İçeriğe atla

Sayfa:İlk dönem Abbasiler’de kadın (132-232-750-847).pdf/13

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş

Bu eşitlik ve üstünlükleri yanında kadının farklı yaratılışından kaynaklanan bazı değişik yansımalar da mevcuttur. Meselâ Kur'ân'a göre, ticârî konular ve borçlanma söz konusu olduğunda yazı ile tescil imkanı olmadığı yerde iki erkek, ya da bir erkek iki kadın şâhit ile tevsik edilir (el-Bakara, 2/282). Bunun sebebi, kadınların iş hayatında erkekler kadar faal olmayıp, bu tür muâmeleleri erkeklere oranla iki kat daha fazla unutmalarıdır.

Kadın mîrâstan erkeğin yarısı kadar alır (en-Nisâ, 4/11). Bu da kadının kazanma ve harcamada sorumsuz tutuluşu ve nimet-külfet dengesi ile ilgilidir.

Hz. Peygamber, savaşlarda kadınların ve çocukların öldürülmelerini yasak etmiştir. Çünkü âdet olarak kadın fiîlen savaşa katılamaz. Kadının özel durumları, onun dinî görevlerinde (Namaz, Oruç, gibi) farklılıklar ortaya çıkarmıştır. Kadının örtmesi gereken yerlerini (avret) erkeğe göre daha fazladır. Elleri ve yüzü hariç bütün vücudunu yabancı erkeklerden saklaması gerekir (Beşer, 1991:14).

Asr-1 Saâdet'te müslüman kadının sosyal hayata iştirak etmesinin gerekçeleri onikiye kadar sayılmaktadır. Bunlar maddeler halinde kısaca şöyledir:
1) Hayatı kolaylaştırmak (Ebû Şukka, 1990: II,27-33).
2) Kadının şahsiyetini geliştirmek: Müslüman kadının sâliha kadınlara karıştığında iyi ve güzel özelliklerinin, âlime/bilgili kadınlara karıştığında ilmî artar, sosyal alanda çalışan kadınlara karıştığında ise, şuûrunun artacağı ifade edilmektedir. Ayrıca, bunu sağlamada en büyük rolü oynayan Nebevî dönemdeki "mescid"in o zaman ki işlevinin, çağdaş vasıtaların da kullanılmasıyla bugünün ulemâsı tarafından yeniden sağlanmasının gereği vurgulanırken, bununla ilgili olarak Asr-1 Saâdet'ten dört sahabî kadın (Ümm-ü Süleym, Esmâ bnt. Umeys, Esmâ bnt. Ebû Bekir) etrafında yoğunlaşan rivâyet/ hadîsler örnek olarak verilmektedir (Ebû Şukka, 1990: II,34-41).
3) Ilim tahsili (talebü'l-'ilm): Bu konuda Ashâb hanımlarının ilim öğrenmeye olan düşkünlüklerini gösteren rivâyetler yanında, ilim tahsilinin bütün müslümanlara farz olduğunu bildiren Hâdîs de önemli görülmektedir (Ebû Şukka, 1990: II,41-45).
4) İyi ve güzel olan işler yapması (amelü'l-ma'ruf): Güzel olan maddi işlerde olabileceği gibi, kadının asıl ma'nevî işlerde engellenmemesi gereğini vurgulanırken, "Fazîletli

5