Halis DEVİREN / Cumali İLKILIÇ / Selman AYDIN
kapasitesine bağlı olarak CO2’in ısınma ısısı olarak kaybolmaktadır. % 99 CH4 içeren biyogazın ısıl değeri 37,3 MJ/m3 iken %65 CH4 içeren biyogazın ısıl değeri 24,0 MJ/m3 olarak değişmektedir. Bu özellikleri ile biyogaz metan içeriğine göre evlerde mutfak, aydınlatma, doğal gaz ve araçlarda yakıt olarak kullanılmaktadır (Minnesota Department of Commerce State Energy Office, 2003).
Biyogaz, Tablo 5’te verilen diğer yakıtlarla karşılaştırıldığında temiz bir yakıt olduğu ve doğalgaz yakma sistemlerinde kullanılabilecek seviyededir. Son yıllarda biyogazla ilgili yapılan çalışmalar, biyogazdan elde edilecek enerjinin arttırılması ve değerlendirilmesi yönünde yapılmaktadır. Bu amaçla biyogazdaki CO2’nin giderilerek metan içeriğinin artırılmasına çalışılmaktadır. Bu gerçekleştirildiği takdirde biyogazın çeşitli motorlarda yakıt olarak kullanılması söz konusudur. Biyogaz üretiminin temel amacı, çevreye zarar vermeden ısı ve elektrik enerjisi elde etmektir. Ayrıca önemli olan diğer bir amacı da organik atıkların kontrollü koşullarda depolanmasının sağlanması, arıtma etkisinin bulunması, organik atıklardan kaynaklanan koku sorununu ve zararlı patojenlerin giderilmesini büyük ölçüde çözmesi ayrıca tarımda organik gübre kullanımını kolaylaştırabilmesidir (FAO/CMS, 1996).
| Yakıt türü | Üst Isıl Değeri | |
|---|---|---|
| MJ/L | MJ/KG | |
| Propan (STP) | 25,5 | 50,2 |
| Bütan (STP) | 28,7 | 49,6 |
| Gazolin | 34,8 | 47,1 |
| Dizel Fuel | 38,7 | 45,6 |
| Fuel Oil (No:2) | 39,0 | 43,2 |
| Doğal Gaz (%99 CH4) | 37,3* | 52,0 |
| Biyogaz (% 65 CH4) | 24 | 33,5 |
| Kömür | ||
| Bitümlü | 32,6 | |
| Linyit | 14,0 | |
| Odun | 19,8 | |
| Elektrik | 3,6$ | |
| **MJ/m3 ; $ MJ/ kW | ||
4.1. Biyogazın Ev Cihazlarında Kullanımı
Biyogaz diğer yanıcı gazların kullanıldığı bütün yerlerde kullanılabilir. Biyogaz hava ile 1/20 oranında karıştırılırsa yüksek patlama meydana gelir. Biyogaz kullanılan cihazın ayarlarının iyi olması gereklidir. Gaz basıncı 5 -20 cm SS ise pişirme için çok ideal bir basınçtır. Düşük verimli lambalar yaklaşık 10 cm SS’na ihtiyaç duyarlar. Fitilleri uzun süre dayanmaz ve biyogazın fitile gelmeden önce hava ile karıştırılması önemlidir. Biyogaz ünitelerinde hidrojen sülfatın yoğuşması ile aşındırıcı asitler oluşur. Bu nedenle su ısıtıcıları, buzdolapları kısmi olarak risk taşımaktadırlar. Yanmanın meydana geldiği yerlerin (ocak vb.) dökme çelikten veya yüksek yoğunluktaki emayeden olması gerekir. Biyogazın içerdiği sülfat demir oksit filtre ile giderilebilir (Painuly vd., 1995).
Biyogazla çalışan lambaların verimi %3’tür. 60 Watt gücündeki biyogaz lambaları, yaklaşık 0,11-0,15 m3/h yakıt tüketmektedir. Verim oranı düşük olduğundan dolayı biyogazın yakılarak aydınlatmada kullanılması uygun değildir. 1 m3 biyogazdan elde edilen elektrik enerjisiyle 60 Watt gücündeki lambalardan 25 âdeti 1 saat çalıştırılabilirken, yakılması durumunda aynı güçte 7 adet gaz lambası ancak çalıştırılabilmektedir (Anon, 2000).
Radyant sobalarda, seramik kütle 600 - 800 0C’de ısı yaymaya başlar. Bu ısıtıcılarda verim % 95 civarındadır. Bu ısıtıcıların çalışma basıncı 20-80 Mbar arasındadır ve biyogaz tüketimleri yaklaşık saatte 200-300 litredir. Biyogazın ısıtma cihazlarında kullanımı, diğer alanlarda kullanımlarına göre daha verimlidir. Fakat yaz aylarında kullanılamaması dezavantajına karşılık biyogazın soğutma kullanımı bir çözüm olabilmektedir. Özellikle süt üretiminde kullanılan elektriğin yaklaşık olarak %15-30’u sütün soğutulmasına harcanmaktadır. Fakat kompresörlerde biyogazın kullanımı, gaz tahrikli motorların pahalı olması nedeniyle ekonomik olmadığı için absorbsiyonlu soğutma sistemlerinin
