Sayfa:Ceza hukukunda nefret ve ayrımcılık.pdf/41

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş

gözetilmeden eşit olarak kabul edilir. Böylece kamu otoriteleri de her bireye ayrım yapmaksızın aynı muamelede bulunmalıdır.

Şekli eşitlik, mutlak eşitlik, şekli hukuki eşitlik, aritmetik eşitlik ve yatay eşitlik olarak da anılmaktadır[1]. Şekli anlamda eşitlik, doğrudan ayrımcılık yasağı ile sağlanabilmektedir. Fakat tüm bireylere aynı davranılması netice itibariyle çoğu zaman insanlar arasında eşitliğin sağlandığı anlamına gelmez. Bu nedenle; farklı birtakım özelliklere sahip bireylerin farklılıkları göz ardı edilerek uygulanan şekli eşitlik, uygulamada aksaklıkları gidermek yerine daha başka dezavantajlara sebep olabilmektedir. Böylece sonuçta bir ayrımcılığa vücut verebilmektedir. Şekli eşitlik eşit durumda olan kişilere uygulandığında istenildiği gibi eşit bir sonuca sebep olurken, eşit olmayanlara uygulandığında aradaki eşitsizliği daha da arttırabilmektedir.

Şekli eşitlik, bünyesinde pozitif ve dolaylı ayrımcılığı barındırmaz. Şekli eşitlik ile yalnızca doğrudan ayrımcılık yasaklanır. Böylece, önüne geçilmek istenen çoğu dolaylı ayrımcı eylemin neden olduğu fili olumsuzlukların önüne geçilememiş olur. Kanımızca, şekli anlamda eşitlik ayrımcılığın önüne geçmek için bir vasıtadır. Ancak çoğu zaman bu anlamda etkin ve yeterli bir araç niteliğinde değildir. Şekli eşitlik kavramına göre, en basit örnekle birine eşit davranılması ile ayrımcılık yapılmaması aynı anlamda ifadeler olarak kabul edilmektedir. Yani kişilerin bir takım ayırt edici özelliklerini görmezden gelinmektedir. Bu nedenle, kimi zaman dezavantajlı olan kişilerin içinde bulundukları durum aleyhe yönde daha da artabilmektedir.

1.2.2.1.2. Maddi eşitlik

Maddi eşitlik, nispi ya da dikey eşitlik olarak da ifade edilebilmektedir. Maddi eşitlikten kastedilen aynı durumda bulunan, aynı birtakım özelliklere sahip olanlara aynı; farklı durumdakilere farklı muamele yapılmasıdır[2]. Şekli eşitlik herkese eşit muamele edilmesine dayanırken, burada zaten hali hazırda mevcut olan eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına odaklanılmıştır. Maddi eşitlikte, bireyler arasındaki farklılıklar gözetilerek yapılan muamele ve işlemler değişkenlik göstermektedir. Buna eşitlerin eşitliği denilebilmektedir.


  1. Gözler, s. 99.
  2. Gözler, s. 99.
29