bir ayrımcılık ile Anayasa, İHEB ve AİHS'ne aykırılık teşkil etmesi sebebiyle bireysel başvuru talebini kabul etmiştir.
5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 14. maddesine göre, anne-babanın pasaport olanaklarından yararlanmada kız ve erkek çocuklarına ilişkin farklı düzenlemelere yer vermekte idi. Erkek çocuk reşit olduğunda anne-babanın pasaportundan yararlanamıyordu. İtiraza konu edilen hüküm kız ve erkek çocuklar arasında cinsiyet sebebiyle ayrımcı hükümlere yer veriyordu. “Devletin ailenin korunması yönünde pozitif ve negatif yükümlülüklerinin mevcut olup, aile hayatının sağlıklı devamına engel olan tedbirleri almak ve buna aykırı her türlü düzenlemeyi ortadan kaldırmak zorunda olduğu, bu nedenlerle itiraz konusu kuralın Anayasanın 2., 10, 41. ve 90 maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.” Hususi damgalı pasaport sahibi olan kişilerin her cinsiyetten çocukları aynı hukuki durumdadır. Bu nedenle aynı haklardan aynı esaslara göre yararlandırılmaları gerekmektedir. Bu nedenle AYM, 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 14, maddesinin eşitlik ilkesine aykırı olması sebebiyle iptaline karar vermiştir.
Cinsiyete dayalı ayrımcılık genel olarak kadın ya da erkek bireylere cinsiyetlerinden dolayı yapılan ayrımcı muameleler olarak düşünülse de kanun metninde transgender bireyler yer almamaktadır. Cinsel yönelime ilişkin bir düzenlemenin kanun kapsamında yer almaması sebebiyle, transgender bireylerin de bu kapsamda değerlendirilmesi kanaatimizce yerinde olacaktır. Genellikle bu bireyler aşağılayıcı ve küçük düşürücü muamelelere maruz kalmaktadır. Transeksüellik aslında bir cinsel yönelim şekli olmayıp, çoğu zaman doğuştan gelen hormonel anlamda bireyin fiziksel görüntüsüne uygun bir hayat süremeyeceği halleri ifade etmektedir. Bu sebeple, bireyler hormonel ya da cerrahi müdahalelerle doğuştan sahip olduklarını hissettikleri bedene kavuşmak isterler. Bu bireyler çoğu zaman toplumdan dışlanmaya varacak fillerin mağduru olmaktadırlar. Sonuçta görünüş itibariyle kadın ya da erkek fiziğinden birine sahip olan bu bireyler görünüşte biyolojik olmasa da sonradan bu cinsiyetlerden birine sahip olacaklardır. Bu anlamda cinsiyet temelli ayrımcılık konusuna dahil edilmeleri kanımızca yerinde olacaktır.
nedenlerle itiraz konusu kuralların Anayasanın 2., 10., 13., 49. ve 70. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.”
AYM. 23.07.2009 tarihli 2006/166 E., 2009/113 K. sayılı bireysel başvuru kararı
htps/www.sinerjime vzuat.com.tı/index jsf?dswid7/112# (E.T. 21/10/2019)
- AYM. 07.02.2008 tarihli 2004/30 E., 2008/55 K. sayılı 5682 sayılı Kanun ile ilgili kararı
hüps://www.sinerjime vzuat.com.tr/index jsf?dswid--5143# (E.T.: 21/10/2019)
95 Transgender bireyler; biyolojik cinsiyetini kabul etmeyen tüm bireyleri kapsayan bir ifadedir.
