Başvuru Numarası : 2018/1073
Karar Tarihi : 22/5/2019
81. Başvurucu; Bakanlık görüşüne karşı beyanında 17 aydır hâkim huzuruna çıkmadığını, özel müdafii varken zorunlu müdafi atanarak duruşma yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, SEGBİS sistemi ile duruşma yapılması imkânı olmasına rağmen bu imkânın dahi kullanılmadığını, bu durumun olağanüstü hâl ile haklılaştırılmasının kabul edilemeyeceğini belirtmiştir
2. Değerlendirme
82. Anayasa Mahkemesi, tutukluluk incelemelerinin hâkim/mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapıldığına ilişkin başvurular bakımından bireysel başvurunun incelendiği tarih itibarıyla kişi hâkim/mahkeme önüne çıkarılmış ise asıl dava sonuçlanmamış da olsa 5271 sayılı Kanun'un 141. maddesinde öngörülen tazminat davası açma imkânının tüketilmesi gereken etkili bir hukuk yolu olduğunu kabul etmiştir (Salih Sönmez, B. No: 2016/25431, 28/11/2018, §§ 166-177). Somut olayda başvurucu 1/11/2017 tarihinde tutuklanmıştır. 30/4/2019 tarihli tutukluluk incelemesinde ise başvurucu katılmamakla birlikte müdafileri hazır bulunmuştur. Müdafilerinin dinlendiği dikkate alındığında başvurucunun hâkim huzuruna çıktığının kabul edilmesi gerekir. Dolayısıyla hâkim/mahkeme önüne çıktığı anlaşılan başvurucunun bu kapsamdaki şikâyeti bakımından anılan karardan ayrılmayı gerektiren bir durum mevcut değildir.
83. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.
C. Soruşturma Dosyasına Erişimin Kısıtlandığına İlişkin İddia
1. Başvurucunun İddiaları ve Bakanlık Görüşü
84. Başvurucu; soruşturma dosyasında gizlilik kararının bulunması nedeniyle hakkındaki suçlamaları öğrenemediğini, savunmasını hazırlayamadığını ve iddia makamı ile eşit şartlarda bulunmadığını belirterek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
85. Bakanlık, başvurucunun suçlamalara dayanak olan temel unsurların ve tutmanın hukukiliğinin değerlendirilmesi için esas olan bilgilerin başvurucuya veya müdafilerine bildirilmiş, başvurucuya bunlara karşı savunma ve itirazlarını ileri sürme imkânı verilmiş olduğunu belirterek bu şikâyetin açıkça dayanaktan yoksun olduğunu değerlendirmiştir.
86. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanında başvuru dilekçesindeki açıklamalarına benzer açıklamalarda bulunmuştur.
2. Değerlendirme
87. Anayasa'nın “Kişi hürriyeti ve güvenliği" kenar başlıklı 19. maddesinin sekizinci fıkrası şöyledir:
"Her ne sebeple olursa olsun, hürriyeti kısıtlanan kişi, kısa sürede durumu hakkında karar verilmesini ve bu kısıtlamanın kanuna aykırılığı halinde hemen serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla yetkili bir yargı merciine başvurma hakkına sahiptir."
88. Anayasa Mahkemesi, olayların başvurucular tarafından yapılan hukuki nitelendirmesi ile bağlı olmayıp olay ve olguların hukuki tavsifini kendisi takdir eder (Tahir
59
