Sivas Katliamı hakkında Sivas Emniyet Müdürlüğünün Olay Tutanağı
 Günümüzde Madımak Oteli | |
| Nedir? | |
|---|---|
| 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli'nin köktendinci bir grup tarafından yakılması ve çoğunluğu Alevi 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanının yanarak ya da dumandan boğularak hayatlarını kaybetmesi ile sonuçlanan olaylardır. | |
| Tutanaklar ve ilk raporlar | |
| Telsiz konuşmaları ● Sivas Emniyet Müdürlüğünün hazırladığı tutanak ● Müze'de yazılmış tutanak ● Olay yeri keşif tutanağı ● Teknik hasar raporu (Kemal Dönmez) ● Teknik hasar raporu (Samet Hakkari) ● Bilirkişi raporu (N. Nihat Gençer) ● Bilirkişi raporu (Remzi Şahin) ● Kültür Merkezi'nde hazırlanmış keşif tutanağı | |
| Savcılık ifadeleri | |
| Aziz Nesin ● Demet Işık ● Doğukan Öner ● İzzet Karadağ ● Nevzat Aydın (Kayseri ifadesi), Sivas ifadesi ● | |
| Olay sonrası ve dava süreci | |
| TBMM Araştırması Komisyonu Raporu ● Aziz Nesin'in TGRT konuşması | |
| Diğer belgeler ve metinler | |
| Köktendincilerin dağıttığı bildiri | |
 Vikipedi'de Sivas Katliamı maddesi | |
"İlimizde kutlanmakta olan geleneksel 4. Pir Sultan Abdal Kültür etkinlikleri dolayısı ile, Emniyet Müdürlüğümüzce gerekli Emniyet tertip ve tedbirleri alınmış, günün Cuma olması, Gazeteci Yazar Aziz Nesin'in de ilimizde bulunması nedeniyle alınan tedbirler devam etmekte iken, 2 Temmuz 1993 Cuma günü saat 13.00 sıralarında Paşa Camii önünde görevli bulunan 38 60 kod nolu görevli ekibimizin telsizle Paşa Camii ve Meydan Camii'nden Cuma Namazından çıkan beşyüz bin kişi civarındaki grbun dört yoldan vilayet binasına doğru Atatürk Caddesi'nde ilerlediklerinin bildirilmesi üzerine Emniyet Müdürü Doğukan Öner telsizle konuşarak daha önceden belirtilen noktalarda duyarlı olunmasını ve Atatürk Caddesi'nin Meydan ile birleştiği noktada zincir oluşturarak barikat kurulmasını istemiştir. Bu arada ilerleyen topluluğa usulüne uygun olarak yürüyüşün yasal olmadığı, bu yüzden dağılmaları gerektiği, aksi takdirde zorla dağıtılacakları ikazı yapılmıştır. Vilayet alanına doğru ilerleyen grup, sağdan, soldan katılmalarla barikatın kurulduğu noktaya gelindiğinde daha kalabalıklaşmış, polisin müdahale ve ikazlarına rağmen barikatı yararak Vilayet alanına toplanmışlar, ilk yürüyüşe geçilme noktasından Vilayet alanına gelinceye kadar topluluk tarafından "Zafer İslamın", "Allahüekber", "Vali istifa", "Şeytan Aziz" gibi sloganlar atılmış, Vilayet önünde bu sloganlar devam etmiş, bu arada saat: 13.40'da topluluk iki bin civarına ulaşmıştır.
