tariyet vermek, Şark vilâyetleri Ermenistan ve Pontosa, cenupta Fransaya, İtalyaya, Trakyadan Yunana hisseler ayrılmasına rıza sösterilecekti. Bunun mukarrer felâketi durduramıyacağını, vakit geçirmeden bizlerin Anadoluya geçerek millî bir varlık vücude getirmekliğimizi ve İstanbul hükûmetini de millî harekâta taraftar ve namuskâr zatlardan teşkile çalışarak bize yardımlarının temini muvafık olacağını söyliyerek bu fikri de reddettim.
c — İşleri cereyanı tabiisine bırakmak. yani ne vâzife verirlerse kabul, ne emrederlerse itaat.
d — İşten çekilip köylü olmak. Bu suretle, yapılacak inhidam ameliyesinde hiç olmazsa uzakta kalıp fenalığa alet olmamak.
Bu son iki fikri de daha ilk günden hükûmet kuvvetini garazkâr, cahil ve düşmanlarımızın hizmetçisi olan bir takım abuk sabuk ellere bırakarak felâketi teyit ve tesri edeceğini anlatarak reddettim.
e — Manda fikirleri.
İngiliz mandası için başta Ferit paşa hükûmeti olmak üzere bir hayli münevverlerimiz de bu tehlikeli çığırda marifetler yaptılar. Bir kısım münevverlerimiz de Amerika mandası ile hayli uğraştılar.[1]
- ↑ Sıvas Kongresi ilk millî hükûmet esasını ve programını tesbit ettikten sonra dahi devam eden bu cereyana karşı şiddetli hareket edilmesini Hey'et-i Temsiliyeye teklif ettim. İstanbul'daki zatları da bu tehlikeden ikaz ettim.
