Sayfa:Türkülerin Başına Gelenler Politik-İdeolojik Sebeplerle Değiştirilen Türküler Üzerine.pdf/13

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş
folklor /edebiyat

özellikle ülkücü tandansın marşlarından biri olarak yaygınlaşmıştır. Marşta ayrıca süreç içerisinde camianın siyasi duruşuna ve tarihi sürecine dair pek çok değişiklik yapıldığı göze çarpmaktadır. Sözgelişi şiirin aslında olmamasına rağmen yorumlarda “Türk eşine Türk eşine/ Kıyar mı hiç Türk eşine/ Bütün dünya kurban olsun/ Türk'ün Başbuğ Türkeş'ine” dizeleri ile ülkücü hareketin önderi Alparslan Türkeş'in anıldığı görülmektedir.

Yukarıda sayılan ve çoğu kısmi olarak yapılan değişikliklerin yanı sıra türkülerin siyasal alanlardaki görünürlüğünde en yoğun örneklerin siyasi partilerin seçim müziklerinde karşımıza çıktığı tespit edilmektedir. Özellikle 70'li yıllardan itibaren müzik dünyasının pek çok ismi mensup oldukları siyasi parti ideolojileri çerçevesinde seçim meydanlarında çalınmak üzere propaganda müzikleri yapmışlardır. Sanatçılar seçim müziklerini, hem özgün eserler olarak oluşturmuşlar, hem de konumuz bağlamında ele alacağımız örneklerde olduğu gibi popüler türkülerin özellikle melodik yapılarının üzerine yeni sözler ekleyerek gerçekleştirmişlerdir. Türkünün ezgi unsurlarının sözlerinden daha belirleyici olduğu bu yöntemde ezgisi ile popüler olan türkünün üzerinde önemli bütünsel değişimler meydana getirilmekte, bilindik ezgiye yeni sözler uyarlanmaktadır. Bu bakımdan 70'li yıllarda ülkemizdeki pop müzik çalışmalarında sıklıkla karşılaşılan yabancı ezgilerin üzerine yeni söz yazma mantığının seçim şarkılarının oluşturulmasında aynen başvurulan bir örnek olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla türkülerin siyasi-ideolojik nedenlerle değiştirilmesini bir diğer boyutu, parti seçim müziklerinde türkünün melodik yapısı üzerine yeni sözler uyarlanması olarak düşünülmelidir. Bu durum yukarıda marşlar hususunda dile getirilenlerle az çok benzer bir mantık dairesinde yapılmakla birlikte, asıl amaç doğrudan doğruya seçim sürecindeki propaganda kampanyasına katkı vermekle ilgilidir. Bu bakımdan propaganda amacıyla oluşturulan bu uyarlama türkülerin seçimden sonrasına kalıcılığı sağlanamamakta dolayısıyla her yeni seçim kampanyasında yeni müziklerin yapılması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.

Siyasi parti seçim propaganda süreçlerinde türkülerin kullanımı ile ilgili ilk ilginç örnek 1977 yılında Adalet Partisi seçim müziği olarak Öztürk Serengil tarafından yapılan ve bir anlamda seçim şarkısı yapma geleneğinin de başlangıcı olarak değerlendirilebilecek “Komüniste Kanma Zühtü” isimli eserdir. Repertuara Ankara Çubuk'tan derlenerek 885 numara ve 1975 tarihle kaydedilen “Samanlıktan Galdıramadım Samanı-Züfdü” isimli türkünün müzikal dokusunun üzerine Serengil tarafından yazılan sözlerde Adalet Partisinin ve Süleyman Demirel'in yoğun bir propagandasının yapıldığı, mukaddes değerlerin ancak AP ve Demirel'e güvenmekle korunabileceği, ülkenin gelişiminin AP hükümeti tarafından gerçekleştirildiği gibi düşüncelerin işlendiği; bunun üzerine 1977 seçimlerinin hemen akabinde oluşan gelişmelere istinaden bu kez Ecevit taraftarı Kemal Güney tarafından çıkarılan “Keltoş Zühtü-Halk Eceviti İster” isimli plakta aynı türkünün ezgisinin üzerine aralarda diyalogların da bulunduğu yoğun bir Milliyetçi Cephe eleştirili nazire yapıldığı görülmektedir. Aşağıda her iki düzenlemenin sözleri sunulmuştur (URL-20).

495