Sayfa:TRAKYA’DA YAŞAYAN AMUCA BEKTAŞİLERİNDE NEVRUZ ERKÂNI.pdf/14

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa doğrulanmış

alınmaktadır. Nevruz muhabbetine gelen kişiler tarafından getirilen yiyeceklerin hazırlanması, sunulması ve tüketilmesi esnasında da çeşitli uygulamalar bulunmaktadır. Amucalarda Nevruz muhabbetleri yöresel bağlamda küçük farklılıklar gösterse de bu uygulamalar genel anlamda birbirine benzerdir.

Süt erkânından sonra başlayan bu hazırlıkların ilki mürşidin önüne “Cebrail” adı verilen horozun getirilmesiyle başlar. “Küçük kurban” olarak nitelendirilen Cebrail kurbanında horoz kurban edilir. Ardından Ali sofrası esnasında alınacak olan demler üçlenir. Üçleme mürşidin demi eline alıp tekrar önündeki sofraya bırakması, ardından gülbank çekmesi ve tekrar alması ve üç yudum alarak meydandakilere sunulması için icazet vermesiyle gerçekleşir. Dem üçlemenin ardından “Balım Sultan” olarak adlandırılan tuz hizmet gören kişiler tarafından meydanda bulunan kişilere ikram edilir. Kendisine Balım Sultan ikram edilen kişi bir tutam alır ve ağzına götürür. Meydanda bulunan herkese bu ikram yapılır. Ardından üç adet nefes söylenir. Bu üç nefes bitene kadar herkes dizleri üzerinde oturur. Üç nefesin ardından gülbank okunmasıyla sofralar kurulmaya başlanır. Sofraların kurulması esnasında getirilen yumurtaların dualanması, çörek kesme ve kaşık yağlama uygulamaları görülmektedir.


Yumurta Dualama

Mürşidin desturu ile bir muhip tarafından haşlanmış ve soyulmuş yumurtalar meydanda hizmet gören başka bir muhip tarafından mürşidin önüne bırakılır. Mürşit kendisine uzatılan yumurtaları dualar. Dua şu şekildedir: “Bism-i Şah Allah Allah. Hizmetiniz kabul olsun, muradınız hâsıl olsun. Kümes hayvanlarınız bol olsun, baldırganlıklar bol olsun. Yırtıcı kuşların gözleri kör olsun. Baldırganlıklarda onları bulamasın. Yıllarınız kutlu ve mutlu olsun. Gerçeğe Hü…” (K.K. 8). Duanın tamamlanmasının ardından yumurtalar hizmet görenler tarafından doğranıp getirilir.


Çörek Kesme

Trakya’da diğer Bektaşi gruplarından farklı olarak sadece Amucalarda görülen bir uygulamadır. Bu uygulama Nevruz’a özgü bir durum değildir; köy muhabbetlerinde, ad koyma geleneğinde, Hıdırellez’de, gelin pidesi geleneğinde, matem muhabbetlerinde[1] de çörek kesme görülmektedir(Engin & Çakır, 2013: 308). Kırk kat açılarak kat kat yapılan çöreklerin içerisine yapım aşamasında bir madeni para yerleştirilir ve çörekler bu şekilde pişirilir. Evde hazırlanarak muhabbete getirilen çörekler On İki İmamları simgelemesi bakımından 12 dilimli olarak derviş ya da baba tarafından görevlendirilen bir muhip tarafından kesilir. Kesilen her dilim içerisinde konulan madeni para aranırken evliya olarak kabul edilen kişilerin isimleri söylenir ve o dilim adı geçen evliya adına açılır. Yapım aşamasında saklanan para hangi evliya niyetine açılan dilimde çıktı ise bu kansız kurbanın o evliya tarafından kabul edildiğine inanılır. Eğer kesim

1016
  1. Muharrem ayında yapılan matem muhabbetinde çöreğin içerisine para konulmaz.