Kuvvet akla geçtiğinden beridir ki, her davaya bakıldı:
İnsan nedir? Anlaşıldı, adaletin meşalesi yakıldı;
Hakikatler ele geçti, sefaletin girdabına inildi;
Talih adı değişerek arzu oldu, sırra ilim denildi.
İlim, İlim !... Bu ses nerden yükselmişse ora mesut olmuştur;
Mazlum arzın hayatını düşünücü alınlarla dolmuştur;
Burda sefil tabiattan, insanlıktan hukukunu almıştır;
İnsan için yalnız bir şey: İstikbali fetheylemek kalmıştır!
Her şey ilmin değil midir? Şu Japonya acep kimin eseri?
Elli yılda, ona böyle bir hayatı veren kimin elleri?...
Besbelli ki bu şey büyük Arşimed’in aradığı noktadır.
Bizim dahi vatanımız bu noktadan ileriye gidecek.
Dehasının saçacağı mahsullerle Garbı hayran edecek;
Gördüğümüz o rüyalar, o ümitler yalnız, yalnız bundadır!..
87
