Geliş Tarihi/Submission Date: 19.02.2021
Kabul Tarihi/Acceptance Date: 26.05.2021
DOI Number: 10.12981/mahder.883033
Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2021, Cilt: 14, Sayı: 34, 553-572.
KÜTAHYA’DA DERLENEN MEMORAT ÖRNEKLERİ ÜZERİNE İNCELEME
◆
ANALYSIS ON MEMORATE SAMPLES COMPILED IN KUTAHYA
Münire BAYSAN[1]
ÖZ: Memoratlar halk edebiyatının sözlü anlatı türleri içerisinde yer alırlar. Tabiatüstü varlıklarla iletişime geçme neticesinde ortaya çıkan ve bireysel tecrübeye dayanan anlatmalardan oluşurlar. Tabiatüstü ferdi tecrübeye dayanması, olayı yaşayan ya da ondan duyan kişiler tarafından anlatılması, inandırıcılık oranının yüksek olması, genel bir anlatı zamanının ve özel bir anlatıcısının bulunmaması, yakın bir geçmişe sahip olması, anlatılan olayların yaşanılan coğrafyada gerçekleşmesi, kahramanlarının sıradan insanlardan olması, gibi özellikleri bakımından memoratlar, diğer sözlü anlatı türlerinden farklılık gösterirler. Yaratılıp yaşatıldıkları toplumun inanç yapısını, ahlâki değerlerini, kültürel özelliklerini, geleneklerini, göreneklerini içerisinde barındırmaları ve bu sayede de kültür kodlarını aktarmaları bakımından diğer anlatı türleriyle benzerlik taşırlar.
Bu çalışmada sözlü anlatı türleri içerisinde adını en son alan ve anlatı silsilesinin şimdilik sonuncusunu oluşturan memoratların, çalışma bölgesi olan Kütahya’da tespit edilen örnekleri, konu, içerik, şekil ve aktarım özellikleri bakımından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, memoratların bölgesel özelliklerinin çıkarılarak ulusal ve uluslararası tür çalışmalarına katkı sağlaması amaçlanmıştır. Veri toplama kısmında görüşme yönteminden faydalanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Memorat, inceleme, şekil, içerik, Kütahya.
ABSTRACT: Memorates are among the verbal narrative types of folk literature. They consist of narratives that emerge as a result of communication with supernatural beings and are based on individual experience. In terms of characteristics such as being based on supernatural individual experience, being told by people who lived or heard the event, having a high rate of credibility, not having a general narrative time and a special narrator, having a recent past, happening in the geography we live in, the heroes being composed of ordinary people, etc. memorates differ from other types of verbal narrative. They are similar to other species in that they contain the belief structure, moral values, cultural features, traditions and customs of the society in which they were created and lived, and also in that they convey their cultural codes. In this study, the examples of memorates, which are named last among the verbal narrative types and constitute the last of the narrative series for now, have been tried to be evaluated in terms of subject, content and form features. In the study, it is aimed to extract the regional characteristics of memorates and to contribute to national and international genre studies. Interview method was used in the data collection phase.
Keywords: Memorate, analysis, shape, content, Kütahya.
- ↑ Dr. Öğretim Üyesi – Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü / Kütahya - munire.baysan@dpu.edu.tr (Orcid ID: 0000-0001-61677793)
