Sağduyu Tanrısızlığın İlmihali/Allah Nedir?

Vikikaynak, özgür kütüphane

Bir Allah'ın varlığını sarsmak için, bir ilahiyatçıya, Allah'tan söz etmesi için ricada bulunmaktan başka bir şey gerekmez. Allah hakkında bir kelime söyler söylemez, en küçük düşünce bize gösterir ki, sözlerinin, Allah'ına atfettiği sağlam esaslarla birleştirilmesi mümkün değildir. Bu durumda Allah nedir: Doğanın görünmeyen gücünü ifade etmek için üretilmiş soyut bir kelimedir. Ya da, ne genişliği ne uzunluğu ne derinliği olan matematiksel noktadır. Bir filozof, ilahiyatçılardan söz ederken büyük bir zihin açıklığıyla şöyle demiştir: "İlahiyatçılar Arşimet'in bilinen meselesinin çözümünü bulmuşlardır: Dünyayı manivela ile hareket ettirmek için gökyüzünde bir dayanak noktası."1

1 Archiméde'in "Bana bir dayanak noktası verin, dünyayı yerinden oynatayım" sözü bilinir. Archiméde'in bu sözünü üstü kapalı olarak tekrarlayan bu ifade, David Hume'undur. David Hume 1711'de İngiltere'de Edinburgh şehrinde doğmuş büyük bir filozoftur. 1734'te Fransa'ya geçmiş, Reims yakınlarında, sonra da Anjou'da yaşamıştır. Traile de la nature humaine adlı kitabını orada yazmıştır. Eserleri çok rağbet görmemiş, ancak hasımları, kamuoyunun dikkatini üzerine çekmiş ve ona büyük ün kazandırmıştır. Başlıca eserlerinden birinin adı da Dialogues sur la religion naturelle'dir. Hume, 1776'da ölmüştür. (A.C.)