İçeriğe atla

Kitâb-ı Dedem Korkut Alâ Lisan-ı Tâife-i Oğuzân/Giriş

Vikikaynak, özgür kütüphane

 
Bismillâhi'r-rahmani'r-rahîm ve bihi nesta'in
Resul aleyhisselam zamanına yakın bayat boyından korkut ata
dirler bir er kopdı oguzun ol kişi tamam bilincisiydi ne der ise
olur ıdı. gâyibden dürlü haber söyler idi hak teala anun gönline
ilham eder idi korkut ata ayıtdı ahır zamanda hanlık gerü
kayıya dege kimsene ellerinden almaya. ahır zaman olup kıyamet
kopınca bu dedügi osman neslidür. işde sürilip gedeyorır
ve dahi neçe buna benzer söz söyledi. korkut ata oguz kavmınun
müşkilini hallederdi. her ne iş olsa korkut ataya
tanışmayınca işlemezler idi her ne ki buyursa kabul ederler idi
sözin tutup tamam ederler idi dede korkut söylemiş.
allah allah demeyince işler onmaz kadir tañrı vermeyince er bayımaz.
ezelden yazılmasa. kul başına kaza gelmez. ecel va'de ermeyince

kimsene ölmez. ölen adam dirilmez çıhan can gerü gelmez bir yigidün
kara tag yumrusınca malı olsa yıgar direr. taleb eyler nasibinden
artugın yiyebilmez. Öleşüben sular taşsa deñiz tolmaz. Tekebbürlik
eyleyeni Tañrı sevmez. göñlin yüce tutan erde devlet olmaz.
Yâd oglın saklamagla ogul olmaz. böyüyene salur geder
gördüm dimez. Kül depecük olamaz kara eşek başına uyan
ursan katır olmaz. karavaşa ton giyürsen kadın olmaz.
yapa yapa karlar karlar yagsa yaza kalmaz.
yapagulu gökçe çemen güz
kalmaz eski panbuk bez olmaz. karı düşman dost olmaz.
kazaguca binmeyince yol alınmaz. kara pûlâd üz kılıcı çalmayınca
karîm dönmez. er malına kıymayınca. adı çıkmaz kız anadan görmeyince
ögüt almaz. ogul atadan görmeyince sofra çekmez. ogul
atanıñ sirridür iki gözünü­ñ biridir. Devletlü ogul

kopsa ocağınuñ gözidür ogul dahı neylesün baba ölüp
mal kalmasa baba malından ne fâyide başda devlet olmasa devlet
süz şerrinden allah saklasun hanum sizi dede korkut bir dahı soylamış:
Sarp yörir-iken kazılık ata
nâmerd yiğit yine bilmez
Binince binmese yeg
Çalup keser üz kılıcı
muhannatlar çalınca çalsa yeg
Konugı gelmeyen kara evler yıkısa yeg
At yemeyen acı otlar
bitmese yeg
'âdem içmez acı sular
sızınca sızmasa yeg
ata adını yöritmeyen hoyrad ogul
ata belinden enince enmese yeg
ana rahmine düşince togmasa yeg
ata adın yöridende devletlü ogul yeg
yalan söz bu dünyede
olunca olmasa yeg
gerçeklerüñ üç otuz on yaşını toldursa yeg
on otuz on yaşuñuz tolsun
hak size yaman getürmesün
devletüñüz

 
pâyende olsun hânum hey dede korkut bir dahı soylamış hânum ne soylamış
getdükde yerüñ otlakların geyik bilür.
geñez yerler çemenlerin kulan bilür.
ayru ayru yollar izin deve bilür.
Yedi dere kohuların dilkü bilür.
Dünle kedvân göçdügin torgay bilür.
Ogul kimden oldugın ana bilür.
Erüñ agızın yeynisin at bilür.
Agır yükler zahmın katır bilür.
Ne yerde sırılar varısa çeken bilür.
Gafil başuñ agrısın beyni bilür.
Kolça kopuz götürüp elden ele begden bege ozan gezer.
Er cömerdin er nâkesin ozan bilür.
İleyüñüzde çalup eyden ozan olsun.
Azup gelen kazayı tañrı savsun.
Hânum hey
dede korkut gene soylamış: görelüm hânum ne soylamış
Agız açup öger olsam
üstünüzde tañrı görkli.
Tañrı dostı dîn serveri.
Muhammed görkli.
Muhammedüñ sag yanında namâz kılan.
Ebû bekr-i sıddık görkli

