Nutuk/20. bölüm/Vesika 171

Pangaltı, 20.10.35

K. O. 3 Kumandanlığı’na

Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine mahsustur.

1. Hürriyet ve İtilâf ile Nigehbâncılar ve İngiliz Muhipler Cemiyeti’nin teşkil ettikleri blok ve Ali Kemal ve Sait Molla gibi bazı eşhâs, anâsır-ı gayr-i Müslime’yi mütemâdiyen Kuvâ-yı Milliye aleyhine tahrik ediyorlar. Rum ve Ermeni Patrikleri bu hususta mümessillere mürâcaat etmişlerdir. Adapazarı’nda maslûb Kâzım’ın kardeşi Hikmet buradan aldığı talimat üzerine başına topladığı beş on müsellah şahısla Kuvâ-yı Milliye aleyhine harekete başlamıştır. Yine bu civarda Değirmendere’de para ile adam toplamağa başlamışlar ve Geyve Hükümeti’ni basmağa karar vermişlerdir. Karacabey’de de aynı vechile ufak tefek hareketleri görülmüştür. Bursa’da Gümülcineli İsmail’in tertip ettiği çeteler bütün vilâyetin asayişini ihlâle ve Kuvâ-yı Milliye aleyhine harekete başlamışlardır. Biz hâl-i hazırda cebren iş görmekten ziyade şerre alet olanları elde etmeye gayret ediyoruz. Bu kerre Adapazarı’na giden memura talimât-ı lâzime verdik. Hatta Adapazarı ve İzmit civarında dolaşan bazı çetelerin tehcir dolayısıyla dağlarda bulunduğunu anlayarak kendilerine temînat vereceğiz. Ancak bu meselenin Hükümet tarafından takip edilmemesi elzemdir. Aynı vechile Adapazarı’ndaki Hikmet ve sâireyi de elde etmeye çalışıyoruz. Bursa’nın ve Ankara’nın nazar-ı dikkatini celp ettik. Taraf-ı âlilerinden de tevessül buyurulmasını ve İzmit ve Adapazarı’nda teşkilâtın tevsiine giden memura emredildiğinde mahâll-i mezkûreye de Ankara’dan nizamnamelerden gönderilmesi mercûdur. Giden memurumuz Erkân-ı Harp Yüzbaşı Cemal Efendidir. Muslihâne bir surette buralarda takviyet bulamaz, eşhâs-ı muzırra maksada imâle edilemez ise derhal icra-yı satvet mecburî olacaktır.
2. Kuvâ-yı Milliye aleyhinde tertip olunan çetelerin faliyete başlaması buradaki muhâlif blokun alenî hareketi, Nigehbâncıların bir günde hapisten çıkarılması, Polis Müdüriyeti’nin Kuvâ-yı Milliye tarafdârlarına geçmemesi makamât-ı mühimmede henüz aleyhdârlar bulunması, Türkiye ajansındaki ihmal ve teseyyüb bizim partinin mağlûbiyetiyle neticelenecek fikrini veriyor. Hükümet pek ağır gidiyor. Henüz Kemal yerine iade edilmediği gibi Kastamonu Valisi olup harekât-ı milliyeden dolayı tevkif olunan İbrahim Bey bile yerine iade edilmedi. Arkadaşımız Erkân-ı Harp Edip pek âlâ polis müdüriyeti vazifesini yapabilir. Elhâsıl Hükümet bu batî hareketine devam ederse azasından bazılarının tebdili ve belki cümlesinin sukutu zarurî olacaktır, zannediyoruz. Zât-ı âlilerinin ve Rauf Bey’in Amerika gazetelerinde okunan (ehtvvsancç) İngiliz mahâfilinde su-i tesir etmiş ve (frzszdrsdlhy) şüphelerim arttırmıştır. Adam Block’un kat’î ve samimî ifadesine nazaran İngilizler Türkiye’nin işgali için hiçbir karar vermemiş yalnız malî ve idarî kontrol muhakkak imiş. İngilizler zâbitlerine Türklerle temas eylememeği emretmişlerdir. Sebebi güya kandırılmak korkusu imiş efendim.

Çanakkale Mevki-i Müstahkem
Kumandanı Miralay
Şevket