Bektaşî Şairleri ve Nefesleri/Câferî
XVI ncı asır bâtınîlerindendir. Hayatı hakkında tezkirelerde hiç bir malûmata rastlamadım. Aynı asır içinde yazılan mecmualarda bazı manzûmelerine tesadüf edilmektedir. XV inci asrın son yarısında yaşayan ve bugün elimizde divanı bulunan mutasavvıf şair Câferî, başka bir şahsiyettir. XVI ncı asır şairlerinden Câferî’nin şiirlerinde ise «Ali - Allahî» lik telâkkileri mevcuttur. Bu manzumelerden üçünü dercediyorum:
Şâh-ı cihan Aliy-yi velîdir güman değil
Her kim değil der ise bil ehl-i iman değil
Hakkında Lâfetâ deyü buyurdu ol İlâh
Anın misâli dünyede hiç bir civan değil
Her kişiye verilmedi Düldül ü Zülfikar
Her bir hasîs server-i sâhib kıran değil
Her haricî ne bilsin Ali’nin hakîkatin
Dîv-i lâîne sırr-ı İlâhî ayan değil
Sultân-ı kâinât hemen ol imâmdır
Her bir zelîl-i güm şüde şâh-ı cihan değil
Şeh hizmetine belini merdâne bağla kim
Ömrün bakası yok bu cihan câvidan değil
Yoktur ânın ticâretinin sûdu zerrece
Her kim bu yolda cân ü seri tercüman değil
Sultân-ı din Hasen Hüseyin şâh-ı Kerbelâ
Yolunda can diriğ kılan pehlivan değil
Zeyn-ül-ibâd ü Bâkır u Sâdık’la Kâzım’ın
Nûru hemîşe dîde-i dilden nihan değil
Server Rızâ Takî vü Nakî şâh Askerî
Mihrinden özge mihre bu gönlüm mekân değil
Ey Ca’ferî kaçan buliser izzet ü şeref
Şol kimseler ki bende-i sâhib zaman değil
Ali’dir ol ki âlemde bugün şâh-ı muallâ’dır
İmâm-ı a’zam u ekrem sipehsâlâr-ı a’lâdır
Ali emriyle gelmiştir vücûde âlem ü âdem
Ali hükmiyle olmuştur ne kim pinhân ü peydâdır
Ali’dir sırr-ı Sübhânî Ali’dir âlemin cânı
Ali’dir gevherin kânı Ali hem ka’r-ı deryâdır
Ali şol Lâmekândır kim münezzehdir kamu şeyden
Ali şol bînişandır kim her eşyâda hüveydâdır
Ali’dir kıymet-i gevher Ali’dir bîbahâ cevher
Ali’dir âleme server Ali nûr-i mücellâdır
Ali’dir câmi’-i Kur’an Ali’dir rahmet-i Rahman
Ali’dir menba’-i ihsan ki bî mânend ü yektâdır
Ali şol Şâh-ı merdan’dır Ali ol Şîr-i Yezdan’dır
Ali ol bahr-i ihsandır ki bir lü’lû-yi lâlâdır
Ali’dendir eyâ mü’min vücûdu cümle mevcûdun
Hem oldur nokta-i bâ hem kitâb-ı Hak Taâlâ’dır
Ali ol zât-ı mutlaktır ki her şey’e muhit oldu
Eğerçi cümle eşyâdan münezzehtir müberrâdır
Ali sırr-ı İlâhî’dir cihânın pâdişâhıdır
Bu mü’minler sipâhidir kemi’r-i rûz-i heycâdır
Sıfât u zâtına şâhın kimesne olmadı vâkıf
Meğer anlar ki âlemde Ali anlara mevlâdır
Be-hakk-ı Şebper ü Şübper be’hakk-ı Âbid ü server
Be-hakk-ı Bâkır u Ca’fer ki Hayder şâh-ı ulyâdır
Be-hakk-ı Kâzım u rehber be-hakk-ı Şah Rızâ mihter
Be-hakk-ı nûr-i peygamber şeh-i sultân-ı tuğrâdır
Takî hakkıyçün ey âkil Nakîden olmagıl gafil
İmâm-ı Askerî kâmil cihan dârına Dârâ’dır
Elâ ey Mehdi-i mihter kamu çakerlerin server
Kulundur Ca’ferî kemter kamu ednâdan ednâdır
Anın kim derde dermânı Muhamed Mustafâ’dandır
Delîl-i râh-ı îmânı Aliy-yel-Murtezâ’dandır
Ne mü’min kim Hasen mihrin gönülde eyledi muhkem
Şefâat ana mahşerde Hüseyn-i Kerbelâ’dandır
İmâm-ı Âbidin Bâkır cihanda gün gibi zâhir
Ne bilsün bunları kâfir ki bunlar rehnümâdandır
Gel imdi Ca’fer-i Sâdık’tan al burhan delâil kim
Delîl-i ehl-i irfânın kamu ol pişüvâdandır
Cihanda Kâzımı her kim İmâm-ı heftümin bildi
Hemîşe ana himmetler Ali Mûsâ Rızâ’dandır
Takî vü bâ Nakî Asker bularındır cihan yekser
Muhammed Mehdi ol mehter belî nûr-i hüdâdandır
Ne gam yer Ca’ferî işbu cihânın hâdisatından
Çün ânın her dü âlemde demi Âl-i abâ’dandır
XVI ncı asır Bektaşîlerindendir. Hayatı hakkında tezkirelerde malûmata rastlamadım. Gerçi Ahdî tezkiresinde Diyarbakırlı Tufeyli isminde bir divan şairinden kısaca bahsedilmektedir. Fakat bu zatin bu şair olduğuna dair, elimize hiçbir kayıd mevcud değildir. 970-982 (M. 1562-1574) tarihleri arasında yazılan mühim bir Bektaşî mecmuasında Tufeylî’nin de bir manzumesi kayıdlıdır. Bu itibar ile bu şairin biraz daha önce yaşadığını kabul etmek lâzımdır. Bu şi’ri aynen dercediyorum: