Sayfa:Ceza hukukunda nefret ve ayrımcılık.pdf/49

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş

Nefret suçu tanımlarına baktığımızda iki unsurun önem teşkil ettiğini vurgulamıştık. Bu unsurlardan ilki Ceza Kanunu kapsamında yaptırıma tabi tutulacak bir suçun varlığı idi. İkinci unsur ise bir nefret yahut önyargı saikinin bu suça eşlik etmesiydi. TCK'da yer alan düzenlemede ise insan öldürme, yaralama, mala zarar, tehdit vb. temel bir suç yer almamaktadır. Hatta bu suçları ayrı bir başlık altında işleyen diğer kanun maddelerinde de bu suçların nefret saikiyle işlenmesinin ayrı bir yaptırıma tabi tutulması gibi bir düzenleme yer almamaktadır. Güncel düzenleme uluslararası hukuk alanında kabul gören nefret suçu tanımlarına uygun nitelikte değildir. Bu nedenle söz konusu yasa maddesini nefret suçu olarak değerlendirmek yerinde olmayacaktır. Yasa metninden “nefret saiki” çıkarıldığında, suçun tarımında yer alan eylemlerden hiç biri ayrı bir suç teşkil etmemektedir.

Kanun metni zaten oldukça sınırlı bir alana hitap etmekte iken; yaş, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, etnik köken gibi karakteristik özellikler madde metni kapsamı dışında bırakılmıştır. Kanunun nefret suçuna yaklaşımı uluslararası alanda kabul gören genel uygulamaya uygun değildir. Kanımızca ülkemizde nefret suçlarının önüne geçilebilecek etkin bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.

Avrupa Komisyonu 1988 yılından beri her yıl aday ülkeler hakkında Kopenhag kriterlerine uygunluk hususunda gelişme raporu hazırlamaktadır. Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan en güncel nitelikte olan, Türkiye 2019 raporuna göre, “Türkiye'de cinsiyet temelli şiddet, ayrımcılık, azınlıklara yönelik nefret söylemi, nefret suçu ve LGBTİ bireylerin insan haklarının ihlalleri ciddi ölçüde endişe kaynağı olmaya devam etmektedir.” Bunun yanı sıra Komisyon raporunda; Hristiyan ve Musevi bireylere yönelik nefret söylemi ve suçlarının işlendiğine yönelik raporların hala bildirildiğini ve nefret suçlarına ilişkin mevzuatın uluslararası standartlarla uyumlu olmadığı belirtilmiştir. Ayrıca raporda, mevzuatın cinsel yönelime dayalı nefret suçlarını ise hiç kapsamadığı ifade edilmiştir[1].

Nefret suçlarına ilişkin düzenlemelerin nasıl olması gerektiğine ilişkin uluslararası düzeyde bazı farklı yaklaşımlar bulunmaktadır. Nefret suçlarını yasalarında bağımsız olarak ayrı bir suç tipi şeklinde düzenleyen ülkelerin varlığının yanında bu suçları temel suçun ağırlaştırıcı şeklinde düzenleyen ülkeler de bulunmaktadır. Bunun dışında nefret


  1. Avrupa Komisyonu Türkiye 2019 Raporu https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2019 trkiye raporu- tr.pdf (E.T.: 21/05/2019)
37