Başvuru Numarası : 2018/1073
Karar Tarihi : 22/5/2019
1. Başvurucu, diğer ihlal iddiaları yanında, hakkında uygulanan tutuklama tedbirinin hukuki olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştur. Çoğunluk kararında tutuklamanın hukuki olmadığı iddiasına ilişkin olarak başvuru kabul edilebilir bulunduktan sonra, başvurucunun Anayasa'nın 19. maddesinin üçüncü fıkrası ile güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verilmiştir.
2. Başvurucu pek çek sivil toplum kuruluşunda kurucu üye, yönetim kurulu üyesi veya dayanışma kurulu üyesi olarak yer alan bir iş adamı olup aynı zamanda George Soros'un kurduğu Açık Toplum Enstitüsünün Danışma Kurulu üyeliğini yapmış ve bir dönem de Açık Toplum Vakfının Yönetim Kurulu üyeliğinde bulunmuştur. 28 Mayıs 2013 tarihinde başlayan Gezi Parkı olayları ile ilgili olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca 2013 yılında başlatılan soruşturmaya başvurucu da şüpheli sıfatı ile dahil edilmiştir. Bu soruşturma daha sonra 2014/40852 sayılı dosya üzerinden yürütülürken yine aynı Başsavcılık tarafından 2017/96115 sayılı dosya kapsamında yeni bir soruşturma daha başlatılmış ve bu soruşturma kapsamında başvurucu 18.10.2017 tarihinde gözaltına alınmıştır.
3. İstanbul 1. Sulh Ceza Hâkimliğince 1.11.2017 tarihinde yapılan sorgunun ardından başvurucu Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme suçlarından tutuklanmıştır. Tutuklama kararının gerekçesinde başvurucunun “Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Hükûmetini ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye yönelik bir ayaklanma olan ve tüm terör örgütlerinin ... (FETÖ/PDY, PKK/KCK, DHKPC, MLKP)'nin aktif olarak katıldığı ve destek verdikleri kamuoyunda gezi olayları" olarak Bilinen eylemlerin yöneticisi ve organizatörü olduğu, eyleme katılan şahıslara maddi yardımda bulunduğu, 15/7/2016 tarihinde ülkemizde gerçekleştirilmeye çalışılan darbe girişimi ile ilgili 15-16 Temmuz 2016 tarihinde Büyükada /$.) Otelde yapılan darbe teşebbüsü sürecinde darbenin organizatörlerinden olan (H.J.B.) ile yabancı uyruklu kişilerle irtibat kurarak darbe teşebbüsüne katılmak suretiyle anayasal düzeni cebir şiddet yöntemleri ile değiştirmek suçlarını işlediği yönünde kuvvetli suç şüphesinin varlığın gösteren somut deliller bulunduğu” hususlarına yer verilmiştir (§ 18)
4. Bu arada başvurucu hakkındaki 15 Temmuz 2016 darbe girişimi ile ilgili iddialara iddianamede yer verilmediğini, bunların somut dosyadan ayrılıp başka bir soruşturma şeklinde yürütülmekte olduğunu, dolayısıyla iddianamenin tamamen başvurucu hakkındaki Gezi Parkı olayları ile ilgili olay ve olgulara özgülendiğini belirtmek gerekir.
5. Anayasa Mahkemesi çoğunluk kararında başvurucu ile ilgili “tutuklamanın hukukiliği” konusu ele alınırken soruşturma makamları tarafından iddianameye dahil edilen pek çok olay ve olguya referans yapılmıştır. Bu olgular içerisinde “soruşturma makamlarınca başvurucunun Gezi olaylarına ve Gezi olaylarıyla ilgili yurt içinde ve yurt dışında toplantılara katıldığı, eylemlere katılan diğer şahıslarla irtibatlı olduğu, sanatçı, siyasetçi vb. bir çok meslek grubu içerisinde olan kişilerle toplantılar tertip ettiği, yurt içi ve yurtdışındaki bağlantılarıyla görüşmeler yaparak Gezi eylemleriyle ilgili kamuoyu oluşturulması için çalışmalar yaptığı, Gezi olaylarıyla ilgili belgesel-film çekimi, sergi vb. hazırlanması faaliyetlerinin içinde bulunduğu ya da dolaylı olarak desek verdiği, Gezi
79
