Sayfa:KÜTAHYA’DA DERLENEN MEMORAT ÖRNEKLERİ ÜZERİNE İNCELEME.pdf/7

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa doğrulanmış

hale gelmiştim. Kurtulmak için sürekli Felak ve Nas surelerini okudum. Okunmuş pirinç ve çörek otu tükettim. Lohusalığın bitmesiyle beraber bu olayları bir daha yaşamadım (KK-32).

1.1.3. Karabasan İle Kurulan İletişimi İçeren Anlatılar

Karabasan, ağırlık basması gibi isimlerle ifade edilen varlıklara dair anlatılar yörede diğer memorat örneklerine nazaran daha fazladır. Bunlar, Türk halk kültüründe kâbus ve buna neden olan olağanüstü varlıklardır (Karakurt, 2002: 441). Bu varlıklar Anadolu’da Karabasan, Ağırbasan, Karakura, Karavura, Körmez, Kabus, Kamos, Kapoz, Karagonculos, Karakoncalos, Çika-Çıka, Hıbılık-Gıbilik, Abdülmay, Üörler gibi farklı isimlerle anılmakta ve farklı şekillerde insanlara görünebilmektedir (Ozan, 2015: 47).

Karabasan ile ilgili memorat örneklerini olayı bizzat yaşayanlar anlatmıştır. Kaynak kişilerin Karabasana dair anlattıklarında memoratların yaşanma zamanı gece uyku esnasında olduğu görülmektedir. Olayı tecrübe ederek aktaranlardan Karabasanın gelmeden önce korkusunun geldiğini ve o gece geleceğinin içine doğduğunu (KK-14) ya da düşündüğü günlerde bu olayı yaşadığını (KK-15) belirtenler olmuştur. Kaynak kişiler Karabasanın simsiyah bir karartı şeklinde olduğunu (KK-11) gelirken çıkarttığı ayak seslerini hatta kapı açma sesini duyabildiklerini belirtmişlerdir (KK-8, KK-9, KK-14,KK-15). Yüzü kıllı, simsiyah (KK-27) ya da uzun saçlı olarak da görülen Karabasan (KK-9) için tüm kaynak kişilerin aktardığı benzer bilgi ise uyku esnasında gelmesi ve kişinin üzerine oturarak hareket etmesine engel olması, boğazını sıkarak onları nefessiz bırakması, kişilerin yardım istemesine rağmen kimsenin onları duyamaması şeklindedir: Karabasandan kurutulmanın, sürekli ezan okunması ve çok dua edilmesiyle (KK-8), bilinen duaların okunmasıyla (KK-9), evliyalardan yardım istenmesiyle (KK-13), Felak ve Nas sureleri okunmasıyla (KK-14) mümkün olduğu ifade edilmiştir. Karabasan ile kurulan iletişimi içeren anlatı örnekleri şu şekildedir:

Uyurken gece yanıma Karabasan geliyor ve dizlerimin üzerine oturuyor. Gelirken çıkardığı ayak sesini duyuyorum. Sağıma ve soluma dönmeye çalışıyorum, kalkmaya çalışsam da kalkamıyorum. Bana izin vermiyor. Gitmesi için sürekli ezan okuyorum. Defalarca okuduğum ezanın arkasında kaybolup gidiyor. Olayı yaşadığım gün ve ertesi günü bu olayın yorgunluğuyla uyuyamıyor ve hasta oluyorum. Son zamanlarda gece yatmadan önce çok okursam ve dua edersem, televizyonu kapatmadan yatarsam yanıma gelmiyor (KK-8).

Gece yattığım zaman saçı uzun bir Karabasan yanıma geliyor. Geldiğini ayak seslerini duyarak anlayabiliyorum. Beni nefessiz bırakıyor. Saçından tutup ondan kurtulmaya çalışıyorum olmuyor. Ne kadar bağırsam da kimse beni duymuyor ve yardımıma gelmiyor. Bildiğim duaları okuyarak gönderiyorum (KK-9).

Gece yattım, uykumdan uyandım ama uyuyorum. Pek hazzetmediğim bir arkadaşım vardı. Birden onun yüzünü gördüm. Üzerime atladı. Nefes alamıyordum. Boğulduğumu hissediyorum, bağırmaya çalışıyorum ama sesim çıkmıyor. Sevmediğim kişi bana Karabasan olarak göründü (KK-10).

İlk evladım doğduktan sonra lohusalık süresince Karabasan yaşadım. Simsiyah bir karartı üstüme doğru geldi. Göğsümü sımsıkı bastırdı, nefes almakta zorlandım. Kalkmaya çalıştıysam da başaramadım, sesim çıkmadı (KK-11).

559