Mevcut Durum Raporu ve Uygulama Programı
hizmetler) çalışan işçilerden farklı olup farklı bir bakış açısıyla değerlendirilmeli ve ele alınmalıdır.[1]
Bunların dışında da konuya yönelik araştırmalar veya çalışmalar bulunmakla beraber, bunlara daha geniş bir kitle ile yapılan orijinal araştırmalar olduğundan yer verilmiştir. Mevsimlik gezici tarım işçisi haneler ikamet ettikleri yerden başka bir yörenin bitkisel üretim faaliyetlerinde çalışmak için göç etmekte ve gittikleri yörede çalıştıkları tarla veya bahçelere en yakın kırsal alanlarda kendi imkanlarıyla kurdukları çadırlarda veya kamu kurumlarının tahsis ettiği sınırlı sayıda barınma yerlerinde konaklamaktadırlar. Yani akşam olup çalışılan tarla veya bahçede iş bittiğinde sürekli yaşadıkları evlere dönmemektedirler. Mevsimlik gezici tarım işçisi hanelerdeki çocukların yaşam ve çalışma ortamlarında, ilgili hizmetlerin sunumuna dair planlama ve izleme yapabilmek için öncelikle ilin bu bağlamdaki tarihsel sürecinin bilinmesi önemlidir. Buradan hareketle, konuyla ilgili kurumların başta çocuklar olmak üzere mevsimlik gezici tarım işçilerine yönelik faaliyetlerini gözden geçirmek gerekmektedir. Geçmişe yönelik çalışmaların derlenmesi ve değerlendirilmesindeki temel amaç; mevsimlik gezici tarım işçilerine uygulanan program, proje veya faaliyetleri, süreci etkileyen sosyal ve ekonomik değişimlere dair bilgileri tespit ederek zaman çizelgesini çıkartmak ve geleceğe yönelik dersleri belirleyerek hizmet sunumuna dair planlama sürecine katkı sağlamaktır.
Bir diğer ihtiyaç, mevsimlik gezici tarım işçileri ve onların -çalışan veya çalışmayan- çocuklarına yönelik eğitim, sağlık, çocuk koruma, yaşam ve çalışma ortamının iyileştirilmesi amacıyla doğrudan hizmet veren, faaliyet uygulayan, araştırma, izleme, değerlendirme, model geliştirme ve savunu yapabilecek konumda bulunan rol ve sorumluluğu olan aktörlerin (kurum/kuruluş) listelenmesidir. Bu noktada bu kurum ve kuruluşların yasalar ve kendilerine ait yönetmelik, tüzük, ana sözleşme, vakıf senedi gibi bağlayıcı belgelerinden hareket edilmelidir. Kurumsal çalışmaların veya aktörlerin birbiriyle ilişkileri, birbirlerinden veya yaptıkları çalışmalardan haberdar olma durumları, aktörler arası eşgüdüm, işbirliği yapma ve etkileşim halinin tespiti ise yerel düzeyde hedef kitleye hizmet sunumunu ve özellikle çocuk işçiliğiyle mücadeleyi ortaya koymaktadır.
Tarihsel süreçten çıkarılan dersler ile aktörlerin rol, sorumluluk ve faaliyetlerine ilişkin bulgular; mevcut durumun analizinde ve ihtiyaçlarının tespiti ile planlamada mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu hanelerin demografik özelliklerini, yaşam koşullarını, konakladıkları yerleşim alanındaki riskler ile eğitim ve sağlık başta olmak üzere kamusal hizmetlerden yararlanma durumlarını ve ihtiyaçlarını yerinde tespit ve analiz etmek gereklidir. Yapılması gereken ilk çalışma mevsimlik gezici tarım işçilerinin il/ ilçelerde yerleştikleri yerlerin belirlenmesi ve il haritası üzerine işaretlenmesidir. Bunun ardından çadır yerleşimlerinde bulunan tüm hanelere yönelik veriler saha çalışması ile
- ↑ 5 Türkiye'de mevsimlik tarımsal üretim ve gezici tarım işçileri odaklı kaynaklardan bazıları şunlardır; Friedrich Ebert Stiftung Derneği-2012, UNFPA-2012, Hayata Destek Demeği-2014, TEMM Araştırma Komisyonu-2015, İstanbul Bilgi Üniversitesi-2018, Kalkınma Atölyesi-2012, 2014, 2016a-b, 2017, 20183-b-c, 2019, Mura-2017.
