Nutuk/20. bölüm/Vesika 59
Malatya’da Süvari Alay 12 Kumandanı Cemal Bey’le 7/8 Eylül 335 gecesi makine başında vuku bulan muharebedir. (Muharebeye başlamadan evvel hüviyetini anlatması hakkında sorulan sual üzerine şu ma’lumâtı verdi: Üç yüz on bir nihayetinde neş’et etmiş. Kafkas ve Suriye cephelerinde, Süvari İkinci Fırka’da, Aşiret ihtiyat Fırkası Müretteb Süvari Alay Kumandanlığı’nda ve İran’da Süvari İkinci Alay Kumandanlığı’nda bulunmuş, İstanbullu imiş).
Sual– Muhaberemizin hiçbir noktasının hiçbir kimseye söylenmeyeceğine dair yanınızdaki telgraf müdür ve memuruna yemin ettirmenizi ricâ ederim. Muhabereye devam edeceğiz.
Cevap– Yemin ettiler kimse kalmadı. Yalnızız efendim.
Sual– Oraya, bir İngiliz binbaşısı gelmiş, ismini, yanında kimler olduğunu bildiriniz ?
Cevap — Vesikasında, Covbertin Noel’dir. Refakatindekiler Bedirhanzade ve Celâdet Beylerle Diyarbekir’li Cemil Paşazade Ekrem Bey ve Diyarbekirli Hilmi Efendi ve birtakım Ekrâddan ibarettir.
Sual — Ekrâd dediğinizin miktarı nedir ve o binbaşı cinsinden ne kadar kuvvet vardır?
Cevap — On beş yirmi kişi kadar vardır. Bir çavuş, bir neferi var. Başka yok efendim.
Sual — 5/6 gecesi Elaziz Valisi otomobille oraya gitmiştir. Orada mıdır ve onlarla temasta mıdır?
Cevap — Buraya gelmiştir. Noel ile görüşmüştür. Bugün de iade-i ziyaret olmak üzere Noel Vali’nin misafir bulunduğu Fabrikatör Mehmet Efendi’nin hanesine gidecektir. Diğerleriyle görüşüp görüşmediğini bilemiyorum.
Sual — Alayınızın el altında mevcudu nedir?
Cevap — Alayın bölükleri müteferriktir. Burada ancak bir kadro bölüğü vardır. Ânın da bir kısım atları takibattadır.
Sual — Şimdi, bu anda eliniz altında kaç müsellah nefer vardır?
Cevap — On beş, yirmi çıkarılabilir.
Sual — Vali Galip Bey’i ve İngiliz Binbaşısı’nı, Kâmran, Celâdet ve Ekrem Beylerin kâffesinin müdebbirâne tertiple bu gece tevkifleriyle Sivas’a tahrikleri elzemdir. Vaziyetiniz bunu yapmaya müsait midir? Size buradan ve Harput’tan muâvenet yetiştirilecektir.
Cevap — Vali’yi de beraber mi?
Sual — Bilhassa, evet!
Cevap — Arz ettiğim vechile vaziyet ve kuvvetim buna gayr-i müsaittir. Kâmran, Celâdet ve Ekrem Beylerin tevkifleri hakkında Kolordu 13 Kumandanı’yla muhabere cereyân etti. Neticesinde şimdilik tevkifleri vaziyetin nezaketi hasebiyle muvâfık olamayacağı hakkında emir de vürûd etmiştir.
Sual — Kendilerine hissettirmeksizin sıkı tarassudatta bulundurunuz. Her hareketlerinden bize ma’lumât veriniz. Kolordu Kumandanı’ndan emir gelecektir. Bir tarafa hareket ederlerse istikamet-i hareketleri ve otomobille mi hareket ettikleri bildirilmelidir. Bu zevât meyânında Vali Bey de dahil, İlyas Bey’le aranızda şifre var mıdır?
Cevap– Vali Bey Elaziz’den Amerika otomobiliyle gelmiştir. Diğerlerinin otomobili yoktur. Cümlesi atlı olarak gelmiştir, İlyas Bey’le şifremiz vardır.
Sual– Teşekkür ederim. Netice-i tetkikatınıza her an intizâr eyleriz efendim. Bizimle muhabere için lâzım gelen şifre size bildirilecektir.
Cevap — Her an emr-i âlinize âmâde ve lâyık olmadığım teşekkürâtın minnettarıyım. Gönderilecek şifrenize muntazır bulunduğumu arz eylerim.
Zevât-ı malûme hâlâ orada mıdır ve bunlar hakkındaki tarassud tertibâtınız ne dereceye kadar emindir, öğle ve akşam olmak üzere günde iki defa ita-yı ma’lumât ricâ olunur. Mustafa Kemal