ayrıca; TGRT tarafından olay öncesinde Aziz Nesin'le kitap sergisi esnasında yapılan röportajdan da anlaşıldığı gibi kendisine çevreden müdahaleler olduğunun görülmesi, yine olaylar esnasında çekilen video kasetleri izlendiğinde en çok "Şeytan Aziz", "Sivas Aziz'e mezar olacak" sloganlarının atılmış olması (57) eylemcilerin dışa vurulan temel hedeflerinden birinin Aziz Nesin olduğunu göstermektedir.
- Pir Sultan Abdal Şenlikleri :
Önceki yıl Banaz'da yapılan ve bu yıl Sivas İl Merkezine alınan Pir Sultan Abdal etkinlikleri çerçevesindeki Pir Sultan'la ilgili olmayan ve kutlama amacı dışında gözüken bazı faaliyetlerin gerginliği tırmandırdığı gözlenmiştir.
Sözkonusu etkinlikler esnasında Buruciye Medresesindeki kitap sergisinde bazı yasaklı kitaplar sergilenmiş; Che Guavera, Lenin, Mahir Çayan, Dev-Sol, Kızıl Yıldız Amblemi gibi bazı kişi ve örgütlere ait bez afişler asılmış ve satılmak üzere tezgâh üzerine konulmuştur. (58) Pir Sultan Abdal Derneği Başkanı sözkonusu posterlerin kendileriyle ilişkisi olmadığını ifade etmiştir. (59)
Olaydan bir gün önce Kültür Merkezinde yapılan panelde "Devrimciler ölmez" sloganının atıldığı, (60) "Devrim şehitleri anısına' yapılan saygı duruşuna Valinin de iştirak ettiği (61) iddiasıyla karşılaşılmış; ancak, her ne kadar Vali "Atatürk'ün anısına" saygı duruşunda video çekimleri izlendiğinde saygı duruşu anonsunda "Atatürk" isminin geçmediği kesin bir şekilde tespit edilmiştir.
Olay günü Buruciye Medresesinde yapılan etkinlikler esnasında Cuma namazı kılınırken davul çalındığı; Medresenin karşısındaki Kale Camiinden tepkiler geldiği, (63) Asayiş Şube Müdürünün ifadesine göre bunun üzerine seslerin dışarıdan duyulmaması için Emniyet görevlilerince Medresenin büyük kapılarının kapatıldığı, (64) Cuma namazı kılmayanlardan bazı kişilerin oraya gelip içerdekilere gözdağı vermek istediği, (65) bilahare Pir Sultan Abdal Dernek Başkanının ifadesine göre, gelen ikazlar üzerine davul çalınması durdurularak programa tef çalınmak suretiyle devam edildiği, (66) anlaşılmaktadır.
- Olayda Provokasyon Etkisi :
Olayların başlaması ve gelişmesi aşamalarında provokasyon olup olmadığı araştırıldığında eylemci topluluğu yönlendiren çekirdek bir provokatör grubun var olduğuna inanıldığı ve bu inancı destekleyecek bazı bilgilerin mevcut olduğu görülmüştür.
Olayların başladığı yer Paşa Camiinde namaz kılanlardan aldığı bilgiyi aktaran bir siyasî parti il başkanı, olayları camiiden sür'atle intikal eden 20-25 kişilik bir topluluğun başlattığını söylemiştir. (67)
Yangın bir kesim tarafından doğruluğuna inanılan bu bilginin gerçeklik derecesi araştırılmış; Emniyet Müdürünün, bu iddianın gerçeklik payının olabileceğini, bu olayı kendisinin de öğrenmeye çalıştığını; ancak bu konuda kesin bir bilgi elde edemediğini; olay mahallindeki görevli ekibin iki camii birden kontrol altında tuttukları için tam başlangıç anını iyi görememiş olabileceklerini ifade ettiği görülmüştür. (68)
Öte yandan Emniyet Müdürü olayda kesin provokasyon olduğuna inandığını, (69) dışarıdan gelme bir takım güçler olduğunu, ilk defa Paşa Camiine gittiğinde camii avlusunda karşılaştığı, ikaz ettiği topluluktaki kişileri 2-3 saat sonra göremediğini (70) belirtmiştir. Ayrıca, eylemci topluluğun dağılması yönünde birkaç defa konuşma yapmış olan bir siyasî parti merkez
