Dîvânü Lugâti't-Türk/Dizin/M

Vikikaynak, özgür kütüphane
4021 ma emirlerin sonuna gelen nefi eki·III, 213
4022 ma al, işte anlamına bir kelime· III, 213 bkz> mah, meh
4023 mah işte, al anlamına bir şey verildiği zaman söylenen bir kelime, III, 118 bkz> ma, meh
4024 malguna ılgın ağacına benzer bir ağaç· I, 492 bkz> bulguna
4025 mama harmanda ortada bulunup öteki öküzlerín etraf ında döndükleri öküz, III, 235 bkz>op
4026 mamu gerdek gecesi gelinle beraber gõnderilen kad ın (öz Türkçe degil), III, 235
4027 mançu sanat sahlbine verilen ücret· I, 418, 419
4028 mançuk heybe, torba gibi at eğerine takılan îey· I, 476
4029 mançuklanmak elbiseyi eğer heybésine koy-mak ve heybeyi egerin arkas ına asmak, II, 276
4030 mandar ağaçlara sarılan bir bitki, sarmaşık· I, 457
4031 mandarlanmak sarmaşıklanmak II, 271
4032 mandu bir çeşit sirke·I, 420
4033 mandürmak kuşattırmak; bandırmak·II, 197
4034 mangırmak bandırayazmak, II, 197
4035 manılmak banılmak, II, 138
4036 manmak kuşanmak; banmak· II, 30
4037 man yaşlıg koy dört yaşını geçen koyun (yalnız koyun için)·III,157
4038 maña bana·I, 20, 26, 36, 63, 69, 84. 126,132, 174, 176, 180, 182. 183, 184, 185, 187, 188, 202, 205, 210, 212, 215, 218, 221, 223, 224, 226, 231, 232, 233. 234, 235, 238, 251, 254, 261, 264, 265, 267, 269, 276, 308, 318, 354, 367, 399;II, 12, 16, 24, 28, 33, 5
4039 mañıg adım· III, 365
4040 mañramak bağırmak· III, 402 bkz> müñremek
4041 mañraşmak bağrışmak· III, 398 bkz> müñreşmek
4042 mañratmak bağırtmak. II, 358 bkz> müñretmek
4043 maraz karanlık gece, I,411
4044 maraz ücretle çalı;an adam, ırgat· I, 411 bkz> hıyar maraz
4045 mat öyle, ancılayın·I, 321 § andag mat; o öyle· I, 321
4046 mayak hayvan gübresi (en çok deve için)· III, 167, 168
4047 mayguk paytak klmse; top tırnaklı hayvan-lardan tüyleri kısa olan·III, 175
4048 mayıl olgun; meyvelerde çürümeye yakla şma halL III, 168
4049 mayılmak gev;emek,II, 190
4050 mayışmak buyurulan bir Işi yapmaktan çe-kinmek; tembellikten yere yap ışıp kalmak, III, 189 bkz> yamaşmak;
4051 me oğlakların ve kuzuların seslerlni bildlren bir kelime. III, 214
4052 meh al, işte anlamına blr kellnne·III, 213 bkz> ma, mah
4053 mekkeh Çin'den getlrilen bir çeşlt mürekkep, Türk yazısı bununla yazılır·III, 424
4054 mejek pislik·I, 392 § ıt mejeki; it plsliği·I, 392
4055 meldek keçeleşen, sölpıiyen nesne·I, 480
4056 men ben·I, 20, 22, 25, 26, 31, 37, 40, 51, 52, 53, 61, 69. 80, 87, 109, 120, 125, 130, 131, 163. 166, 167, 169, 171, 174, 179, 180, 181, 184, 185, 186, 190, 198, 199, 201, 202, 204, 206, 207, 209, 211, 215, 216, 217, 223, 225. 226, 231, 233, 237, 240, 256, 26
4057 mendiri gelin ile güveyinin başlarına, gece-le/in, saçı saçmak için toplanılan yer, I, 492
4058 meñ yem, tane, kuş yemi·I, 425;II, 18;III, 358
4059 meñ yüzdeki ben,III, 359
4060 meñdemek /olmak, ditmek·III, 401, 402 bkz> mirigdetmek
4061 meñdeşmek kıl yoluşmak. III, 399 bkz> mirig-deşmek
4062 meñgü ebedi, daima, sonsuz, ebedilîk, son-suzluk,I, 44;III, 65, 378
4063 meñgü ajun sonsuz dünya, âhiret·III, 378
4064 meñilemek beyin yemek; beyni için koyun kesilmek; yan ında güzel gıdalar bulunmak·III, 405, 406 bkz> mürigilemek;
4065 meñ(i)z beniz, yüz,I, 60, 65. 486;III, 363
4066 meñizlenmek benizlenmek, güzelleşmek, benzine renk gelmek·III, 407, 408
4067 meñlenmek kendine tane toplamak·II, 290
4068 meñletmek yemletmek·II, 359
4069 meñlig benli.III, 359
4070 meñzemek benzemek·III, 403
4071 meñzetmek benzetmek.II, 358
4072 merdek(g) ayı yavrusu, domuz yavr·usu.I, 480
4073 meşiç üzüm kara üzüm·I, 360
