanıcılar" seçeneği kapatılarak, o IP'ler üzerinden gelen kayıtlı da olsa tüm kullanıcılar engellenmektedir (bakınız: AUTOBLOCK). Bu durumda ortaya çıkan mağduriyeti ortadan kaldırmak için bu kullanıcı grubu kullanılır.
Ipblock-exempt etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/ipblock-exempt sayfasına bakabilirsiniz.
Hesap oluşturucular
[değiştir]Hesap oluşturucu (Accountcreator) etiketine sahip olan kullanıcılar ('accountcreator' kullanıcı grubu) bir IP'den günde 6 hesap yaratımı kısıtlamasından etkilenmezler ve böylece kısıtlama olmadan pek çok hesap açabilirler. İngilizce Vikipedi'deki hesap yaratım isteklerine (bakınız: Wikipedia:Request an account) cevap verirler.
Hesap oluşturucu etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/accountcreator sayfasına bakabilirsiniz.
Gözetmenler
[değiştir]Şablon:Ana madde Gözetmen etiketine sahip olan kullanıcılar ('oversight' kullanıcı grubu) maddenin geçmiş sürümlerini tüm kullanıcılardan kalıcı olarak gizlemesine imkân veren Özel:HideRevision ve bu gizleme işlemlerinin kayıtları ve gizlenen sürümlerin görülebildiği Özel:Oversight sayfalarına erişebilirler. Bu hak, en az 18 yaşında olan ve Wikimedia Vakfı'na kimliğini doğrulatan, son derece az sayıdaki kişiye verilmiştir.
Gözetmen etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/oversight sayfasına bakabilirsiniz.
Denetçiler
[değiştir]Denetçi etiketine sahip olan kullanıcılar ('checkuser' kullanıcı grubu) Özel:Denetçi sayfasına erişim yetkisi vardır. Bir kullanıcı hesabının Vikipedi'de değişiklik yaptığı tüm IP'lerin listesini, bir IP tarafından yapılmış tüm değişikliklerin listesini ya da aynı IP adresini kullanmış olan bütün kullanıcı hesaplarını görüntüleme hakkına sahiptir. Ayrıca denetçi isteklerinin kayıtlarını da görüntüleyebilirler. Bu hak, en az 18 yaşında olan ve Wikimedia Vakfı'na kimliğini doğrulatan, son derece az sayıdaki kişiye verilmiştir.
Denetçi etiketine sahip kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/checkuser sayfasına bakabilirsiniz.
İçe aktarıcılar ve Vikilerarası içe aktarıcılar
[değiştir]İçe aktarıcılar ve Vikilerarası içe aktarıcılar (Importers ve Transwiki), Özel:İçeAktar sayfasında izinler vermek üzere tasarlanmış fakat kullanılmayan etiketlerdir. MediaWiki yazılımı doğrudan XML dosyalarından içe aktarma kabiliyeti sağlasa da bu özellik pek çok Wikimedia projesinde kapalı tutulmaktadır.
İçe aktarma fonksiyonuyla ilgili daha fazla bilgi almak için, Meta'daki Help:Import sayfasına bakabilirsiniz.
Oauthadmin
[değiştir]Oauthadmin, kullanıcı grubunun üyelerinin OAuth hizmeti alanları yönetmesi mümkündür.
Arayüz yöneticileri
[değiştir]Arayüz yöneticileri, arayüz hakkındaki sayfalarda değişiklik yapma haklarına sahiptirler:
- Diğer kullanıcıların CSS sayfalarında değişiklik yapabilme
- Diğer kullanıcıların JS sayfalarında değişiklik yapabilme
- Diğer kullanıcıların JSON sayfalarında değişiklik yapabilme
- Site CSS sayfalarında değişiklik yapabilme
- Site JSON sayfalarında değişiklik yapabilme
- Site JavaScript sayfalarında değişiklik yapabilme
- Kullanıcı arayüzünü değiştirebilme
Bu gruptaki kullanıcılar, Vikikaynak:Köy çeşmesi sayfasındaki adaylıkların sonucunda seçilir. Arayüz yöneticisi yetkisini bürokratlar verip geri alabilir.
Arayüz yöneticisi grubundaki kullanıcılar listesinin en güncel hâli için bu sayfaya bakabilirsiniz.
Toplu mesaj göndericiler
[değiştir]Toplu ileti gönderici etiketine sahip olan kullanıcılar ('massmessage-sender' kullanıcı grubu), aynı anda birden fazla kullanıcıya mesaj göndermesine izin verilen ve kendi hesabından toplu mesaj gönderici yetkisini alabilen kullanıcılardır. Konu ile ilgili teknik ayrıntı ve bilgilendirmelere m:MassMessage ve mw:Help:Extension:MassMessage sayfalarından ulaşılabilir.
Toplu mesaj gönderici grubundaki kullanıcılar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/massmessage-sender sayfasına bakabilirsiniz.
Diğer etiketli hesaplar
[değiştir]Botlar
[değiştir]Botlar Vikipedi'de bazı rutin işleri, ya da elle yapılması çok uzun sürecek olan değişiklikleri yapmak için tasarlanmış yazılımlardır. Bot ismi robottan gelmektedir ve yazılım dünyasında yaygın kullanılan bir kısaltmadır. Bot hesapları tamamen otomatik ya da yarı otomatiktir, doğası gereği yaptığı düzenlemeler iyi tanımlanmıştır ve eğer bir bot verilen görev harici başka bir şey yapacak olursa çarçabuk farkedilip engellenir. Bu sebeple bot değişiklikleri, diğer kullanıcıların değişikliklerinden daha az denetleme gerektirir.
Bu sebeple, bot etiketli hesapların katkıları ('bot' kullanıcı grubu), bot değişikliklerini gizlemeyi seçen kullanıcıların son değişikliklerde ve izleme listesinde görünmez. Kullanıcı mesaj sayfalarında botlar tarafından yapılan küçük değişiklikler, yeni mesaj geldiğini belirten turuncu şeridi ortaya çıkarmaz. Bot hesapları, API'sini 500 yerine 5000 kayıtlık betikler hâlinde sorgulanabilir.
Botlar listesinin en güncel hâli için Özel:KullanıcıListesi/bot sayfasına bakabilirsiniz.