 
agız açup olsam
âhır sıpara başıdur amme görkli
hecesinleyin düz okınsa yâsîn görkli.
Kılıc çaldı dîn açdı
şâh-ı merdân 'âli görkli.
'Âlinüñ ogulları peygamber nevâleleri
kerbelâ yazısında yezîdîler elinde şehîd oldı
hasanıla hüseyin iki kardaş bile görkli
yazılup düzilüp gökden endi
tañrı 'ilmi kur'ân görkli.
Ol kur'ânı yazdı düzdi
'ulemâlar ögrenince güydi bahdı
'âlimler serveri 'affân oglı 'osman görkli
alçak yerde yapılupdur
tañrı evi mekke görkli
ol mekkeye sag varsa esen gelse
sıdkı bütün hâcî görkli.
Sagış güninde ayne görkli
ayne güni okuyanda kutbe görkli.
Kulak urup diñleyende ümmet görkli.
Minârede bañlayandan fakı görkli
dizin başup oturanda helâl görkli
dulumından agarsa baba görkli
ag südin toya emzürse ana görkli.
Yanaşup

yola girende kara bugur görkli
sevgili kardaş görkli
yañal ala ev yanında dikilse gerdek görkli
uzunca tenefî görkli
ogul görkli
kamusına beñzemedi
cümle 'âlemleri yaradan allaâh tañrı görkli
ol ögdügüm yüce tañrı
dost oluban meded ersün
hânum hey
 ozan eydür karılar dört dürlüdür
birisi solduran sopdur
birisi tolduran topdur
birisi evüñ tayagıdur
birisi nece söyleriseñ bayagıdur
 ozan evüñ tayagı
oldur ki yazıdan yabandan eve bir konuk gelse er âdam evde olsa ol anı yedürür içürür agırlar 'âzizler gönderür ol 'âyişe fâtıma soyıdur hânum anuñ bebekleri bitsün ocaguña buncılayın 'avrat gelsün
Geldük ol kim solduran sopdur sabadanca yerinden örü turur elin yüzin yumadın tokuz bazlamaç ilen bir güvlek yogurd gözler toyuınca tıka basa yer elin bögrine

urur. Eydür bu evi harâb olası ere varaldan berü dahı karnum toymadı. Yüzüm gülmedi ayagum pasmak yüzüm yaşmak görmedi der ah n'olayıdı bu öleyidi birine dahı varayıdum umarumdan yahşı uyar olayıdı der. Anuñ gibi nüñ hânum bebekleri bitmesün ocagına buncılayın 'avrat gelmesün
geldük. Ol kim tolduran topdur depdeninçe yerinden örtü turdı elin yüzin yumadın obanuñ ol ucından bu ucına ol ucına çapışturdı. Kov kovladı diñ diñledi. Öyledence gezdi öyleden soñra evine geldi. Kim ogrı köpek yige tana evini birbirine katmış. Tavuk kümesine sıgır tamına dönmiş konşılarına çagırır ki kız zeliha zübeyde. Ürüveyde cân kız cân. Paşa ayna melik kutlu melik ölmege yitmege getmemiş idüm yatacak yerüm gene. Bu harâb

olasıyıdı. N'olayıdı benüm evüme bir lahza bakayıduñuz koñşı hakkı tañrı hakkı deyü söyler. Bunun gibinüñ hânum bebekleri bitmesün ocaguña bunuñ gibi 'avrat gelmesün.

Geldük ol kim nece söyleriseñ bayagıdur evüne yazıdan yabanddan bir udlu konuk gelse er âdam evde olsa aña dese ki tur etmek getür yeyelüm bu da yesün dese bişmiş etmegüñ bakası olmaz. Yemek gerekdür 'avrat eydür n'eyleyeyim. Bu yıkılacak evde un yok. Elek yok eve degirmeninden gelmedi. Der ne gelür ise benüm sagrıma gelsün. Deyü elin götine urur yönin añaru sagrısın erine dönderür böñ söyleriseñ birisini koymaz. Erüñ sözini kulagına koymaz ol nûh peygâmberin eşegi aslıdur. Andan dahı sizi hânum allâh saklasun. Ocaguñuza buncılayın 'avrat gelmesün. dirse hân oglı bogac hân boyını beyân ider