Dîvânü Lugâti't-Türk/Dizin/I
Görünüm
2104 | ıçgın | kaçırmak; kaybedilmek, yok edilmek,elden gitmek; yellen^ìek.I, 253, 254;III, 307 |
2105 | ıdılmak | salıverìlmek, boşanmak·I, 194 |
2106 | ıdınçu | saç erkeğin sonradan bırakılan saçı·I, 133 |
2107 | ıdınçu | yılkı yük vurulmayarak bırakılan hayvan· I, 134 |
2108 | ıdışmak | birbirine armağan vermek, armaganlaşmak ve bunda yarış etmek· I, 182 |
2109 | ıdmak | salmak, gôndermek, serbest bırakmak, I, 210, 421; III, 172, 230, 343, 438 bkz> tonatmak, tonıdmak |
2110 | ıdsamak | göndermek istemek·I, 276 |
2111 | ıdu | zaruret, zahmet·I, 110 |
2112 | ıduk | kutlu ve mübarek olan; aslında sahibininyaptığı bir adak için saklanarak yünü k ırkılmayan, sütü sagılmayan, yük vurulmayarakbaşıboş bırakılan, salıverilen her hayvana bu ad verilir.I, 65 |
2113 | ıduk | tag geçitsiz sıra dağlar·I, 65 |
2114 | ıglamak | ağlamak·I, 286, 287 bkz> yıglamak |
2115 | ıglaşmak | ağla;mak·I, 240 bkz> yıglaşmak |
2116 | ıjmaklanmak | bir yerde veya bir şeyde çok şap bulunmak; kelliği artmak, azmak·I, 313bkz> ajmuk |
2117 | ık | soğuk su içilerek üzerine ekmek yenildikte gögsü kabartarakç ıkan bir hıçkırık, hık· I, 37 |
2118 | ıkılaç | asil, yüğrük at· I, 139 |
2119 | ık | tutmak hıçkırık tutmak, hık tutmak· I, 37 |
2120 | ıldurmak | indirmek I, 224 |
2121 | ılıg | ılık,I, 31, 64 bkz> yılıg |
2122 | ılımga | hakanın mektuplarını Türk yazısıyle yazan kimse· I, 143 bkz> al ımga |
2123 | ılınmak | ilişmek, tutulmak, uğramak, takılmak·I, 204; II, 288; III, 358 bkz> ilinmek |
2124 | ılışmak | inmekte yarış etmek, ini;mek·I, 190 |
2125 | ılışmak | blrbirine ilişmek; çatışmak; asmakta yardım etmek I, 188, 190 bkz> ilişmek |
2126 | ılmak | inmek· 1.169,175;III,69,220 bkz> inmek |
2127 | ılsamak | inmek istemek·I, 278 bkz> insemek |
2128 | ımga | malmüdürü, tahsildar, hazinedar.I, 128 |
2129 | ınal | anası hatun (kökten), babası ortalık adamı olan bütün gençlere verilen ungun, I, 122 |
2130 | ınanç | güvenilen, inanılan, I, 133;III, 450 § ınanç beg; inanılan, güvenilen bey·I, 133, 206 |
2131 | ınanmak | inanmak, güvenmek· I, 206; III, 161 |
2132 | ınışmak | inişmek I, 190 |
2133 | ıñan | dişi deve· I, 120, 289 bkz> iñen |
2134 | ıñramak | deve inlemek·I, 120 |
2135 | ıñranmak | inlemek· I, 289 |
2136 | ıñraşmak | inleşmek III, 398 |
2137 | ıñratmak | inletmek,II, 357, 358 |
2138 | ır | ır, ırlama·III, 4 bkz> yır |
2139 | ır | utanma bildiren bir söz·I, 36 bkz> ıra, ırra, ir |
2140 | ıra | utanma·I, 39 bkz> ır, ırra, ir |
2141 | ır | bulmak utanmak.I, 36 |
2142 | ırgag | donmu; olan buzu, buzluga çeklp getirmek için kullan ılan kanca,I, 141 |
2143 | ırgalmak | sallanmak, ırgalanmak. I, 249 |
2144 | ırgamak | sallamak, ırgalamak, I, 283; III, 316, 321 |
2145 | ırganmak | ırgalanmak· I, 254 |
2146 | ırgaşmak | ırgalamakta yardım ve yarış etmek· II, 322 |
