Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)/II. Kısım/I. Bölüm

1982 Anayasası

	Başlangıç
I Kısım	Genel
II Kısım	Temel Haklar ve Ödevler	I. Bölüm: Genel Hükümler
		II. Bölüm: Kişinin Hakları ve Ödevleri
		III. Bölüm: Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler
		IV. Bölüm: Siyasi Haklar ve Ödevler
III Kısım	Cumhuriyetin Temel Organları	I. Bölüm Yasama: TBMM/Görev ve Yetkileri - Faaliyetleri ile İlgili Hükümler - Bilgi Edinme ve Denetim Yolları
		II. Bölüm Yürütme: Cumhurbaşkanı - Olağanüstü hal yönetimi - İdare
		III. Bölüm Yargı: Genel Hükümler - Yüksek Mahkemeler - Hâkimler ve Savcılar Kurulu - Sayıştay
IV Kısım	Malî ve Ekonomik Hükümler	I. Bölüm: Malî Hükümler
IV Kısım	Malî ve Ekonomik Hükümler	II. Bölüm: Ekonomik Hükümler
V Kısım	Çeşitli Hükümler
VI Kısım	Geçici Hükümler
VII Kısım	Son Hükümler	4709 sayılı kanun/4777 sayılı kanun

İKİNCİ KISIM
TEMEL HAKLAR VE ÖDEVLER

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Temel hak ve hürriyetlerin niteliği
Madde 12

f1. Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir.

f2. Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder.

Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması (Değişik: 3/10/2001-4709/2 md.)
Madde 13

f1. Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması (Değişik: 3/10/2001-4709/3 md.)
Madde 14

f1. Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz.

f2. Anayasa hükümlerinden hiçbiri, Devlete veya kişilere, Anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasada belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz.

f3. Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak müeyyideler, kanunla düzenlenir.

Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması
Madde 15

f1. Savaş, seferberlik (…)^[1] veya olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir veya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabilir.

f2. Birinci fıkrada belirlenen durumlarda da, savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler (…)^[2] dışında, kişinin yaşama hakkına, maddi ve manevi varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kimse suçlu sayılamaz.

Yabancıların durumu
Madde 16

f1. Temel hak ve hürriyetler, yabancılar için, milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanabilir.

↑ 21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, sıkıyönetim” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
↑ 7/5/2004 tarihli ve 5170 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ile, ölüm cezalarının infazı” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır.

[1] 21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, sıkıyönetim” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

[2] 7/5/2004 tarihli ve 5170 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ile, ölüm cezalarının infazı” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır.

[1]

[2]