68
hemen aynı statüdeydi. Apeldoorn'daki lise öğretmenlerimin birkaçı doktoralı ve kitap yazıyorlardı. Hafta sonları öğrencilerle sosyal aktivite yapıyorlardı; tartışma kulübü etkinlikleri vardı. Gönüllü katılan kişiler bir konuyu açıklıyor ve aydınlatıyorlardı. Maalesef bugün Hollanda'da öğretmenlerin maaşı, statüsü ve eğitim standartları düştü.
Annem ve babam seçimimden çok memnun oldular. Babamın motivasyonu biraz da intikamının bir parçasıydı. Eski patronu J. van Baal, Utrecht Üniversitesi'nde antropoloji profesörü olmuştu. Babam hangi şehirde okuyacağımı sordu. Hemen Amsterdam aklıma geldi. Amsterdam, Hollanda'nın kültürel merkezi ve rock & roll, uyuşturucu, hippi, müzik ve alternatif yaşamın merkeziydi. Babam da tabii ki Amsterdam'ı istiyordu. Asla Utrecht olamazdı. Çünkü bana, "O adam seni ezer," demişti.
Eğer Utrecht'e gitseydim ve J.van Baal'ın öğrencisi olsaydım, din ve kültür üzerine çalışan bir antropolog olurdum. J.van Baal aşırı Protestan birisiydi ve din ona ilham veriyordu. Amsterdam'daki sosyal antropoloji bölümü o dönemde daha çok kalkınma çalışmalarına odaklanıyordu. İngilizcede "decolonisation" denilen anlayış, eski sömürgelere özgürlüklerini kazanma konusunda yardım etme, kalkınma sorunlarını çözme ve moral verme, fakir ülkelerin sorunlarını analiz etme, kalkınmaya uyumlarını araştırmaya dönük bir alandı.
J.van Baal gençlik zamanında Leiden Üniversitesi'nde antropoloji okumuştu. O okul daha çok ünlü Fransız antropolog Claude Lêvi-Strauss'un düşüncesinin etkisindeydi ve yapısalcı akımı izliyordu. Strauss'un en ünlü kitabı Tropique Tristes'i yazması yalnızca üç ayını almıştı. Ancak Brezilya'da üç ay geçirmek bu araştırma için yetersiz bir süredir. Gerçek bir antropolog keşfedeceği toplumun dilini, âdetini ve kültürünü derin derin araştırmalıdır. Levi Strauss daha sonra iyi kitaplar yazdı; ama ben ona hiç ilgi duymadım, onu aydınlatıcı bulmadım. Mitoloji koleksiyonu yapma veya yeni mitolojiler yaratma işini roman yazarlarına bırakmalı. Araştırmacılara yakışmıyor. Dünyada yaklaşık beş bin din ve mezhep ile yedi bin dil var, bu sonsuz bir dantel işi demek.
Utrecht Üniversitesi, Amsterdam Üniversitesi'ne nazaran daha çok teori üzerine, dil, din, kültür gibi çalışmalara odaklanıyordu. Fa-
