4.3.3.1. Bir kişiye kamuya arz edilmiş olan bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya kiraya verilmesini engellemek
TCK madde 122 ile hüküm altına alınan ilk seçimlik hareket, “dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep” farklılığından kaynaklanan nefret nedeniyle; bir kişiye kamuya arz edilmiş olan bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasının, devrinin veya kiraya verilmesinin engellenmesidir. Engelleme hareketi doğrudan kamuya arz edilmiş olan taşınır veya taşınmaz bir malın satılmasına, devrine veya kiraya verilmesine yönelik olmalıdır.
Madde ile hüküm altına alınan ilk seçimlik harekete benzer bir düzenleme Türkiye İnsan Hakları Kurumu Kanunu'nun 5/3. maddesinde yer almaktadır. “Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri ve bunlar tarafından yetkilendirilenler, taşınır ve taşınmazları kamuya açık bir şekilde sunarken bu malları edinmek veya kiralamak isteyenler ile bunlar hakkında bilgi almak isteyenler aleyhine, bunların kiralanması, kira akdinin şartlarının belirlenmesi, kira akdinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi, satışı ve devri süreçlerinin hiçbirinde ayrımcılık yapamaz.” Buna göre kamuya arz edilen taşını ve taşınmazların edinilmelerinde ve kiralanmasında ayrımcılık yasaklanmıştır. Söz konusu maddede taşınır ve taşınmazların satış, devir ve kirası konu edilmiştir. Bu anlamda TCK madde 122'de yer alan ilk seçimlik hareketle de bağdaşmaktadır.
Öncelikle eşyanın cevherine zarar vermeksizin yerinin değiştirilmesi mümkün değil ise söz konusu eşya taşınmaz eşyadır. Bunun dışında kalan, malın veya eşyanın özüne zarar verilmeden bir yerden başka bir yere taşınabilen tüm eşyalar taşınır maldır.
Kamuya arz edilen bir taşınır yahut taşınmaz malın belirsiz sayıda kişiye ulaşması hedeflenir. Kamuya arz edilme farklı birçok şekilde gerçekleştirilebilir. Örneğin; bir arabanın satış için bir internet ilan sitesine koyulması, bir arsanın satış için emlak komisyoncusuna verilmesi kamuya arz usullerindendir. Arabanın satış için internet ilan sitesine koyulmasında satıcı belirli şartlar belirleyebilir. Örneğin, aracını takas usulü satacağını belirtip, bunun dışındaki teklifleri geri çevirebilir. Fakat aracını; kadınların araç
https://www.mevzuat.gov t/MevzuatMetin/i 5.6701 pdf (E'T.: 08/01/2020) 4 Esener, T./Güven, K.; Eşya Hukuku, Ankara, 2015, s. 43.
“25 Oğuzman, K./Seliçi, Ö./Oktay Özdemir, S.; Eşya Hukuku, İstanbul, 2011, s. 587.
