115
MALİ (1980-1981)
Segou Bölgesinde Balıkçılık Kooperatifi Geliştirme Projesi
Mali, 1.2 milyon kilometrekare, 6 milyon nüfusa sahip, yarısı Sahra Çölü’nün içinde yer alan, yarısı da bozkır olan, sıcak ve dünyadaki hemen hemen en fakir ülke. Benim Afrika maceramın üçüncü yılı ve aynı zamanda en zor yılıydı. Avrupalılar bazı yerlerde yaşayamaz ve Mali de bu yerlerden birisidir. Ben ILO’daki işime Ekim 1981’de başladığımda bunu bilmiyordum. Bu büyük ülkenin tek bir hayat damarı var, o da Nijer Nehri. Batı Afrika’nın en büyük nehri olan Nijer’in kaynağı Fouta Djallon Platosu. Nehir her yıl temmuz-ekim ayları arasında Mali içinde büyük bir iç delta yapıyor. Nehrin etrafında ve deltada ziraat ve balıkçılık mümkün. Pamuk, pirinç, mısır, sorgum, sebze yetişirken, pek çok tatlı su balığı da nehrin suyundan beslenir. Balık istatistiklerine göre, Nijer Nehri’nin Mali kısmında “maksimum yıllık üretim” veya “maksimum sürdürülebilir üretim” oranı 90 bin tondur ve bu deltanın çevresinde yerel adları Bozo ve Somono olan iki balıkçı kabilesi yaşamaktadır. Eğer balıkçılar yılda 90 bin ton balık tutarsa, o zaman nehirdeki balık varlığı azalmaz. Bu önemli bir unsur. Birazdan bir kalkınma projesinin veya bir programın bu dengeyi nasıl bozabileceğini anlatacağım. Balıkçılar yarı-göçebe ve balık sezonuyla birlikte büyük, uzun sandallarıyla balık sürülerini takip ediyorlar.
Mali eski bir Müslüman ülkesi. 11. yüzyılda Fas ve Cezayir etkisiyle Müslüman olmuşlar. Bu ülke tarihte zengin bir imparatorluk kurmuş; adı Malinke (Bambara İmparatorluğu’nun başkenti Segou). Beni oraya götürdüler; çünkü ben Burundi’den “Gerçek bir balıkçı toplumla çalışmak istiyorum,” diye bir dilekçe yazmıştım. Fakat Mali’deki işim pek başarılı değildi. Bu bölgede tarihte deve kervanlarıy-
Mali’de kuru ve füme balık taşımacılığının yapıldığı Nijer Nehri’nin kıyısı.
