Nutuk/20. bölüm/Vesika 288
Amasya, 23.10.35
Edirne’de Birinci Kolordu Kumandanı Cafer Tayyar Beyefendi’ye
Şifre, müstaceldir
- Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Trakya-Paşaeli Heyet-i Merkeziyesi’ne: Meriç şarkındaki kırk bin muhâcirin sür’at-i mümkine ile Meriç’in garbine naklettirilmesi için hükümet-i merkeziye mümkün olan her türlü muâveneti ifa edecektir. Şimdiye kadar on bin lira vermiş olduklarını bildirdiler. Daha da vereceklerini vaad ettiler. Cemiyet tarafından suret-i münasibede ve işbu iş’ârdan bahsetmeyerek beş altı gün sonra hükümete mürâcaat olunması münasip olur.
- Garbî Trakya’nın mukadderât-ı siyasiyesi hakkında ecânible vukuu muhtemel temaslarda müteyakkız davranılması lâzımdır. Esas olarak Devlet-i Osmaniye’nin 1914’teki hudûdunu gayr-i kabil-i tashih kabul etmek ve Garbî Trakya’nın kısmen veya kâmilen Devlet-i Osmaniye’ye ilhakı mevzu-i bahis edilmemek lâzımdır. Garbî Trakya’da bir İslâm hükümet-i müstakillesi teşkili vaatiyle Meriç şarkında bir kısmın meselâ Midye-Enez hattına kadar olan kısmın dahi buna ilhakı tekâlifine aldanmak câiz değildir. Böyle bir hükümet-i İslâmiye teşkili mutasavver olsa dahi bunun Bulgarlarla aramızda bir eta tampon olarak fakat her halde Fransız veya İngiliz müstameresi halinde teşekkül edebileceği nazar-ı dikkatte tutulmalıdır. Bu zemine ait şimdiye kadar istişmâm olunmuş ecnebi efkârının ve uhdemize tevdî edilmiş olan Garbî Trakya kısmının son vaziyetinin iş’ârını ricâ ederim.
Mustafa Kemal