Sayfa:Ceza hukukunda nefret ve ayrımcılık.pdf/176

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş

Olağan ekonomik etkinlik kavramı öğretide, “kişinin kendi kararları çerçevesinde yapabileceği maddi ve ekonomik yarar sağlanmasına dayanan her türlü iktisadi faaliyet olarak tanımlanmaktadır» Olağan ekonomik etkinlik her türlü iktisadi faaliyet olarak ifade edilmiştir. Buna göre parasal değeri olmayan ödünç, emanet işleri olağan ekonomik faaliyet olarak değerlendirilemeyecektir. Her ne kadar ekonomik etkinlik olarak belirtilse de ekonomik faaliyetin maddi olarak somut bir kazanca dönüşmesi gerekmez. Bizim de katıldığımız bu görüşe göre; faaliyetin kazanç sağlama, ekonomik olma amacına dayanması yeterli kabul edilmelidir.

Madde kapsamında yer alan bir önceki bentte bir kişinin işten çıkarılması, meslekte yükselme, terfi gibi nedenlere dayanılarak bu suçun işlenemeyeceği yer almaktayken; bu bentte yer alan olağan ekonomik etkinlik kavramının tüm sayılan eylemleri kapsar nitelikte olduğu söylenebilir.

Olağan bir ekonomik etkinliğin engellenmesi hem icrai bir hareketle hem de ihmal suretiyle söz konusu olabilmektedir. Örneğin; işyeri açmak için ruhsat almak isteyen bir kişinin gerekli tüm evrakları tamamlamasına rağmen muhalefet partisine üyeliği sebebiyle duyulan nefretle ruhsat verilmemesinde, fail ihmali bir hareketle suçu işlemektedir. Fail bu örnekte olduğu gibi işyeri açma ruhsatı vermeye yetkili olan kurumda çalışan bir kamu görevlisi olabileceği gibi kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını engelleyecek herkes olabilir. Mağdur ise olağan bir ekonomik etkinlikte bulunan ya da bulunmak isteyen herkestir.

4.4. Kusurluluk

Suçun; yalnızca kanunda belirtilen tipe uygun ve hukuka aykırı nitelikte olması, oluşabilmesi için yeterli değildir. Kanunda belirtilen tipe uygun ve hukuka aykırı olmasının yanında hareket, bir iradenin ürünü olmalıdır. TCK 21/1. maddesine göre suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Buna göre suçun manevi unsuru kasttır. Kast, suçun


“4 Özbek/Doğan/Bacaksız, Özel Hükümler, s. 485.

“7 Sen, E; Yeni Türk Ceza Kanunu'nun 115. ve 122. Maddelerine İlişkin Bir Değerlendirme, İstanbul Barosu Dergisi, C. 79, S. 2, 2005, s. 363.

“8 Kocasakal, s. 30.

49 Tafızoğulları, Z./Özen, M.; Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2012, s. 264.

49 5237 sayılı TCK, m. 22: “1. Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. 2. Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların

164