seria ile iblâğ ederek davete adem-i icâbetlerinin temînine hasr-ı himmet eylemeleri son derece şâyân-ı arzudur. Mümkün ise hemen tevessül ile neticenin iş’ârını ricâ ederiz.
16 Eylül 335
Zeyl 15.9.35 şifre: Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine:
Vali, Mutasarrıf hakkında söylenilen sözleri dinlememiştir. Hatta eşrâf ve muteberânın kendisine Mutasarrıf aleyhinde vâki olan ma’rûzât ve şikâyetlerini kâmilen Mutasarrıf’a ihbar eylemiştir. Bi’l-âhire eşrâfın bu hususta kendisine vâki olan suallerine karşı, benim İstanbul’da da sır saklayamadığım meşhurdur. Ben sır sandığı değilim. Fakat merak etmeyin ben Mutasarrıf’a başka tarzda anlattım, demiştir. Sivas’ta Malatya ve Harput’la vâki olan açık tel muhaberesini ve kendisini Mutasarrıf’ı ve yeğenlerini ve sâireyi derdest etmek üzere Harput’tan İlyas Bey’in, Sivas’tan da birtakım zâbitânın hareketini bura Telgraf Müdürü derhal Vali’ye ihbar eylemesi üzerine Vali’yi pek büyük havf istilâ eylemiş ve bütün geceyi hükümet dairesinde geçirmiştir. Vali bizzat telefonla Mutasarrıf’ı müteaddit defalar davet eylemiş ise de, Mutasarrıf icâbet eylememiştir. Bütün gece odada dolaşarak uyuyamamıştır. Vali Jandarma Kumandanı’na müdafaa etmek üzere tekmil jandarma ve polisi toplamasını emir vermiş ise de esasen kuvvetin az olduğunu ve böyle bir zamanda şehrin asayişine nezaret edecek kimse kalmayacağını, kendilerinin esas vazifelerinin asayişi tesisten ibaret olduğunu söyleyerek reddeylemiştir. Bunun üzerine Hacı Kaya’ya adamlarıyla İlyas Bey’i yolda pusuya düşürerek tevkif eylemesi için mürâcaat eylemiş ise de oradan da bir rûy-ı muvafakat görmemiştir. Bunun üzerine firâra karar vererek Hacı Bedir Ağa’yı da bu hususta iğfal eylemişlerdir. Bunlara mümâşât eden Hacı Bedir Ağa’nın biraderi olup Hacı Bedir Ağa’nın bizzat dindar ve namuskâr bir zat olduğunda herkes müttehidtir. 10 Eylül sabahı, bunların hareketi mukarrerken nezdlerinde birkaç jandarma ve müsellah Kürt olduğu halde âni olarak hükümete gelmişlerdir. Bu sırada Süvari Alayı tarafından Mutasarrıf’ın evinin telefon telleri kesilerek ve evi sarılarak basılmıştır. Bunu hükümette para almakla uğraşan Vali ve Mutasarrıf haber alınca bunlar şiddet-i havf ile her şeyi unutarak maiyetleriyle birlikte atlarına binip sür’atle firâr eylemişlerdir. Mustafa Kemal ve avenesinin tenkîli masârifine karşılık olmak üzere ol bâbdaki emrine tevfîkan altı bin lira alınmıştır, ibaresi ve her ikisi tarafından imzalı senetleri de olduğu gibi bırakmışlardır. Senet Jandarma Kumandanı nezdindedir. Bu para alınmış ve unutulmuş olduğuna nazaran paramın ahzıyla harekât-ı milliyeye sarfı menût-i rey-i âli-i devletleridir. Mabadı arz edilecektir.
Recep Zühtü
17.9.35
Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine:
Zeyl 16.9.35 şifreye: Jandarma Kumandanı’nın fikrine göre firârîleri Kürtler arasında ele geçirmek ihtimali yoktur. Yapılan teşebbüsler tesiriyle Kürtler arasında da duramayacaklarından Mutasarrıf’ın Urfa’ya İngilizlere dehâlet, Vali’nin de Kayseri’ye, oradan da İstanbul’a geçmesi muhtemeldir. Vali’nin ailesi Elaziz’dedir.
Mutasarrıf’ınki de burada Amerika eytamhanesine iltica etmiştir. Vali ailesine ziyade merbût ve meclûp olduğu cihetle ailesini takiple kendisine mülâki olmak mümkündür. Bu hususa mümkün mertebe dikkat ediyorum. Elaziz’ den hareketinde takip edebilmek üzere bendenize de haber verilmesi için Elaziz’de icap edenlere emir buyurulması maruzdur. Mûmâileyhümâyı takiple Kayseri’de veyahut Pozantı–Eskişehir hattı üzerinde Vali’ye mülâki olmağı muhakkak addediyorum.
Mutasarrıf’ın yeğenleri Celâdet ve Kâmran, Noel’in refakatinde imiş. Süvari Alayı tarafından Mutasarrıf’ın evinin bir parça tedbirsizce ve lâzım gelen yerler tutulmaksızın basılması ve icap eden ketûmiyete itina edilmemesi Vali ve Mutasarrıf’ın maiyetlerindeki müsellah adamlarla mukabele ederek burada mevcut cüz’î kuvve-i askeriyeye karşı kanlı bir şûriş çıkartmaları ihtimalinden ihtirazen merkumanı ürkütmek ve esasen maksatları dahilinde olan firârlarını tesrî’ ve ta’cil ettirerek bu suretle buradan bir an evvel çekilip gitmeleri için limaksadin yapıldığını Jandarma Kumandanı Tevfik Bey sözleri arasında ihsâs etmek istemiştir.
Buradaki Süvari ve Topçu Alayı Kumandanları da halk üzerinde iyi bir tesir bırakmağa muvaffak olamamışlardır. Hacı Kaya’nın üç bin silâhlı çıkarabilecek bir aşiret reisi olduğu ve aşiret efrâdı civar Kürtlerin en saf ve cesurlarından bulunduğu anlaşılmıştır. Hacı Kaya ve Hacı Bedir Ağalardan murahhas olarak davet buyurulacak olursa, zaten diğerlerine nisbeten sakin ve merbût bulunan bu havali Kürtlerinin pek ziyade memnun edilmiş olacağı maruzdur.
Recep Zühtü
10.9.35
Aceledir
Adet
32
Vali ile Mutasarrıf’ın firârı, niyetlerindeki hıyanete en büyük delildir. Bu vatan hainlerinin İngiliz parası ile millet
