III. TÜRK TARİH KONGRESİ
B — Ana kaynaklar:
Türkler kadar geniş ülkelere yayılmış ve çeşitli milletlerle temasta bulunmuş pek az millet vardır. Bu itibarla tarihimizin yazılı ana kaynaklarını yalnız kendi dilimizdeki eserlerde değil, milletimizle asırlarca münasebette bulunmuş şark ve garp milletlerinin (Çin, Hint, İran, Arap, Bizans, Ermeni, Süryani, ve diğer şark ve garp milletleri) dillerinde de aramamız tabiidir. Bu ana kaynaklar dilimize çevrilmeden ve bunlar kendi ilim adamlarımız tarafından sıkı tenkide tâbi tutularak incelenmeden, tarihimizi bütün vuzuhiyle görmeğe ve yazmağa imkân yoktur. Bu önemli ciheti göz önünde bulunduran Kurumumuz başka dillerde yazılmış olup türk tarihine ana kaynak olacak mahiyette eserleri sistemli bir şekilde dilimize çevirmekle işe başlamış bulunuyor.
Türk milletiyle tarihin en eski zamanlarından beri çok sıkı münasebette bulunan bir millet, Çin milletidir. Orta Asya Türklerine ait en mühim kayıtları Çin vakayinamelerinde ve Çince yazılmış diğer tarihî ve edebî eserlerde bulmaktayız. Şimdiye kadar garplı müelliflerin mahdut sayıdaki eserleri vasıtasiyle haberdar olduğumuz bu membaları, doğrudan doğruya Çince'den dilimize çevirmeyi daha uygun görerek, Tarih Fakültemizin Sinoloji Profesörü Bay Eberhard'dan bunu rica ettik. Ricamızı memnuniyetle kabul eden Sayın Profesör, büyük bir gayretle işe başladı ve şimdiye kadar bize şu eserleri tercüme ederek verdi:
1 — Çin'in şimal komşuları. (Bu eseri bastırdık ve neşrettik)
2 — Şarkî Çin Sülâlesi zamanında şimal komşuları.
3 — Hiyungnu'lar hakkında monografya.
Bunlardan başka Bay Eberhard yine Çin membalarına dayanarak “Eski Türk Kültür Tarihi Hakkında Araştırmalar" adlı bir eser yazdı ve Kurumumuza tevdi etti. Diğer Çin annallerinin tercümesine sırasiyle devam edeceğiz.
Eski tarihimize ait yabancı kaynakların tercümesine devam ederken, âzamızın bu kaynaklardan istifade ederek vücuda getirdikleri eserleri de bastırmaktayız. Bu cümleden olmak üzere Başkanımız Profesör Şemseddin Günaltay'ın “Yakın Şark, Mezopotamya ve Sümerler" adlı eseri Kurumumuz tarafından, “Uzak şark" adlı eseri de İstanbul Üniversitesi tarafından bastırılmış olduğu gibi, yine Bay Şemseddin Günaltay'ın “Ahamenişlerden sonra İran ve Orta Asya" adlı eseri basılmak üzere-
