bı- beklediler. Cevap verilmemesini valilere yazdım Heyeti Temsiliyeye de bildirdim. Ayrıca Heyeti Temsiliyenin millî hükûmet olarak işe başlamasını ve bilcümle mülkî ve askerî makamların da artık milli hükûmete mer but bulunmalarını atideki şifremle heyeti temsiliyeye, umum kumandanlara, vali ve müstakil mutasarrıflara, Urfa, Antep, Maraş mücahitlerine yazdım ki aynen şudur:
Erzurum, 16 Mart 336
Dersaadette düşmanların başladığı imha plânı zaten peyderpey beklemekte olduğumuz cihetle bir fevkalâdelik telâkki edilmemiştir. Milletin ve ordunun baş başa vererek vatanın halâs ve necatı için derin bir azim ve rabıta ile çalışacağından ve nihayet Canab-ı Hakkın avnı samadanisile muvaffak olacağından ve bu hususta heyeti muhteremelerinin aleddevam bizleri tenvir ve felâh ve halâsa müteallik tedabiri haseneyi ittihaz buyuracağından eminiz. Kâzım Karabekir
İşbu telgrafı Erzurum valisine de imzalattım ki hükûmeti mahalliyeler kendilerine yalnız bir kumandan hitap ediyor şeklinde telâkki etmesinler.
Heyeti Temsiliye Meclisi Milliyi derhal Ankarada toplayarak millî hükûmeti tesisten sonra millî plânımızı tatbika geçmesini bekliyordum. Halbuki 16 Mart 336 tarihile şu şifreyi aldım.
Şark taarruzu hakkında ötedenberi mevzuubahis olan fikrin zaman ve imkânı tatbiki hakkındaki mütalâayı âliyelerinin iş'ar buyurulmasını rica ederiz efendim.
Heyeti Temsiliye Namına M. KEMAL
Aynı gün de şu cevabı verdim:
C. 163.336 İstanbul vaziyeti henüz tamamen inkişaf ve hükûmetin alacağı şekil taayyün etmemiştir. Bolşevik orduları da Kafkas dağlarına gelmemiş, hiç bir cepheden irtibat ve temas hâsıl olmamıştır. Bolşevikler Nisan nihayetinden evvel donanmalarını (Volga) nehrinden (Bahrihazer) e indirmiyecekler ve Kafkasyada bundan evvel mühim harekâta başlıyamıyacaklardır. Mıntıkam dahilinde ve bilhassa (Erzurumla Sarıkamış) arasında pek fazla kar mevcut olduğu için Nisan iptidaları ve hattâ vasıtından evvel harekâtı cesime icrası pek müşkül olacaktır. Şimdilik şark harekâtına mukaddime olmak üzere bazı icraatta bulunmak ve buraca da harekât için tedabir ve
