Türkiye'de Tarımsal Kooperatif Örneği: Konya Şeker A.Ş.'nin Tarihsel Gelişimi

by Ebru ÖZER TOPALOĞLU

TÜRKİYE’DE TARIMSAL KOOPERATİF ÖRNEĞİ: KONYA ŞEKER A.Ş.’NİN TARİHSEL GELİŞİMİ^[1]

EXAMPLE OF AGRICULTURAL COOPERATIVE IN TURKEY: HISTORICAL DEVELOPMENT OF KONYA ŞEKER A.Ş.

ÖZET

Kökleri Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanan kooperatifler Türkiye’de özellikle tarım sektöründe önemli ve sık görünen örgütsel bir yapıdır. Zaman zaman önemini yitiren kooperatiflerin günümüzde öneminin tekrar arttığını söylemek mümkündür. Bu çalışmanın örnek olayını oluşturan Konya Şeker A.Ş. 1954 yılında büyük ortağı Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi ve diğer ortaklar tarafından kurulmuş olan kooperatif kökenli bir şirkettir. Bu çalışmada sözlü tarih yöntemi ile 1954 yılında kooperatif tarafından kurulan Konya Şeker A.Ş.’nin bir işletme grubuna dönüşü sözlü tarih yöntemi ile tarihsel süreci içerisinde araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Tarımsal Kooperatifler, Konya Şeker A.Ş. Anadolu Birlik Holding.

ABSTRACT

Cooperatives, which have their roots in the Ottoman Empire period, are an important and frequently seen organizational structure in Turkey, especially in the agricultural sector. It is possible to say that the importance of cooperatives, which lost their importance from time to time, has increased again today. Konya Şeker A.Ş., which constitutes the case study of this study. It is a cooperative-based company founded in 1954 by its major partner, Konya Pancar Planters Cooperative, and other partners. In this study, the return of Konya Şeker A.Ş., which was established by the cooperative in 1954 with the oral history method, to a business group was investigated in the historical process with the oral history method.

Keywords: Agricultural Cooperatives, Konya Seker, Anadolu Birlik Holding.

KAYNAKÇA

BEDÜK, A. (2012). Karşılaştırmalı İşletme-Yönetim Terimleri Sözlüğü, (3. Baskı). Ankara: Nobel.

ÇETİN, M. (2007). Yerel Ekonomik Kalkınma Yaklaşımı ve Uluslararası Organizasyonlar. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(1), 153-170.

ERDEM, F. N. (1969). Üretici kooperatifler organizasyon ve işletmesi. Ankara: Yeni Desen Matbaası.

ERDİNÇ, Z. (2017). Türkiye’de Şeker Sanayinin Gelişimi ve Şeker Sanayinde İzlenen Politikalar. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 9-26.

FULTON, M. 1999. Cooperatives and member commitment. LTA, 4(99), 418-437.

GERAY, C. (1981). Kırsal Türkiye’de Toplum Kalkınması ve Kooperatifçilik (Örnek Olaylar). Ankara: Tuna Yayıncılık ve Dağıtım.

GERAY, C. (2014). Kooperatifçilik. Ankara: Nika Yayınevi.

FEDAİ, R. (2016). Bir Politika Alanı Olarak Şeker ve Şeker Pancarı. Tarih Okulu Dergisi, 9(28), 455471.

INGALSBE, G. & GROVES, F.W. (1989). Historical development. In Cooperatives in agriculture, ed. D. Cobia, 106-120. New Jersey, USA: Prentice-Hall, Inc.

KARLUK, S.R. (2014). Türkiye Ekonomisi Cumhuriyet’in ilanından günümüze yapısal dönüşüm. İstanbul: Beta Yayıncılık.

TOPRAĞIN TADI (2014). 60. Yıl Özel Sayı. Konya Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yayınları. Yıl: 10 Sayı:18.

YERCAN, M. (2003). Tarım Kooperatifleri. Ege Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi, Çiftçi Broşürü, 34.

1. Bu makale Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü için hazırlanmış olan ”İşletme Gruplarının Oluşumu, Gelişimi ve De ğişimi: Tarımsal Kooperatif Kökenli Bir İşletme Grubu Üzerine Durum Çalışması” başlıklı doktora tezinden üretilmiştir