zayıflatmış olacaktı. Bu sayede daha az kan dökülecek veya Kureyş, müslümanlarla barış halinde bulunmak zorunda kalacaktı.
Rasulullah'ın, Mekke ticaret kervanlarının Şam'a gidişlerinde kullandıkları sahil yolunu kontrolu altına almasından sonra, ticaretten başka gelir kaynakları bulunmayan Kureyş müşrikleri, ticaretlerini devam ettirme mecburiyeti içerisinde, ticaret kervanlarını Şam'a ulaştıracak başka yollar'aramaya başladılar.
Zeyd b. Harise Seriyye'sinin gönderilme sebebini teşkil eden ticaret kervanının hazırlanması konusunda kaynaklarımızda yer verilen bir rivayet var ki, bu bize Rasulullah'ın bu askeri operasyonlardan istediği sonuçları elde ettiğini ve Mekke yönetimini bir bakıma çaresiz bıraktığını göstermektedir.
Vakidi'nin, Muhammed b. Hasan b. Üsame b. Zeyd'den rivayet ettiği olay şu şekilde cereyan etmiştir;
"Kureyş, Şam yolunu kullanmaktan sakınıyordu. Zira Rasulullah ve arkadaşlarından korkuyordu. Bununla beraber ticaretle geçinen bir kabile olduğu için bunu yapmaya, diğer bir ifadeyle Şam'a ulaşmaya mecburdular. |
Bir gün, Safvan b. Ümeyye şöyle dert yanmıştı: 'Muhammed'le ashabı ticaretimizi berbat edip, felce uğrattı. Ona ve adamlarına karşı ne yapacağımızı da bilemiyoruz. Sahil yolunu kapatmış, kimseyi bırakmıyorlar. Bütün sahil boyu halkı da, ittifak anlaşmaları yapmış, . onlarla birlikte hareket ediyorlar. Nereye gideceğimizi, ne yapacağımızı bilmiyoruz. Evimizde oturup kalacak olursak, sermayemizi yiyip bitireceğiz, ondan bir parça bile kalmayacak. Halbuki biz ne güzel, sermayemizi yazın Şam, kışın da Habeşistan ticaretinde çalıştırıyorduk.
Safvan'ın bu şikayeti üzerine o toplulukta bulunan Esved b, Muttalib ile Safvan arasında şöyle bir konuşma geçer:
Esved : "Sahil yolunu birak, Irak yolunu takip et" deyince
Safvan: “Ben o yolu bilmiyorum ki!" diye cevap verir.
Esved : "Ben sana öyle bir kılavuz tavsiye edeceğim ki, o seni Allah'ın izniye, gözü kapalı olarak varacağın yere ulaştırır" der.
13
