Nutuk/13. bölüm/Taarruz plânımızın esası

Vikikaynak, özgür kütüphane

Efendiler, düşman ordusunun cephe ve teşkilâtından ve ona karşı Garp Cephesi’ndeki kuvvetlerimizin esas olarak iki ordu halinde teşkil ve tensîk edilmiş olduğundan bahsetmiştim. Öteden beri tasavvur ettiğimiz taarruz plânımızın esasını da arz edeyim:

Düşündüğümüz, ordularımızın kuvâ-yı asliyesini düşman cephesinin bir cenahında ve mümkün olduğu kadar cenah-ı haricîsinde toplayarak, bir imhâ meydan muharebesi yapmaktı. Bunun için muvâfık gördüğümüz vaziyet kuvâ-yı asliyemizi, düşmanın Afyonkarahisar civarında bulunan sağ cenah grubu cenubunda ve Akarçay ile Dumlupınar hizasına kadar olan sahada toplamaktı. Düşmanın en hassas ve mühim noktası orası idi. Serî ve katî netice almak, düşmanı bu cenahından vurmakla mümkündü.

Garp Cephesi Kumandanı İsmet Paşa ve Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi Fevzi Paşa, bu nokta-i nazardan bizzat lüzumu gibi tetkikat yapmışlardı. Hareket ve taarruz plânımız çok evvel tespit edilmişti.

Konya’ya gelmiş olan General Townshend’in arzusu üzerine, kendisiyle görüşmek vesilesiyle Ankara’dan hareket ederek 23 Temmuz 338 akşamı Garp Cephesi Karargâhı’nın bulunduğu Akşehir’e gittim. Harekât hakkında Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi’nin huzûruyla görüşmeyi münasip gördük. Ben, 24 Temmuz’da Konya’ya gittim. 27’de tekrar Akşehir’e avdet ettim. Fevzi Paşa Hazretleri de 25 Temmuz’da Akşehir’e gelmişti. 27/28 Temmuz gecesi beraber icrâ ettiğimiz müzakere neticesinde, tespit edilmiş plân mûcibince taarruz etmek üzere, 15 Ağustos’a kadar bütün hazırlıkların ikmâline çalışmayı takarrür ettirdik.

28 Temmuz 338 günü öğleden sonra icrâ ettirilen bir futbol müsabakasını seyretmek vesilesiyle Ordu Kumandanları ve bazı Kolordu Kumandanları Akşehir’e davet edildi. 28/29 Temmuz gecesi Kumandanlarla umumî bir tarzda taarruz hakkında müdâvele-i efkâr ettim. 30 Temmuz 38 günü Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi ve Garp Cephesi Kumandanı’yla tekrar görüşerek taarruzun tarz ve teferruatını tespit ettik. Ankara’dan davet ettiğimiz Müdafaa-i Milliye Vekili Kâzım Paşa da 1 Ağustos 338 öğleden sonra Akşehir’e vâsıl oldu. Ordu hazırlığının ikmâlinde Müdafaa-i Milliye Vekâleti’ne ait olan hususât tespit olundu.