milliyet renk, cinsiyet engellilik siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep” dolayısıyla ayrımcılık yapmak suretiyle işlenmesi gerekmektedir. Bağlı hareketli suçlarda; suçun oluşabilmesi için mutlaka kanunda belirlenen eylem/eylemlerin gerçekleşmesi gerekir. Ayrıca suçun tanımındaki unsurlar bakımından bir sınırlama söz konusudur. Örneğin, kamu görevlisinin irtikap suçunu işleyebilmesi için görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlaması yahut yarar sağlamak vaadinde bulunması gerekir. Ancak madde metninde ayrımcılık yapmak suretiyle ifadesi yer almamaktadır. Hatta ayrımcılık yalnızca maddenin başlığında yer almaktadır. Bunun yanında fail nefret nedeniyle seçimlik hareketler ile “engellemek” eylemini gerçekleştirmektedir. Bu nedenle bu suçun bağlı hareketli bir suç olmadığı düşüncesindeyiz.
Kanun maddesine “nefret nedeniyle” ifadesi eklenmeden önceki halinde, fail, mağdurun taşıdığı özelliklerinden dolayı “ayrımcılık yaparak” belirlenen özgürlüklerden yararlanmasını engelleyerek bu suçu işleyebiliyordu. Kanun metninin eski hali göz önünde bulundurulduğunda, suç bağlı hareketli bir suç olarak ifade edilebilir. Ancak mevcut düzenlemede bu suçun bağlı hareketli bir suç olmadığı kanaatindeyiz.
Nefret saikiyle ayrımcılık kastı ile hareket eden fail, bu unsurların yokluğu halinde TCK 122 sebebiyle cezalandırılamaz. Öncelikle madde kapsamında korunan ve nefietin kaynağı olan karakteristik özellikler “dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep” incelenecektir. Ardından seçimlik hareketler kanunda sayılan sırası ile teker teker ele alınacaktır.
*İ Özbek/Doğan/Bacaksız, Özel Hükümler, s. 483.
5 Özen, M.; Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri, Ankara, 2017, s. 200.
- ? Özgenç, Genel Hükümler, s. 185.
- 9 Bkz.: “Kişiler arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, özürlülük, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve
benzeri sebeplerle ayırım yaparak; a. Bir taşınır veya taşınmaz malın satılmasını, devrini veya bir hizmetin icrasını veya hizmetten yararlanılmasını engelleyen veya kişinin işe alınmasını veya alınmamasını yukarıda sayılan hallerden birine bağlayan, b. Besin maddelerini vermeyen veya kamuya arz edilmiş bir hizmeti yapmayı reddeden, c. Kişinin olağan bir ekonomik etkinlikte bulunmasını engelleyen, kimse hakkında altı
aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir.”
