istihzaratta bulunularak müsait vaziyet ve ahvalin inkişafına intizar olunmasını muvafık bulduğumu arzeylerim.
Kâzım Karabekir
Cevabı :
M. Kemal
İstanbulda Meclisi mebusan basılmış ve dağıtılmış, hükûmet itilâf devletleri eline geçmiş ve plânımız mucibince millî hükûmetimizin tulüunun tam zamanı gelmiş idi. Bu vazifeye davet için kendilerine ve umum kumandan ve vali ve müstakil mutasarrıflıklara tarafımdan dahi yazılmış idi. Zaten ilk iş olarak Ankarada Millet Meclisini toplayarak Millî hükûmeti tesis ve ilân etmek sonra askerî plânın tatbikatına geçmek benim teklif ve arkadaşlarımızın da kabul ettikleri plânımız icabı idi. Kafkas hareketi arzusunun mevsimsiz olduğu hakkında lâzımı gibi Heyeti Temsiliyeyi daha evvel ikaz eylemiş idim. Şimdi yine birinci iş olarak şarka taarruzu düşünüyorlar. Bu mühim ve tarihi zamanda Heyeti Temsiliyenin vaziyeti lâzımı gibi kavrayamadığını görünce derhal, yani 16 Martta Heyeti Temsiliye olarak mevcut bulunan arkadaşların isimlerini sordum ve 17 Mart sabahı Heyeti Temsiliyeye şunu teklif ettim:
(Meclisi Millînin derhal Ankarada açılması, noksan meb'uslar için seri intihap yapılması) gelen cevaplarda Heyeti Temsiliyenin şu zatlardan mürekkep olduğu bildirildi: M. Kemal Paşa, Hakkı Behiç Bey, Müfitzade Rıfat Efendi, Mustafa Bey, Hüsrev Bey, Şeyh Şemseddin Ef. Konya eşrafından Rıfat Bey, Kanefizade Mehmet Ef. Ankarada Darülhikmetülislâmiye şubesi âzasından Hasan Er, Yahya Galip Bey, Ali Fuat Paşa, Kastamonu vali vekili sabıkı Ferit Bey.
Meclisi Millî hakkında ise; Ankarada toplanmıya karar verildiği, bunun Meclisi müessesan olmasını düşündüklerini bu hususta benim mütalâamın ne olduğunu sordular, muvafık olmadığını, bu halin halkı aleyhimize kolayca tahrike vesile olacağını yazdım. 18 ve 19 günleri mukabil mütalâalardan sonra mütalâatım tamamile musip görüldüğünü bildirdiler.
İstanbul işgalini müteakip iki hafta kadar nazik bir vaziyet hasıl oldu:
