Ayrı bir tür olarak görülmeden evvel efsanelerin içerisinde değerlendirilen memoratların efsanelerden ayrılan en önemli özelliği kişisel ferdi bir tecrübeye dayanmasıdır. Bu özelliğine bağlı olarak, tecrübeyi yaşayan ya da yaşayandan duyan herkes anlatabilmektedir. Türe has özel anlatıcılar ve belli bir dinleyici kitlesi türün yaşatıldığı pek çok bölgede olmadığı gibi çalışma sahasında da bulunmamaktadır. Olağanüstü varlıklarla ilgili kişisel tecrübelerin anlatımlarından oluşan memoratların başında ve sonunda kalıp sözler bulunmamakla beraber icra esnasında anlatıcının kendini inandırma amaçlı kullandığı her anlatıda farklılaşabilen, “Ben bu olayı sıklıkla yaşıyorum”, “...yaşamadan önce hissediyorum”, “...bana anlatmıştı” ,“…’dan kendi kulağımla duydum”, “gözümle gördüm ya da hepimiz gördük” , “rüya değildi, gerçekten gördüm” şeklinde ifadelere yörede derlenen memorat örneklerinde rastlanmıştır. Bu tür kalıp ifadeler aynı zamanda nakle dayalı efsanelerle tecrübeye dayalı memoratlar arasındaki aktarım özelliği farkını da yansıtmaktadır.
Sonuç
Yapılan çalışmada sözlü anlatı türlerinden olan ve sahip olduğu özelliklerle Türk halk inanışlarına dair kültür kodlarını içerisinde barındıran memoratların çalışma sahası olan bölgedeki güncel halini tespit etmek amaçlanmıştır. Olağanüstü varlıklara karşı kişisel tecrübelerin aktarılması olan memoratlar sahip olduğu işlevler sayesinde yaşatıldığı toplumun inanç ve idrak anlayışını yansıtması bakımından önemlidir. Bu anlatıların derlenmesindeki bir diğer maksat ise kökeni İslamiyet öncesi inanç yapısına dayanan ve İslamiyet sonrası batıl olarak görülen anlatıların toplum hafızasından kaybolmadan ve işlevini kaybetmeden derlenmesidir. Ülke genelinde memoratlarla ilgili yapılan çalışmaların diğer türlere nazaran daha az olduğu görülmektedir. Bu tarz çalışmalarla memoratların bölgesel özelliklerinin çıkarılarak ulusal çalışmalara katkı sağlaması da amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışma sahasından farklı yaş, eğitim ve meslek gruplarından oluşan kaynak kişilerin aktardığı 41 adet memorat örneği incelenmiştir.
Derlenen memoratların konu dağılımına bakıldığında cinlerle iletişimi içeren dört anlatı, Alkarısı-Albasması ile iletişimi içeren sekiz anlatı, Karabasan ile iletişimi içeren on bir anlatı, Hızır ile iletişimi konu alan bir anlatı, yatır, evliya ve şehitlerle iletişimi içeren on anlatı, mezarlıkta yatan mevtaları konu alan dört anlatı, nazarla ilgili bir anlatı, ufolar ve uzaylıları konu alan iki anlatı tespit edilmiştir. İncelenen örnek sayısını çoğaltmak mümkündür fakat bunlar benzer örneklerin tekrarı niteliğindedir.
Konu dağılımına bakıldığında Karabasan ile türbe ve yatır çevresinde anlatılan memorat örneklerinin fazla olduğu görülmektedir. Modern tıp uyku esnasında nefes alamama ve boğulma duygusuna neden olan rahatsızlığın adını uyku felci koysa da halkın inanç yapısında bu olayın adı Karabasandır. Memoratlar, yaşatıldıkları yörenin değerlerini ve inanç yapısını içerisinde barındırırlar. Kütahya türbe ve yatırlarının çokluğuyla