Daha sonra topluluk, İstasyon Caddesi'ne yönelmiş ve İstasyon Caddesi başındaki Polis barikatlarını görünce öndeki grup yön değiştirmiş, parkın altındaki Osman Paşa Caddesi'ne yönelmiş, Buruciye Medresesi'nin arka tarafına gelince orada yapılan polis barikatını görünce bir duraklama olmuş ve topluluk çeşitli sloganlar atmıştır. Topluluk, buradan İstasyon Caddesi'ni takiben Kültür Merkezi'nin içinde bulunan Pir Sultan Abdal Şenliği dolayısı ile toplanan altı yüz civarında karşıt gruptan şahısların Kültür Merkezi'nin dışına çıkması ile karşılıklı sloganlar atılmış, saat: 14.20'de polisin müdahalesi sonucunda gruplar karşı karşıya getirilmemiştir. Aynı grup, İstasyon Caddesi'ni takip ederek tekrar Vilayet önüne gelerek toplanmışlar, topluluk sağdan, soldan katılmayla da dört bin, beş bin kişiye ulaşmıştır. Topluluk yine burada "Şerefsiz Vali istifa", "Allahü Ekber", "Şeytan Aziz", "Hükümet istifa", "Zafer İslamın", "Müslüman Türkiye" gibi sloganlar attıktan sonra saat: 14.50'de tekrar İstasyon caddesine yönelmiş ve burada da Kültür Merkezi'ne gelmişlerdir, Kültür Merkezi önünde bir gün önce gece dikilen Ozanlar Anıtı'nı saat: 15.15'de kısmen tahrip ettikten sonra Kültür Merkezi'nin içerisine girmek istemişler ve bu sırada camları taşlamışlardır, içerde bulunan karşıt grup da dışarıya çıkarak taşlı ve sopalı olarak karşılık vermek istemişler, durumun ciddileşmesi üzerine saat: 15.55 sıralarında polis zor kullanmak suretiyle müdahale etmiş ve bu iki grubun karşı karşıya gelmesi önlenmiş, bu sırada iki polis, iki vatandaş yaralanmıştır.
Kültür Merkezi yanındaki cami önünde toplanan topluluğa, isteğimiz üzerine Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu saat: 16.05 sıralarında bir konuşma yapmış, bu konuşma etkisi ile topluluk dağılma eğilimine yönelmiştir. Çeşitli yönlere dağıtılan grubun büyük bir kısmı SSK hastanesi önünden Vilayete doğru yürümeye başlamıştır. Bu sırada Madımak Oteli'nin önünde toplanan başka bir grup slogan atmaya başlayınca, bu dağılmaya başlayan grup, tekrar saat: 18.00'de otel önünde toplanmaya başlamıştır. Çevreden de katılanların sayesinde çok kısa bir süre içerisinde topluluk mevcudu on bin'e ve daha sonralarında on beş bin civarına yaklaşmıştır.
Madımak Oteli'ne muhtelif istikametlerden beş yol gelmektedir. Bu yüzden her yola polis barikatı yapılmış, otelin önüne gelen gruplar çeşitli sloganlar atarak taşkınlık yapmaya başlamış ve Belediyenin kaldırım yapmak için civarlara yığmış olduğu parke taşlarını biribirine vurarak kırmak suretiyle elde edilen taşlarla oteli taşlamaya başlamışlardır. Bu sırada topluluk copla dağıtılmak istenmiş, fakat kuvvetin yetersiz ve bölünmüş olması nedeniyle başarılı olunamamıştır. Topluluğa etkili olur düşüncesiyle Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Büyük Birlik Partisi ilçe Başkanı davet edilmiş, topluluğa karşı konuşma yapmışlarsa da bu konuşmalar etkili olmamıştır.
Saat: 19.00'da yine topluluğu yatıştırmak maksadıyla, topluluğun talepleri doğrultusunda Pir Sultan Abdal Şenliği Programı'nın iptal edildiği söylenilmiş, topluluk yine dağıtılamamıştır. Bu defa topluluk Ozanlar Anıtı'nın yerinden kaldırılmasını talep etmiş, bu talepleri Valilikçe uygun görülerek heykel yerinden kaldırılmış, Belediyeye ait bir araçla belediye garajına götürülmek üzere Vilayet önündeki parkın ön tarafına getirilmiş, maksat topluluğun heykeli görerek dikkatlerini o noktaya çevrilmesi ve heykele doğru gitmesini sağlamak, bu suretle otel önünden belirli bir grubun uzaklaşma imkânını yaratmak olmuştur. Fakat heykeli araba üzerinde parkın ön tarafından gören kalabalık, bizim arzu etmiş olduğumuz bir şekilde heykele doğru dağılmamış, arka taraflardan on beş yirmi kişilik bir grup heykele doğru koşarak arabanın üzerindeki heykeli sürüyerek toplumun içinden geçirmek suretiyle arkadan da ittirerek otelin önünde bulunan üç adet arabaya yöneltmişler ve arabalarda ağır hasar meydana getirmişlerdir.
