Sayfa:Belgelerle Kurtuluş Savaşı Anıları 01.pdf/48

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmedi
 

MÜTTEFİK DEVLETLER KOMİSERLERİNİN KUVAYİ

MİLLİYE ALEYHİNDEKİ TEŞEBBÜSLERİ

Kabinenin İstifası

İstanbul’un işgalini hikâye eden yazımda görüldüğü gibi Fransa, İtalya ve İngiltere komiserleri bu işgale dair olan ilk notalarında Harekât-ı Milliye’nin hükümetçe désavouer (bir şeyin kendine nisbetini kabul etmemek, tanımamak) edilmesini talep ettikleri için Vükela Meclisinde (Bakanlar Kurulunda) müzakere edilerek yazılıp Sadrazam Salih Pa ­ şa tarafından ve sureti o yazıda belirtilen cevapta, bu ha ­ rekâta sebep olan heyecanlı söylentiler ve feci hadiseler ileri sürüldükten sonra: «Hükümet, mevzubahsolan hareket­ leri idare edenlerin, yahut taraftarlarının başvurdukları aşırı usûl ve muameleleri takbih eyler» denilmişti.

Bu cevap komiserlerin, daha doğrusu İngiltere Komise­ rinin hoşuna gitmedi. O muvafık görse, İngilizlerin İstan ­ bul’u işgal etmesinden dolayı Fransa kamuoyu ve basını taraftar oldukları için Fransız komiserinin ve ona uyarak İtalya Komiserinin hiçbir şey demeyeceklerinde şüphe yoktu.

Komiserlerin gazetelerle ilânını ısrarla istedikleri ret ve takbihin hakiki manasını Mustafa Kemal Paşa ve arkadaş­ larının devlete karşı isyanlarını ilân etmek demekti. Biz, bu teklifi kabul etmeyeceklerini bilerek yazıp suretlerini ken­ dilerine gönderdiğimiz beyanamelerle 15 gün sürüncemede bıraktık. «Harekât-ı Milliyeyi doğuran sebeplere dair» Sa- ­ 48