9.6.35
Vürûdu 10
C: 1 Haziran 35 ve 44 şifreye:
Trabzon’da Adem-i Merkeziyet Cemiyeti yoktur. Dersaadet’te müteşekkil Trabzon ve Havalisi Adem-i Merkeziyet Cemiyeti tarafından birkaç ay evvel gelip, geçenlerde avdet eden Nazmi Nuri Efendi isminde bir murahhasın teşebbüsü üzerine Of kazasıyla Lâzistan livası dahilinde Adem-i Merkeziyet şubeleri açılmıştır. Trabzon Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti memleketin ileri gelen eşrâf ve mütehayyizânı meyânından müntehap ve Murat Hanzade Ziya ve Nemlizade Sabri ve Çulhazade Kadri ve Hacı Ali, Hafızzade Mehmet Salih ve Kazzazzade Hüseyin ve Abanozzade Hüseyin ve Hatipzade Emin Efendilerden mürekkebtir ve bu heyetin ikdamatı, rabıta-i Osmaniye’nin muhafazası gibi bir hiss-i vatanperverâneden mülhemdir. Bu cemiyetin bütün mülhakatta birer şubesi bulunuyor. Bundan mâadâ Trabzon’da bir de İhtiyat Zâbitân Cemiyeti olduğunu arz eylerim.
Mehmet Galip
19.3.335
Cemiyetimizin maksad-ı teşekkül ve gaye-i mesâisi evvelce ber-tafsil iş’âr olunmuştu. Muayyen bir azim ile bu gayeyi takip eden Cemiyetimiz mesâisini daha müsmir bir şekle ifrâğla Müslüman anâsırın hukukunu müdafaa etmek için Le Pays namıyla Fransızca yevmî bir gazete neşrine başlanmış olduğu gibi Hâdisât gazetesinin imtiyâzını da deruhde eylemiştir. Vilâyât-ı Şarkiyenin idâre-i Osmaniye’de kalması ve birtakım müftereyâtla Müslüman anâsırın hukukunun mahvına meydan verilmemesi için bî-taraf bu iki yevmî gazetelerle neşriyatta bulunan cemiyet diğer taraftan da İstanbul’daki Düvel-i Mütelife mümessillerine ve İtilâf Devletleri başvekillerine bir sureti gönderilecek olan muhtırayı vermiş ve müdafaa-i hukuk-ı milliye için Avrupa’ya bir heyet-i murahhasa gönderilmesini de taht-ı karara...
Diyarbekir’den
8.6.35
Vürûdu: 14
C: 1.6.35 ve 44 şifreye:
Burada Vilâyât-ı Şarkiye Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti teşekkül etmemiştir. Ancak bu yakınlarda Erzurum ve Trabzon’dan vilâyet belediyesine keşîde olunan Kürdistan hakkındaki heyecan-âmîz telgrafnamelerden telâşa düşen ahali-i Hıristiyaniye’nin (?) bu bâbda bazı teşebbüsâtta bulundukları meşhûddur. Maamafih bu hususta vilâyetçe tenvîr ve irşâdât sureti yazılmıştır. Diyarbekir’de bazı ........ gençlerden teşekkül eden Kürt Cemiyeti İngiliz himayesinde bir Kürdistan istiklâliyetini takip eden propaganda yapması üzerine buraya gelen Süleymaniye Hâkim-i Siyasisi Mister Nowill’in efkârına kapılarak beyne’l-ahâli bunun şiddetle reddi ve bu teşebbüsâtın Cemiyetler Kanunu’na adem-i mutabakati hasebiyle mezkûr cemiyet sed ve vilâyetçe takibat-ı kanuniye yapılmakta bulunmuştur. Elyevm Diyarbekir’de İtilâf ve Hürriyet Fırkası mevcut olup bundan başka cemiyet yoktur efendim.
Mustafa
15.6.35
Şifre
C: 8.6.35
Bütün milletin beka ve istiklâlini kurtarmak için birleştiği şu tarihî günlerde bir ecnebi devletin himayesine sığınarak zelîl ve esir yaşamayı tercih eden her türlü içtihâdâtın, memleketi tefrîkaya düşürecek her nev’î cemiyâtın dağıtılması pek vatanî ve zarurî bir vazife olmakla Kürt Kulübü hakkındaki tarz-ı hareket âcizlerince de pek muvâfık görülmüştür. Şu kadar ki,