2147 | ırgatmak | ırgalatmak, sallatmak· I, 263 |
2148 | ırk | kâhinlik, fal, yürektekini d ı;arı çıkarma, I, 42 |
2149 | ırklamak | kâhinlik etmek, ırk (fal)a bakmak· III, 443 |
2150 | ırra | utanma· I, 39 bkz> ır, ıra, ir |
2151 | ırtalamak | erken başlamak· I, 316 bkz> értelemek |
2152 | ısınmak | ısınmak; sevmek· I, 201, 202 bkz>isinmek |
2153 | ısırgan | ısırgan, çok tsıran·I, 156 |
2154 | ısırmak | ısırmak, sokmak·I, 178; II, 329 |
2155 | ısırtmak | ısırtmak· III, 428 |
2156 | ısışmak | ısınmak, bir nesnenln bütün parçalar ı arasına sıcaklık yayılmak, I, 185 bkz> isişmek |
2157 | ısız | ele, avuca sığmayan, haşarı çocuk, utanmaz, arsız, ırsız, fena, kõtü· I, 122, 386; II, 117 bkz; esiz, essiz, ıssız, isiz |
2158 | ısızlık | fenalık, kötülük, haşarılık.III, 161 bkz> esizlig, ıssızlık, isizlik ıslanmak ; islenmek· I, 298 bkz> işlenmek |
2159 | ısrık | çocukları perilere ve göz dokunmasına karşı afsunlamak için ilâç yapıldığı zaman tekrarlanarak söylenir. I, 99 |
2160 | ısrılmak | ısırılmak, I, 247 |
2161 | ısrım | kişi suratsız, sıkıntilı adam·I, 107 |
2162 | ısrınmak | öfkelenip derlenmek, toplanmak, çekilmek, büzülmek· (Bu kellme sebzelere iyice pi şmeden soğuk su konmasıyle pişme yerek çiğ kalması, sinirsek olması halinde 50/10^. Yumuşak huylu bir kimsenin ser-telmesi de bôyledir)·I, 251, 252 |
2163 | ısrışmak | ısırışmak· I, 234, 285 |
2164 | ısrumak | ısırmak· I, 163 |
2165 | ıssız | kişi yüzsüz, lyilik bilmez adam· I, 142 bkz> esiz, essiz, ısız, isiz |
2166 | ıssızlık | , fenalık, kötülük, haşarılık. III, 161 bkz> esizlig, ısızlık, isizlik |
2167 | ış | iş·I, 47, 53, 64, 141, 146, 147, 155, 156, 157, 158, 168, 171, 179, 186, 187, 190, 193, 197, 201, 204, 209, 217, 220, 221. 230, 235, 238. 244, 255, 270, 271, 272, 295, 300, 307, 313, 315, 316, 320, 348, 368, 376, 391, 410, 428, 448, 459, 462, 470, 494, 52 |
2168 | ışçı | işçi·I, 468 § tarfak ışçı; kıvrak, çalışkan işçi·I, 468 |
2169 | ışgunmak | Fársça'sı "aşhun" Arapçası el-rîbâs olan bitki·I, 18, 109 |
2170 | ış | küdük iş güç·I, 391 |
2171 | ışlamak | işlemek· III, 138 bkz> işlemek |
2172 | ışlar | kadın·II, 150, .171 bkz> işiler, işler |
2173 | ışlıg | i; sahibi olan (kimse).I, 495, 509 § ışlıg küdüglüg; işli, güçlü· 1. 509 |
2174 | ıt | it, kõpek·I, 35. 116, 156, 157, 164, 178, 228, 294, 308, 336, 346, 363, 365. 375, 483;II, 7, 8. 10, 16, 24, 73, 84, 177, 221. 292, 298, 305; III, 23. 70, 73, 214. 232, 255, 262, 291, 294, 300, 324, 353, 404, 405, 410, 429 |
2175 | ıtlamak | köpekletmek, söğmek- I, 285, 286 |
2176 | ıtlıg | itli, köpekli I, 98 |
2177 | ıtlıg | yılı Türkler'ln on Ikill yıllarından biri·I, 346 |
2178 | ıvık | kırlarda, taşlı yerlerde yaşıyan geyik·I, 67, 239, 265 |
2179 | ıvrık | ibrik I. 99, 100; III, 131 |
2180 | ıyınmak | ıkınmak, I, 269 |
|}