Nutuk/3. bölüm/Memleketi mercisiz bırakmamak için
Ferit Paşa hükümeti, taannüdünde devam ediyordu. Ma’lûm olduğu vechile düşünceye kadar devam etti. Memleketi günlerce mercisiz bırakmak elbette pek büyük mahzurları dâi olurdu. Bu sebebe binâen, evvelâ mütâlaa sormak üzere ve müteakiben bazı itirazata bakmaksızın emir tarzında tebliğ ettiğimiz mukarrerâtı Eylül’ün 13/14 gecesi şu suretle tespit ve tesvîd etmiştim:
Kongrece ittihâzı tasavvur edilen tedâbîri hâvi suret ber-vech-i âti maruzdur: Bu bâbdaki nokta-i nazar ve mütâlaa-i âlileri alındıktan sonra heyet-i umumiyece tezekkür olunarak mevki-i tatbike konacaktır. 15.9.35 zevâline kadar iş’ârına muntazırız efendim. Amâl-i milliyeyi bir suret-i hainânede tevil ve tefsir ile teşebbüsât ve harekât-ı milliyemizi gayr-i meşrû’ olmak üzere ilân eden ve makam-ı saltanat ve hilâfete karşı sadakat-i ebediyesini bütün vesâit-i meşrû’a ve kanuniye ile teyide müsaraat ettiğimiz halde, pâdişâh ile millet arasında bir sedd-i hâil teşkil eden ve ahaliyi yekdiğeri aleyhine teslîh ve mukateleye sevk ve tahrik eyleyen hükümet-i merkeziye ile kat’-ı münasebat ıztırârında kalan Umumî Kongre Heyeti, ber-vech-i zîr mukarrerâtı zât-ı âlilerine tebliği vazife addeyler:
- Nâm-ı nâmi-i hazret-i pâdişâhîye olarak kavânîn-i mevzua dairesinde umûr ve muâmelât-ı devlet, kemâkân tedvîr ve temşiyete devam olunacaktır. Bilâ-tefrîk-i cins ü mezhep ahalinin can, mal ve ırzı ve her türlü hukuku taht-ı temînde bulundurulacaktır.
- Memûrîn-i hükümetin vazife-i mevdualarını milletin âmâl-i meşrû’asına tevfîkan icrâ eylemeleri tabiidir. Maahaza ifa-yı vazifeden istinkâf eyleyenlerin mazeretleri, istifa makamında kabul olunarak yerlerine münasipleri tevkil olunacaktır.
- Esnâ-yı vazifede âmâl ve cereyân-ı millî hilâfında hareketleri tezâhür ve tahakkuk edeceklerin selâmet-i din ve millet namına bir suret-i şedîdede tecziyeleri kat’idir.
- Memûrîn-i müstafiye ve ahaliden her kim olursa olsun mukarrerât-ı milliyeye muhâlif harekât ve telkinat-ı mefsedetkâranede bulunanlar dahi şedîden dûçâr-ı mücâzât olacaklardır.
- Mülk-i milletin selâmet ve saadeti, adl ü hakkaniyet, dahil-i memlekette emn ü asayişin temîniyle kabildir. Bu bâbda icap eden her türlü tedâbîrin ittihâzı kolordu kumandanlarıyla vali ve müstakil mutasarrıflıklardan muntazardır.
- Milletin ma’rûzâtı zât-ı şâhâneye arz ve iblâğa muvaffak olunup da emn ü itimâd-ı milliyi hâiz bir hükümet-i meşrû’anın teşekkülüne kadar merci-i muhaberât Sivas’ta Umumî Kongre Heyet-i Temsiliyesi olacaktır.
- İşbu mukarrerât bi’l-cümle teşkilât-ı milliye merâkizine tevdî ve ilân olunacaktır.