137
O zaman soğuk savaş ciddi bir şekilde devam ediyordu ve bizim projenin patronu Mr. Slaby bir komünistti. Mr. Slaby’nin bir kızı vardı. O, hukuk okumuştu ve sık sık Prag’dan anne ve babasını ziyarete gelirdi. Sovyetler, Birleşmiş Milletler personeli olanlara ve onların ailelerine yurtdışına çıkma izni vermişti. Fakat o çevrede çok sayıda bulunan istihbaratçı birbirini kontrol ediyordu. Çünkü bizler Slaby’nin gri yeşil gözlerinden her zaman bir “geyik”te olduğu gibi korku okuyorduk. Soğuk savaş zamanında Sovyetler ve Çinliler Afrika’nın zenginliklerine hâkim olmak için batı ülkeleriyle oldukça ters düştüler. Bu sefer sömürgecilik değil, yeni kolonyalist yöntemleriyle... Afrika’dan ucuz hammadde alarak...
Slaby, kooperatifler konusunda biz yeni gelen uzmanlara bir hafta süren bir brifing verdi. Bir hafta bize çok uzun geldi. Biz bir an önce çalışacağımız bölgelere gitmek istiyorduk. Eğitimde bize kooperatifler birliğinin üst düzey personelinin projeye sıcak bakmadıklarını söylemişti. O personel, kendi pozisyonuna kazanılmış hak olarak bakıyordu ve bizim projeyi sadece muhasebesel kontrol olarak görüyordu. Kooperatifin başkanları değil, özellikle yöneticileri bizleri korkutmaya çalışıyordu; çünkü onların maaşlarını devlet ödüyordu. Kooperatiflerde sorunlar vardı. Malları çalınıyordu ve Kamerun’un en önemli ihraç ürünlerinin geliri azalıyordu.
Değişimi sağlamak için gençlerden yeni bir kooperatifçilik ekibi yetiştirmek gerekiyordu. Çünkü eski yöneticiler bütün uygunsuz yolları biliyor ve onların üstesinden gelmek kolay olmuyordu. Mr. Slaby, bize konuyu oldukça detaylı olarak anlattı ve anlatırken orada sadece biz, “beyazlar” vardık. Hiçbir Kamerunlu odada bulunmuyordu. Sanki kooperatif eğitimi Kamerun için en hassas konuydu veya sadece Mr. Slaby bunu böyle görüyordu. Çünkü biz, batı ülkelerinden gelen kişiler o kadar şüpheli davranmıyorduk. Kamerunlularla açık açık konuştuk, her şeyi paylaştık. Eğer şeffaf olmazsanız, araştırma yapmanız ve Afrikalılardan bilgi toplamanız çok zor olur. Kamerunlular için gelmiştik ve onlara bu projeyle yardım edecektik. Mr. Slaby bir tilki gibi kendi pozisyonunu korumak istiyordu. Benim daha farklı bir yaklaşımım vardı. Babam bana önemli bir ders vermişti ve bana, “Her iş için yerli bir ‘mannetje’, teknik konuları iyi bilen, dürüst bir uzman bul ve işi ona emanet et; fikirlerini onunla paylaş ve onu kontrol et,” demişti. Tam bir kolonyalist yaklaşım; fakat çok etkili.
Babam bana önemli bir ders vermişti ve bana, “her iş için yerli bir ‘mannetje’, teknik konuları iyi bilen, dürüst bir uzman bul ve işi ona emanet et; fikirlerini onunla paylaş ve onu kontrol et” demişti. Tam bir kolonyalist yaklaşım; fakat çok etkili.