Bu heykelin ön tarafa getirilmesi sonucu topluluğun otele doğru ilerlemesinde mâni olan polis zincirinin kırılması neticesi son derece de zor durumlarda kalınmış ve copla zor kullanılmışsa da, topluluk daha geriye itilememiştir. Slogan atarak azgınlaşan topluluk heykele saldırarak sağını, solunu kırmaya başlamışlar, hatta bu sırada başlarını heykele vurmak suretiyle de kendilerini de yaralamışlardır. Saat: 19.30 sıralarında gittikçe şuursuzlaşan topluluk otel kapısına beş metre kalıncaya kadar yaklaşmışlar ve içlerinden bireysel dahi olsa otelin içine girerek, içerde bulunan eşyaları tahrip etmeye ve dışarıya atmaya başlamışlar, saat: 19.45 sıralarında Aziz Nesin'in 3830 kod no.lu yakın koruma ekibi yukarda otelin içinde bulunduğundan, her ihtimale karşı otele girilebilineceği düşünülmüş, Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürü'ne Emniyet Müdürü tarafından talimat verilerek bir miktar Çevik Kuvvet Polisi ile asansör ile iki katın merdivenlerini tutmakla yukarıya çıkışların önlenmesi istenmiştir. Polis çemberini yararak otelde tahribat yapan kişiler ayrıca otelin giriş katına yerleştirilen polisler tarafından tekrar dışarı atılmışlar, bu sırada arabalardan bir tanesi ters çevrilmiş, yukarda bulunan benzin deposu taşla delinmek suretiyle benzinin sızıntı halinde akması sağlanmıştır. Yine topluluk arasında bazı kişiler bidonlarla benzin getirip dökmek istemişlerse de bunlara mâni olunmuş, bu defa kauçuk veya bez parçalarına sindirilen paçavralar uzaktan otelin önüne doğru atılmaya başlanmış, yine bu sıralarda otelin önündeki binanın çatı katından otelin camlarına taşlar atılmak suretiyle tahribat yapılmış, bu sırada çatıdan atılan galvaniz saç parçası Emniyet Müdür Yardımcısı Rahim Çalışkan'ın başına isabet etmesi neticesinde hastaneye kaldırılmıştır. Ayrıca Emniyet Şube Müdürü Mustafa Uzun, göğsünde sıkışma meydana geldiğinden yaralanmış, gerekli tedavisinin yapılabilmesi için hastaneye kaldırılmış, bu olayların çeşitli safahatında 14 polis memuru muhtelif yerlerinden yaralanmak suretiyle hastanelere kaldırılmış, bir kısmı yatarak bir kısmı ise ayakta tedavi görmüşlerdir.
Polis çemberini geçen muhtelif kişiler tarafından benzin sızan oto ve otonun hemen yanı başında otelden atılan koltuklar yakılmaya başlanmış ve ilk yangın ateşi buralardan çıkmıştır, bilahare üst kata tırmanan kişi otelin perdesini yakmış, yangın olmadan önce, daha doğrusu toplumda oteli yakma isteği belirdiği zaman telsizle Haber Merkezi vasıtasıyla saat: 19.20 sıralarında itfaiye istenmiş, bundan önce toplumun üzerine su sıkarak uzaklaştırılması düşünülmüş, yine Haber Merkezi vasıtasıyla itfaiye istenmiştir. Toplumun üzerine su sıkmak için istenilen itfaiye, meydandan Atatürk Caddesi'ne giriş yapmış, fakat Halikarnas Kafe'nin önüne kadar geldikten sonra topluluk tarafından daha fazla ileriye gitmesi engellenmiş, bilahare yangın başladığı zaman saat: 19.50'de istenilen itfaiye ise dört yoldan Atatürk Caddesi'ne giriş yapmış fakat topluluk tarafından engellenmiş, yangının biran artması dolayısıyla topluluğa arabanın benzin deposunun patlayacağı söylenilmiş ve topluluk Atatürk caddesinin üzerine kadar geri çektirilmiştir.
Yangın alevlerinin birinci katı geçmesi üzerine de otelin içerisinde polis ve vatandaşların kaldığı söylenilerek bu arada mevcut kuvvetlerle de zor kullanılmış, bu arada havaya ateşte edilerek topluluğun açılması sağlanmıştır. Saat: 20.05'de itfaiyenin yangını söndürmeye başlamasıyla birlikte gruplar tekrar toplanma eğilimi göstermiş, havaya tekrar ateş edilmek ve zor kullanmak suretiyle topluluk beş yerde birden dağıtılmıştır.
