İran seferi öncesinde Yavuz Sultan Selim'in Şah İsmail’e gönderdiği iki mektup

by Yavuz Sultan Selim

İran seferi öncesinde Yavuz Sultan Selim Han, Şah İsmail’e iki mektup göndermiştir. Bunlardan ilki, 23 Nisan 1514 senesinde gönderilen, gerek üslubu, gerekse yaklaşımı ile zamanına göre diplomatik açıdan çok güçlü bir mektuptur. Mektup şöyledir;

• "Bilesin ve agâh olasın ki, ilahî hükümlerden yüz çevirenlerin, dini ve şeriatı yıkmaya çalışanların bu hareketlerine, bütün Müslümanların ve bu arada adalet sever hükümdarların, kudretleri nispetinde mani olmaları farzdır. Bunu söylemekten maksadımız sudur: tekke kösesinden hâkimiyete yükselen sen, bu yolda yürüdün, Müslümanların memleketlerine saldırdın, şefkat ve utanmayı bir tarafa atarak zulüm kapılarını açtın, günahsız Müslümanları incittin, fitne ve fesadı kendin için temel prensip olarak kabul ettin, "umur-i padişahî ve ahkâm-i sehinsâhiyi muktezay-i heva-yi nefs ve ragbet-i tabiiyeye uydurup kuyud-i seriati hak ettin. ibâhe-i muharreme ve irakat-i dima-i mükerreme ve mescitleri yıkma, türbe ve mezarları yakma, ulema ile peygamber neslinden gelmiş olan seyyidlere ihanet "ve ilka-i mesâhif-i kerime der kazurat ve sebb-i seyheyn-i kerimeyn" gibi isler, senin kötü hallerinden bir kaçıdır. Dillerde dolaşmakta olan bunlar ve bunlara benzer hareketlerinden dolayı ulema kesin delillere dayanarak senin küfür ve irtidadina, senin ve sana tabi olanların öldürülmelerinin vacip olduğuna; mal ve rızıklarınızın yağma, kadın ve çocuklarınızın esir edilmesinin mubah olduğuna ittifakla karar vermişlerdir. Bu durum karşısında ben, Allah’ın emirlerini yerine getirmek, zulüm görenlere yârdim etmek ve "merasim-i nâmus-i pâdisâhî için " ipekli elbiselerimi çıkardım, zırh giydim, kılıç kusandım, ata bindim ve safer ayinin başında Anadolu yakasına geçtim. Maksadım, Allah’ın inayetiyle senin padişahlığını yok etmek ve böylece acizler üzerinden zulmünü ve fesâdini kaldırmaktır. Ancak, kılıçtan önce sana, sünnet-i seniyye icâbi islâmiyeti teklif ederim. Eğer yaptıklarına pişman olup can ve gönülden istiğfar eder ve aldığın kaleleri geri verirsen, tarafımızdan dostluktan başka bir şey görmezsin. Fakat kötü hallerine devam ettiğin takdirde "zulmet-i zulümden" simsiyah yaptığın yerleri nura kavuşturmak ve senin elinden almak üzere inşallah yakında geleceğim. Takdir ne ise öyle olacaktır. Selâm, hidayete tabi olanlaradır."

Bu mektubun ardından sefere çıkan Yavuz Sultan Selim, uzun sureler boyunca İran topraklarında yürüdüğü halde bir turlu bir ordu ile karsılaşamaz. Bunun üzerine su unlu mektubu gönderir:

• "Ey İsmail, ülkemin sınırında görünmekle bana meydan okudun. iste ben geldim, haftalarca yürüdüğüm halde ne senden ne de askerinden bir eser görmedim. Ölü müsün yoksa sağ mısın bilemiyorum, hile ve aldatmaktan başka bir şey bilmez misin? Şayet korkuyorsan bir tabip getir ki seni tedavi etsin. Seni daha fazla korkutmamak için güzide askerlerimden kırk bin kişiyi kayseri yakınlarında bıraktım. Düşman hakkında ancak bu kadar lütuf gösterilebilir"