FINDIKTAN MAMÜL ÜRÜN YAPAN FİRMA
Kabuklu Fındık Satışı
MANAV (Fındık Tüccarı)
2
3
Kırılmış Fındık Nakliyesi
FINDIK KIRMA FABRİKALARI
İşlenmiş Fındık Tedariği
FINDIK BAHÇELERİNDEN TÜKETİCİYE FINDIK TEDARİK ZİNCİRİ
Grafik 3
FINDIK İŞLEME FABRİKALARI
4
4. AŞAMA
FINDIK İŞLEME
FINDIK KIRMA İŞLEMİ
FINDIĞIN ARA TÜCCARLARI: MANAVLAR Fındık kurutulduktan sonra çuvallara doldurulur ve depolanır. Fındığını ya peşin para ya da hesabın görüleceği gündeki fındık borsa fiyatına göre emanet yöntemiyle satmak isteyen bahçe sahibinin üç seçeneği vardır; (a) Yerel fındık tüccarı olarak isimlendirilen manavları, (b) Fındık kırma fabrikası sahiplerine, (c) Hem fındık kırma hem de fındık işleme fabrikası sahiplerine. Manavlar satın aldıkları fındıkları kendi imkanlarıyla depolamaktadır. Onlar da fındık kırma fabrikası sahiplerine veya hem kırma hem de fındık işleme fabrikalarına fındıklarını satmaktadırlar. Manavlar fındık satın alacakları yerden yükleme ve depolama esnasında işçiye gereksinim duyarlar. Genellikle günlük yevmiye ile işçi çalıştırırlar. Karadeniz bölgesinde yaklaşık 2000 manav olduğu ifade edilmektedir.
2. AŞAMA
Fındık kırma fabrikaları genellikle ağustos ve ocak ayları arasında faaliyet göstermekte ve fındığın kabuğunun kırılması sağlayan işletmelerdir. Fındık üretim yörelerinde bulunurlar. Fındık kırma ayıklama fabrikalarında süreç; çiftçilerin topladıkları ve kuruttukları kabuklu fındıklar ya doğrudan çiftçi ya da manav aracılığıyla çuvallarla fındık kırma fabrikasına getirilmekte, çuvallardan boşaltılan fındıklar z elevatörü denilen bir asansör vasıtasıyla silolara gönderilip, yığılmaktadır. Daha sonra değirmenlerde kırılmakta ve kabuğundan ayrılmaktadır. Bu süreçte fındık kırma fabrikalarında geçici işçiler istihdam edilmektedir.
3. AŞAMA
Fındık işleme tesislerinin bir kısmının kendi kırma bölümleri de bulunmaktadır. Bu firmalar kırma tesisleri varsa ya doğrudan üreticiden ya da manavlardan fındık satın almaktadır. Yalnızca fındık işliyorlarsa fındık kırma fabrikalarından fındık satın almaktadır. Türkiye’de yaklaşık 50 fındık işleme tesisi olduğu söylenmektedir. Bu firmalar işleme tabi tutacakları fındıkları fındık tüccarları veya mamul ürün imalatçılarının talepleri doğrultusunda gerçekleştirmektedir. Bazı mamul üretim yapan firmaların hem kırma hem de fındık işleme tesisleri mevcut olup; onlar ya doğrudan üreticiden ya da manavlardan kabuklu fındık satın almaktadır. Fındık işleyen tesislerde tesisin kapasitesi ve yıl içindeki çalışma süresine göre işçiler istihdam edilmektedir.