İstasyon caddesine doğru dağıtılan grup Valilik önünde toplanarak bir müddet Valiliği taşa tutuktan sonra saat: 20.20'de muhtelif yerlere doğru uzaklaştıktan ancak üç-beş dakika sonra tekrar toplanarak olay yerine gelmek istedikleri, bunun üzerine gerek İstasyon Caddesi ve gerekse jandarma Komutanlığı'nın ön tarafında silah kullanılmak suretiyle bu gruplar saat: 20.25 sıralarında dağıtılmışlar, bu arada yanan otelin bir müddet sonra yanan kısımları söndürülerek içeriye girilmiş ve dördüncü katın penceresine merdiven konularak kurtarma işlemine başlanılmış, içerden 93 şahıs çıkartılmış, sonradan bunlardan 35 kişinin ölü olduğu öğrenilmiş, otelin dördüncü katından saat: 20.30 sıralarında Aziz Nesin ve arkadaşı kurtarılmış, bu kurtarılma esnasında Aziz Nesin merdivenden inmekte iken bir itfaiye eri tarafından süratlice ve haşince çekilmek suretiyle bir harekette bulunmuş, yere düşmekte iken polisler tarafından tutulmuştur. Bu sırada isminin sonradan Cafer Erçakmak olduğu öğrenilen belediye meclis üyesinin Aziz Nesin'e hücum ederek vurmaya çalıştığı ve telsizli bir belediye mensubunun da telsizi ile yüzüne vurduğu görülmüş, bu hareketlerin tekrarının polisler tarafından engellenerek Aziz Nesin, polis minibüsüne konulduktan sonra halkın arasından çıkarılarak Cumhuriyet Üniversitesi hastanesine götürülmüştür.
Bu olaylar sırasında saat: 14.20'den itibaren devamlı takviye kuvvet istenilmiş ve bilhassa saat: 19.00 civarında ısrarla askerî güçlerin bir an önce olay yerine gelmeleri talep edilmiş, fakat Tokat Emniyet Müdürlüğü Çevik Kuvvet olmayan 20 Polis ile Kayseri Emniyet Müdürlüğü'nden 31 polisin haricinde ve Jandarma Alay Komutanlığı'nın (20) kadar kuvvetin dışında hiç bir takviye alınamamıştır. Tugay Komutanlığı'na bağlı kuvvet saat: 19.50 civarında Atatürk Caddesi'ndeki PTT'nin önüne kadar gelmiş ve oradan daha fazla ilerleyemeyerek yangına gelen itfaiyenin otel önüne giriş yapmasına kadar burada kalmıştır. Bu hususla da ilgili telsiz konuşmaları, video bantlan ve diğer belgeler tahkikata esas olmak üzere derlenmiş, olayın büyük ve son derece üzücü olması nedeniyle ve gece cereyan etmesi dolayısı ile ihtar atışlarının kimler tarafından yapıldığı öğrenilememiş ve boş kovanlar toplanamamıştır. Ayrıca Kongre müzesinin önünde bulunan Atatürk büstünün kimler tarafından yerinden sökülerek düşürüldüğü tespit edilememiştir. Bu olay tutanağı aşağıda imzaları bulunan görevliler tarafında tanzim edilmiş olup, okunduktan sonra doğruluğu imza ile tasdik edilmiştir
| Doğukan ÖNER Emniyet Müdürü |
Rahim ÇALIŞKAN Emniyet Md. Yrd. |
Erol ÇÖL Güvenlik Şb. Md. |
Ali ÇİLER Ter. M. Şb. Md. |
| Yılmaz DEMİRAL Personel Şb. Md. |
Mehmet YILDIZ Asayiş Şb. Md. |
Mehmet ÖZBEK Çevik K. Şb. Md. V. |
Mustafa UZUN Ruh. T. Şb. Md. |
| İzzet KARADAĞ Bölge Tr. Şb. Md. |
O. Veli KARADAYI Kaç. ist. Şb. Md. |
Emrullah AKÇAOĞLU Pas. Şb. Md |
Nahit DURSUN Emniyet Amiri |
| Memiş YÜKSEL Şube Müdürü |
Sami ECE Emniyet Amiri |
Salih AKKURT Emniyet Amiri |
Başkomser
Başkomser
Başkomser
|
Kaynak: Madımak Yangını Sivas Katliamı Davası. 2. bs, Ankara Barosu Yayınları, 2009. s. 28-37
|
