gezici tarım işçiliğinin en yoksulların işi olmaya devam etmesi değişmeyen gerçektir. Özellikle 1990'lı yıllardan beri mevsimlik tarım işi ülkenin doğusunda köy boşaltmaları sonucu yerlerinden edilip kente yerleşen topraksız köylülerin temel uğraşı olmuştur (Hayata Destek 2014). Bu Rapor, ayrıca Türkiye'de mevsimlik gezici tarım işçiliğinin birçok çalışma tarafından tespit edilen bu görünümüne ek olarak tarım işçiliğinin son yıllarda giderek sayıları artan yabancı göçmenlerin varlığından nasıl etkilendiği ve tarımsal üretimde yaşanan hangi tür değişimlerin yabancı göçmen emeğine talep yarattığı sorularına cevap vermeye çalışacaktır.
Türkiye'de Mevsimlik Tarımsal Üretimde Yabancı Göçmen İşçiler Mevcut Durumu Raporu'nun birbiri ile örtüşen iki amacı bulunmaktadır: Bunlardan ilki, Türkiye'de mevsimlik tarımsal üretimde göçmen işgücünün güncel durumunu tespit etmektir. Göçmen işçilerin çalıştıkları tarımsal ürünler, geldikleri ülkeler ve Türkiye'deki yasal statüleri mevcut durum analizi dâhilinde incelenen alanlardır. Türkiye'de hayvancılık, çay, fındık, kayısı, pamuk, Antep fıstığı, narenciye ve sebze gibi üretimlerde çalışan göçmenlerin mevcut durumu Temmuz-Kasım 2015 tarihleri arasında 13 ilde ve 110 görüşmeyi kapsayan bir alan araştırması ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna ek olarak, Türkiye'de 2010-2015 yılları arasında tarımsal üretimde çalışan göçmenlere ilişkin medyada yer alan haberlerin derlenmesi, çeşitli kurum, kuruluş ve akademisyenlerin hazırladığı araştırma raporları ile Kalkınma Atölyesi Kooperatifi'nin geçmiş alan çalışmaları verilerinin derlenmesi yoluyla yabancı işçilerin tarımsal üretimdeki mevcut durumu incelenmiştir.
Raporun ikinci amacı ise, Türkiye'de göçmen işçilerin mevsimlik tarımsal üretime katılımlarının, Türkiye'deki tarımsal üretim ve tarım işçiliğini nasıl etkilediği sorusuna yanıt aramaktır. Toplumsal değişimin dinamiği olarak görülen ve tarım sektörünün bitkisel ve hayvansal üretimine giren yabancı göçmenlerin Türkiye'de yaşadıkları uyum sorunu ve sosyal dışlanma, kırsal etnik karşılaşmalar ve farklı işçi grupları arasındaki ilişkilere odaklanarak, Türkiye'deki toplumsal dönüşüm analiz edilmeye çalışılmıştır.
Tüm bu hedeflerden hareketle Türkiye'de Mevsimlik Tarımsal Üretimde Yabancı Göçmen İşçiler Mevcut Durum Raporu'nun temel bulguları şöyle özetlenebilir; 2000'li yıllardan itibaren göçmen işçiler Türkiye'de mevsimlik tarımsal üretime önemli boyutta emek arz etmektedirler. Kars, Ardahan ve Iğdır gibi doğu illerinde çalışan göçmenler genelde ot biçme ve hayvan bakım işinde çalışırken; Karadeniz, Doğu Anadolu, Güney Anadolu, Ege ve Orta Anadolu Bölgelerinde hayvan bakımı, fındık,
29