4074 mı(mi) yalnız füllerin üçüncü ;ahıs' sorgu şekli edatı·III, 214 bkz> mu (mü)
4075 mırigar pınar, su gözü· III, 280, 363, 376
4076 mıñuy kâğıt yapjştırılan bir çeşit hamur· III, 241
4077 min ben· I, 60, 69 bkz> ben, men
4078 mindetü ipek elbise- I, 491
4079 miñ sayıda bin·I, 243, 334, 417; III, 14, 360, 367
4080 miñdeşmek kıl yolu;mak· III, 399 bkz> meıíğ-deşmek
4081 miñdetmek dittirnıek·II, 358 bkz> meñ-demek
4082 miñeşmek birlikte ^1115010^III, 399 bkz> müñe;mek
4083 miñi beyin·II, 299
4084 miz biz·I, 327 bkz> biz
4085 monçuk boncuk, süs Için boyuna tak ılan değerli taşlar-I, 475;II, 123;III, 121
4086 monçuk atın boynuna takılan değerli taş, arslan tırnagı, muska gibi şeyler· I, 475
4087 monçuklanmak boncuklanmak· II, 276
4088 mörigmek ayaklarını toparlayıp tekme atmak· III, 391
4089 mu (mü) soru edatı, Isim ve fül sonuna gelir·I, 88;III, 147. 154, 214, 224, 256, 437 bkz> m ı (mi)
4090 muguzgak bal arısına benzeyen blr sinek· I, 504
4091 mun hastalık, ayıp· III, 140, 141
4092 munda bunda, burada·I, 74, 160, 219, 352, 419, 420;II, 55, 56, 57, 61; III, 54, 143, 333 mundag böyle·I, 36, 64, 160; III, 154
4093 mundın buradan,II, 57
4094 munduz budala, alık,I, 458
4095 munduz akın ansızın gelen sel·I, 77, 96, 458
4096 munduz yorıga at yorga yürıiyüşten başka yürüyüş bilmeyen at·I, 458
4097 mungan geveze, bo;boğaz·I, 440, 476
4098 munı (munu) "işte, bu" anlamına edattır, "kanu"ya cevap olur, bu, bunu·I, 126; III, 237, 238, 372
4099 mun kişi yüreği dölek, gönlü selek adam· III, 140
4100 munmak saçmalamak· II, 30
4101 muñ sıkıntı, ıztırap, bun, mihnet·I, 425; III, 33, 359, 360
4102 muñadmak bunaltnak·II, 84
4103 muñar buna, bunda,I, 352;III, 363, 375
4104 muñkarmak bunaltmak, sıkıntiya sokmak, III, 397, 398
4105 muñlug bunlu, sıkıntılı·III, 382
4106 muñ tag kişi kendine gelip 16-17 yaşına girdiğinde çıkan di;, ergenlik dişi. III, 359
4107 muñukmak bunlanmak, sıkıntılanmak· III, 395
4108 murç karabiber- I, 343; II, 186
4109 muş kedi·I, 438;II, 14, 105;III, 127,165, 267 bkz> çetük § küvük mu;; erkek kedi,I, 391 § küvük muş; erkek kedl· III, 165
4110 muyan sevap, hayır, III, 172, 179
4111 muyançılık muyancılık, aracılık, barjştırıcılık. III, 179
4112 muyanlık yollarda yolcuların su Içmelerl için yapılan hayrat, III, 172
4113 muyavmak miyavlamak· II, 14
4114 mük bükük·I, 335
4115 mükim kadın pabucu,I, 395 bkz> büküm, mükin
4116 mükin kadın pabucu·I, 395 bkz> büküm,mükim
4117 mük turmak rükû eder gibi durmak, eğilınek· I, 335
4118 mün çorba·I, 31, 36. 75, 163, 176, 198, 209,232, 245, 340;III, 122, 253, 331 bkz> bün münderü ipekle süslenmiş gelin odası· I,529 k
4119 mündürmek bindirmek. ll', 197,
4120 münelmek uçları ve artıkları kesilmek. II,138
4121 münemek eğríliğini düzeltmek için bir şeyinuçlarını kesmek,III, 274
4122 münlemek çorba içmek·III, 301 ·
4123 münmek binmek I, 421; III, 30, 48, 60, 177, 429
4124 münülmek binilmek· II, 138
4125 müñeşmek birlikte binişnnek·III, 399 bkz miñefmek
4126 müñilemek nimet bulmak·III, 406 bkz> meñilemek
4127 müngremek böğürmek·III, 403 bkz mañramak
4128 müngreşmek böğrüşmek, gürültü etmek·II, 79; III, 398 bkz mañra şmak
4129 müñretmek böğürtmek; büngüldetmek. II, 358 bkz> mañratmak
4130 müñüz boynuz, I, 504; II, 327; III, 145, 363,364
4131 müngüz baka kaplumbağa·III, 225, 226
4132 müñüzgek çalışma yüzünden elde peyda olan kat ılık, nasır·III, 388
4133 müñüzlenmek boynuzu çıkmak, boynuzlanmak· III, 408
4134 müñüz müngüz blr çe;it çocuk oyunu ve bu oyunda söylenen bir söz·III, 363, 364